گوش یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن است که به انسان قدرت شنیدن اصوات اطرافش را می‌دهد. اگر قدرت شنوایی از بین برود، زندگی فرد به کلی مختل می‌شود.
از آن جایی که در شریعت اسلامی، جان و جسم انسان‌ها ارزشمند و محترم شمرده شده است، هرگونه آسیبی که به بدن وارد شود جرم محسوب شده و مجازات دارد.
از بین بردن قدرت شنوایی به هر طریقی که صورت گیرد خواه در اثر جنایت عمدی باشد یا غیر عمدی، دیه دارد و در تحت شرایطی خاص مجرم نیز به مجازات تعزیری محکوم خواهد شد.
شنوایی جز منافع بدن به شمار رفته و در صورت از بین رفتن شنوایی هر دو گوش، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد. قانونگذار در مبحث دوم قانون مجازات اسلامی از ماده ۶۸۲ تا ۶۸۸، به دیه از بین رفتن شنوایی پرداخته است.
با بنیاد وکلا همراه باشید تا با نحوه و شرایط پرداخت دیه در قانون مجازات اسلامی آشنا شوید. اگر بخواهید می‌توانید با مشاوره حقوقی ما نیز در ارتباط باشید.
دیه شنوایی و کر شدن گوش
قانون برای جرایمی که منجر به وارد شدن آسیب به بدن می‌شود، دیه را مقرر کرده است. دیه مقدار مالی است که برای جبران خسارت به فرد آسیب دیده پرداخت می‌شود. گاهی مقدار آسیب و دیه آن در قانون معین نشده و قاضی باید با توجه به نظریات کارشناسان پزشکی قانونی و مقدار آسیب وارد به بدن، میزان دیه را تعیین کند. به این نوع دیه، ارش گفته می‌شود.
دیه انواع مختلفی دارد که به سه دسته دیه نفس یا جان، دیه اعضا و دیه منافع بدن تقسیم می‌شود.
منظور از دیه نفس یا جان، دیه‌ای است که جانی برای کشتن فرد پرداخت می‌کند. دیه اعضای بدن نیز برای قطع عضو، آسیب رساندن دائمی، از شکل انداختن و دیگر جنایاتی که در مورد اعضای بدن رخ می‌دهد؛ پرداخت می‌شود.
منظور از منافع، کارکردی است که اعضای بدن برای انسان دارند. مثلا گوش موجب منفعت شنوایی می‌شود. بنابراین شنوایی از منافع گوش است و هر گونه آسیب که به شنوایی فرد وارد شود، مشمول دیه منافع می‌شود.
قانون در مورد دیه منافع یک رویه خاص دارد. اگر عضوی از بدن که منافعش از بین رفته، تنها یکی وجود داشته باشد، دیه از بین بردن منافع آن برابر با دیه کامل است. مانند زبان، بینی و غیره. اگر مرتکب به زبان فرد آسیبی برساند و قدرت گویایی را به طور کامل از بین ببرد، یک دیه کامل به آن تعلق می گیرد.
اما اگر از آن عضو دو تا در بدن وجود داشته باشد، به مجموع هر دو عضو یک دیه کامل تعلق می‌گیرد. مثلا هر فردی دو تا گوش دارد که از طریق آن می‌شنود. اگر مرتکب شنوایی یکی از گوش‌ها را از بین ببرد، نصف دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد. اما اگر شنوایی هر دو گوش را از بین ببرد، یک دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.
فرقی نمی‌کند که از بین رفتن شنوایی و کر شدن در اثر جنایت عمدی یا غیر عمدی رخ داده باشد، در هر صورت مرتکب ملزم به پرداخت دیه است.
در قانون مجازات اسلامی جرائم به دو دسته جرائم عمدی و غیر عمدی تقسیم شده است. جرائم غیر عمدی نیز خود شامل دو نوع شبه عمد و خطای محض می‌شود. اگر ثابت شود که از بین رفتن شنوایی و کر شدن در اثر جنایت غیر عمدی رخ داده است، در هر صورت مرتکب تنها به پرداخت دیه مکلف می‌شود.
اما در جرائم عمدی چون مرتکب با قصد انجام فعل مجرمانه اقدام به آسیب زدن فرد کرده است، در ابتدا مجازات وی قصاص خواهد بود. اما در خصوص از بین بردن منافع بدن در جرائم عمدی، چون قصاص ممکن است جان مرتکب را به خطر انداخته و باعث از بین رفتن عضو دیگر وی شود، جانی ملزم به پرداخت دیه خواهد شد.
فقط در صورتی که مرتکب در هنگام انجام جرم مسلح باشد و اقدام وی باعث ایجاد اخلال در نظم عمومی شود و یا بیم تجری جرم وجود داشته باشد، قانون وی را به مجازات تعزیری درجه شش محکوم خواهد کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر با مشاوره حقوقی تلفنی بنیاد وکلا تماس حاصل فرمایید.
دیه شنوایی و کر شدن گوش در قانون مجازات اسلامی
همانطور که گفته شد، قانون اهمیت زیادی به جرائمی که منجر به آسیب رساندن افرد می‌شود داده است. از بین بردن شنوایی از جمله جرائمی است که در قانون، نحوه آن و مقدار دیه‌ای که باید برای حالت‌های مختلف پرداخت شود، ذکر شده است.
قانون حالت‌های مختلفی را برای از بین رفتن شنوایی و یا کاهش و نقصان آن در نظر گرفته است. در ادامه به بررسی مواد قانونی دیه شنوایی و کر شدن خواهیم پرداخت.
دیه از بین رفتن شنوایی هر دو گوش به طور کامل
اگر بر اثر جنایت عمدی یا غیر عمدی، شنوایی هر دو گوش از بین برود. خواه با آسیب رساندن به اعضا باشد یا خیر، دیه آن برابر با یک دیه کامل خواهد بود.
قانونگذار در ماده ۶۸۲ قانون مجازات اسلامی به این مورد اشاره کرده و می‌گوید: از بین بردن شنوایی هر دو گوش به طور کامل، یک دیه کامل را دارد. البته این نقص باید دائمی باشد به طوری که فرد هیچگاه قادر به شنیدن نباشد.
دیه از بین بردن شنوایی یکی از گوش‌ها
همانطور که گفته شد، در دیه منافع حکم بر این است که اگر دو عضو در بدن وجود داشته باشد، مجموعه هر دو یک دیه کامل خواهد داشت و به هر کدام نصف دیه کامل تعلق می‌گیرد.
بنابراین چنان که در ماده ۶۸۲ قانون مجازات اسلامی آمده است، اگر شنوایی یکی از گوش‌ها از بین رفته باشد، نصف دیه کامل به آن تعلق خواهد گرفت. قانونگذار در ادامه این قانون ذکر کرده است که فرقی نمی‌کند شنوایی هر دو گوش به یک اندازه باشد یا نباشد، در هر صورت نصف دیه ثابت است.
یعنی اگر یکی از گوش‌ها به خودی خود کم شنوا باشد و آن شنوایی همان قسمت از بین رفته باشد، باز هم نصف دیه به آن تعلق خواهد گرفت.
دیه از بین بردن شنوایی فردی که یکی از گوش‌هایش نمی‌شنود
حکم قانون در دیه منافع ثابت است، عضوی که دو تا از آن در بدن وجود داشته باشد مجموع آن یک دیه دارد. حال ممکن است این سوال پیش بیاید که اگر فردی از قبل شنوایی یکی از گوش‌هایش را از دست داده باشد، آیا از بین بردن شنوایی گوش دیگرش یک دیه کامل خواهد داشت یا خیر؟
قانون در ماده ۶۸۳ قانون مجازات اسلامی پاسخ این سوال را داده و می‌گوید: «از بین بردن شنوایی گوش شنوای شخصی که یکی از گوش‌های او نمی‌شنود، موجب نصف دیه کامل است.»
بنابراین وضعیت مجنی علیه در نحوه پرداخت دیه تاثیری ندارد.
دیه کاهش شنوایی
گاهی آسیب وارده به گوش طوری نیست که شنوایی را به طور کامل از بین ببرد، بلکه باعث ایجاد نقصان و کاهش شنوایی خواهد شد. ماده ۶۸۴ قانون مجازات اسلامی در این باره بیان می‌دارد که اگر مقدار کاهش شنوایی قابل تشخیص باشد، به همان اندازه به آن دیه تعلق خواهد گرفت.
بنابراین طبق این ماده آسیب‌های جزئی وارده به گوش در صورتی مشمول دیه خواهد شد که بتوان مقدار آن را تشخیص داد.
دیه از بین بردن شنوایی با قطع گوش
یکی از عمده‌ترین جرائمی که منجر به از بین قدرت شنوایی می‌شود، قطع کردن و از بین رفتن گوش است. اگر مرتکب با قطع گوش مجنی علیه، شنوایی او را از بین ببرد، به هر کدام از جنایت‌ها دیه مجزایی تعلق می‌گیرد. قانون گذار در ماده ۶۸۵ با ذکر این مورد بیان می‌دارد که «هرگاه با قطع یا از بین بردن گوش و یا هر جنایت دیگری شنوایی از بین برود یا نقصان یابد هر یک از جنایت‌ها، دیه یا ارش جداگانه دارد.»
طبق این ماده، اگر هر دو گوش فرد قطع شود و در نتیجه آن شنوایی هر دو گوش از بین برود. برای از بین رفتن دو گوش یک دیه کامل و برای از بین رفتن شنوایی هر دو گوش نیز یک دیه کامل پرداخت می‌شود.
اگر جنایت وارده باعث از بین رفتن یکی از گوش‌ها یا از بین رفتن شنوایی یکی از گوش‌ها گردد، به هر کدام نصف دیه کامل تعلق خواهد گرفت.
فرض دیگری که در این ماده تصور شده است، کاهش و نقصان شنوایی با قطع و از بین رفتن گوش است. در این صورت مرتکب برای از بین رفتن گوش باید دیه کامل را پرداخت کند. سپس قاضی با نظر کارشنان پزشکی قانونی مقدار نقص و کاهش شنوایی را محاسبه کرده و برای آن ارش یا دیه تعیین خواهد کرد و مرتکب مکلف است هر دو را بپردازد.
دیه از بین رفتن شنوایی در صورت از بین بردن لاله گوش
یکی از آسیب‌هایی که می‌تواند باعث از بین رفتن شنوایی شود، از بین رفتن، فلج کردن و پارگی لاله گوش است. اگر آسیب وارده به لاله گوش به حدی باشد که شنوایی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد؛ آن را کاهش داده یا به طور کامل از بین ببرد، مشمول ماده ۶۰۶ قانون مجازات اسلامی خواهد شد.
در این ماده آمده است: «هرگاه آسیب رساندن به گوش به حس شنوایی سرایت کند دیه جداگانه‌ای دارد.» یعنی علاوه بر پرداخت دیه مقرر برای لاله گوش، باید دیه شنوایی را نیز به طور جداگانه پرداخت نماید.
دیه از بین بردن شنوایی با ایجاد جنایت در مجرای شنوایی
منظور از مجرای شنوایی، مجرایی لوله‌ای شکل به لوله ۲ تا ۳ سانتی‌متر است که ارتعاشات صوتی از طریق آن به پرده صماخ که در انتهای آن قرار دارد می‌رسد.
قانونگذار در ماده ۶۸۶ قانون مجازات اسلامی، هرگونه آسیب وارده به مجرای شنوایی که منجر به نقص دائمی و موقتی شود را جرم شمرده و موجب پرداخت دیه می‌داند.
در این ماده آمده است که اگر جنایت واقع شده در مجرای شنوایی باعث ایجاد نقص دائم شود به طوری که کاملا مانع شنیدن شود، دیه شنوایی ثابت است. یعنی اگر هر دو گوش بود یک دیه کامل و برای هر کدام از گوش‌ها نصف دیه کامل باید پرداخت شود.
اما اگر نقص موقتی باشد و بعد رفع شود، با نظر قاضی و کارشناس پزشکی قانونی برای آن ارش تعیین می‌شود.
دیه از بین رفتن شنوایی با پارگی پرده گوش
پرده گوش یا پرده صماخ که طبل گوش هم نامیده می‌شود، به وسیله اصوات با فرکانس‌های متفاوت صداهای قابل شنیدن مرتعش می‌گردد. پرده صماخ نقش موثری در شنوایی دارد و هرگونه آسیب به آن می‌تواند منجر به از بین رفتن شنوایی به طور کامل شود یا اینکه باعث نقص یا کاهش دائمی شنوایی شود.
از بین رفتن پرده صماخ و در نتیجه آن از بین رفتن قدرت شنوایی یکی از شایع‌ترین اتفاقاتی است که ممکن است به صورت عمدی و غیر عمدی رخ دهد. از همین رو قانونگذار این مورد را نیز در دسته جرائم قرار داده و مرتکب را ملزم به پرداخت دیه کرده است.
بر اساس ماده ۶۸۲ قانون مجازات اسلامی، از بین بردن پرده صماخ یا پرده گوش و از بین رفتن شنوایی، تابع قوانین آسیب وارد کردن به گوش است. در این صورت اگر پرده هر دو گوش از بین برود، یک دیه کامل و اگر پرده یکی از گوش‌ها از بین برود، نصف دیه به آن تعلق خواهد گرفت.
دیه از بین بردن شنوایی گوش کودک
بر اساس ماده ۶۸۷ قانون مجازات اسلامی، اگر مجنی علیه کودکی باشد که هنوز هنگام سخن گفتن او فرا نرسیده باشد، و جنایت وارده بر وی سبب از بین رفتن قدرت شنوایی و در نتیجه از بین رفتن قدرت تکلم وی شود؛ مرتکب علاوه بر دیه شنوایی باید دیه از بین رفتن قدرت تکلم را نیز بپردازد.
اما اگر جنایت برای کودکی واقع شده باشد که تازه زمان سخن گفتن او فرا رسیده و به دلیل ناشنوا شدن نتواند آن‌ها را به درستی به زبان بیاورد و موجب نقص در گفتار وی شود؛ علاوه بر دیه از بین رفتن شنوایی، ارش کاهش و نقصان گفتار نیز به وی تعلق خواهد گرفت.
دیه از بین رفتن شنوایی همراه با از بین رفتن قدرت تکلم
شنوایی و گویایی دو حسی هستند که روی همدیگر اثر می‌گذارند، فقدان یکی می‌تواند موجب از بین رفتن دیگری شود. مثلا اگر فرد قدرت شنوایی‌اش را از دست دهد، ممکن است پس از مدتی قدرت تکلم و گفتارش را نیز از دست دهد.
البته این مورد بیشتر در مورد کودکان نوپا و خردسالان صادق است. گاهی نیز شدن جنایت وارده طوری است که فرد به طور همزمان شنوایی و گویایی خود را از دست می‌دهد.
از همین رو قانونگذار در ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی این فرض را پیش‌بینی کرده و بیان داشته است که اگر در صورت رخ دادن جنایتی حس شنوایی و گویایی با هم از بین بروند، به هر کدام دیه جداگانه‌ای تعلق خواهد گرفت که برابر با یک دیه کامل است.
پیگیری پرونده میزان دیه شنوایی و کر شدن با بنیاد وکلا
گوش یکی از حساس‌ترین اعضای بدن است که ممکن است جنایات مختلفی بر آن وارد شده و در نتیجه شنوایی به طور کامل از بین رفته و یا دچار نقص شود. اختلافات و درگیری‌هایی که در زندگی زناشویی رخ می‌دهد، از شایع‌ترین اتفاقاتی است که می‌تواند منجر به صدمه به شنوایی و از بین رفتن آن شود.
از آن جایی که شنوایی در زندگی و روابط اجتماعی افراد بسیار مهم است، دریافت دیه خسارت وارده می‌تواند تا حدودی مرهمی بر زخم‌های روحی و جسمی مجنی علیه شود. در این پرونده کیفری می‌توانید با کمک گرفتن از یک مشاور حقوقی یا وکیل شکواییه و لایحه دریافت دیه شنوایی و کر شدن را به طور کامل تنظیم نمایید.
مجموعه حقوقی بنیاد وکلا، با داشتن بیش از هزار وکیل و کارشناس حقوقی به صورت شبانه روزی به شما مشاوره با وکیل آنلاین و تلفنی ارائه می‌نمایند. در صورت نیاز می‌توانید برای محاسبه مقدار دیه و چگونگی تنظیم شکواییه و لایحه از بین رفتن شنوایی و کر شدن گوش نیز از آن‌ها مشاوره دریافت کنید.
