پیش از ورود به بحث سامانه جامع اداره کار باید بدانید یکی از پرتکرارترین اختلافات مربوط به اختلافات کارگر و کارفرمایی است، اما منظور از اختلافات کارگر و کارفرما چه قسم از اختلافاتی است؟
جامعه ایرانی از حیث روابط کار به طور کلی تحت شمول دو قانون قرار دارد، اولی قانون خدمات کشوری که به مستخدمین دولتی مرتبط است و دومی قانون کار که به بخش غیردولتی باز می‌گردد.
مطابق با قانون کار، کارفرما و کارگر اشخاصی هستند که دو طرف یک قرارداد کار را تشکیل می‌دهند و مشمول قانون کار قرار دارند.
قانون کار نه تنها در رابطه با شرایط قرارداد کار همچون مدت حداکثر کار هفتگی تعیین تکلیف کرده است بلکه روشهای خاتمه روابط کاری من جمله استعفای کارگر یا اخراج وی توسط کارفرما را نیز بیان داشته است.
از دیگر نکات مهمی که از قانون کار به دست می‌آید روشهای حل و فصل اختلافاتی است که طرفین یک قرارداد کار با همدیگر خواهند داشت. در این قبیل از اختلافات که ممکن است با درخواست کارگر یا کارفرما آغاز شده باشد موضوعاتی همچون جبران خسارات، اخراج غیرقانونی، مطالبات معوقه و دیگر موضوعات ذیل قانون و رابطه کار پیگیری می‌گردد.
با وجود اینکه قانون کار یک قانون جدید التصویب نیست اما ساز و کار اجرایی حل اختلافات به لطف پیشرفت‌های فناوری در سال‌های اخیر تغییرات قابل توجهی داشته است، امروزه بسیاری از امور همچون ثبت شکایت، بارگذاری مدارک، پیگیری امور و نیز اطلاع از نتایج از طریف آنلاین و سامانه جامعه اداره کار انجام می‌شود.
با توجه به کثرت اختلافات کارگر کارفرمایی و نیز لزوم پیروی از تغییرات ایجاد شده همچون سامانه جامع اداره کار، در این مقاله قصد داریم به معرفی سامانه مذکور، کاربردهای آن و نیز نحوه کار با آن بپردازیم.
سامانه جامعه اداره کار چیست؟
رسیدگی‌های قضایی برای مدت‌های متمادی به صورت دستی و سنتی انجام می‌پذیرفت، مردم به مرجه قضایی مربوطه رجوع کرده و مدارک خود را ارائه می‌دادند، مدارک ارائه شده اعم از دادخواست یا شکواییه یا لایحه توسط مراجع صالح ثبت و وقت‌های رسیدگی در قالب کاغذهای ابلاغ تعیین می‌گردید.
ابلاغ که توسط ضابطان دادگستری صورت می‌پذیرفت از چنان اهمیت و اثرگذاری در روند رسیدگی و اعتبار رسیدگی انجام شده برخوردار بود که چندین ماده از قوانین مربوط به آیین دادرسی به این موضوع اختصاص داشت.
از زمانی که استفاده از اینترنت و رایانه فراگیر شد فعالیت‌های روزانه افراد به تدریج به فضای آنلاین منتقل شد، بدین صورت که در ابتدا تنها بایگانی‌های الکترونیکی ایجاد شد، در مرحله بعدی جابهجا کردن مدارک در داخل یک سازمان از طریق رایانه‌ها انجام شد و در نهایت سامانه‌هایی ایجاد و معرفی شد که رابط بین بخش‌های مختلف من جمله دادگستری و مردم بود.
سامانه عدل ایران و سامانه‌های همکار آن که از سال‌های ۹۵ معرفی شدند بسیاری از فرآیندهای قضایی همچون ارسال اوراق را الکترونیکی کردند، اما این سامانه توسط قوه قضاییه معرفی شده بود و کاربردی در خصوص اختلافات کارفرمایی کارگری نداشت.
از آن جا که اختلافات مشمول قانون کار حجم عظیمی از اختلافات را شامل شده و در بسیاری از موارد یک طرف آن کارگری است که حضور در مراجع به معنای مرخصی گرفتن‌های مکرر و نگرانی‌های فضای کار برای وی همراه است، وزارت کار به فکر افتاد و سامانه‌ای جامع را طراحی و معرفی کرد.
سامانه جامع اداره کار که تحت نظارت وزارت کار و رفاه اجتماعی ایجاد و معرفی شده است، امروزه انجام کلیه مراحل رسیدگی را به صورت آنلاین میسر ساخته است، البته رسیدگی‌ها همچنان به صورت حضوری انجام می‌شود اما امور اداری به کمک سامانه یاد شده به فضای آنلاین منتقل شده است.
سامانه جامع اداره کار که به آدرس https://prkar.mcls.gov.ir قابل دسترس است، تاکنون بیش از ۱۱ میلیون پرونده تکمیل شده و ۴ میلیون پرونده در حال بررسی را به بستر آنلاین منتقل کرده است. سامانه یاد شده کاربردهای متعددی را برای مخاطبان ایجاد کرده است که در ادامه به بررسی و معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
کاربردهای سامانه جامع اداره کار کدام است؟
همانطور که بیان شد سامانه جامع اداره کار به عنوان سامانه میزبان اختلافات کارگر و کارفرما توسط وزارت کار و رفاه اجتماعی ایجاد و معرفی شد و امکانات متعددی را در اختیار اطراف یک اختلاف کار قرار داد.
باید توجه داشت که مهم‌ترین کاربرد سامانه یاد شده آنلاین شدن مراحل اداری پیگیری اختلافات همچون ثبت شکایت‌ها، ارائه مدارک، پیگیری و مشاهده نتیجه است، اما نباید تصور شود که این امر نتیجه کوچکی است.
همانطور که می‌دانیم در اختلافات مشمول قانون کار یک طرف کارگر است و دیگری کارفرما، حضور در محاکم جهت ارائه دادن مدارک یا ثبت درخواست برای هر دو طرف با مشکلات و نگرانی‌های متعددی همراه بوده که امروزه با معرفی سامانه مذکور این مشکلات مرتفع شده است.
علاوه بر آنلاین شدن مراحل ثبت و پیگیری درخواست‌ها، موضوع ابلاغ اوراق قضایی نیز به لطف سامانه جامع اداره کار با چالش‌های همیشگی خود تقریبا خداحافظی کرده است، امروزه دیگر می‌توان مطمئن بود که مدارک و اوراق ابلاغی به موقع به دست ما می‌رسد و ما از آن‌ها مطلع خواهیم شد.
دیگر کاربردهایی که برای سامانه جامع اداره کار وجود دارد را به گفته مشاوره حقوقی تلفنی می‌توان به شرح ذیل اعلام کرد:
ثبت دادخواست‌ها
دعاوی اداره کار تنها بین دو طرف یک رابطه کار ایجاد می‌شود و معمولا یک قرارداد کار اعم از شفاهی یا کتبی بین ایشان وجود دارد، اما صرف نظر از موضوع اختلاف برای آن که رسیدگی انجام شود ضروری است که یکی از طرفین با تنظیم دادخواست و ارائه آن، خواسته خود را مطالبه نماید.
با ثبت دادخواست در سامانه جامع اداره کار، شخص خواهان اعم از آن که کارگر باشد یا کارفرما، با معرفی دعوای خود هیات رسیدگی کننده را نایب قرار داده و صلاحیت وی برای رسیدگی به اختلاف را پذیرفته است.
ثبت لایحه دفاعیه
دادخواست شرح مختصری از خواسته دعوا و نیز معرف طرف مقابل دعواست، با اینجا صرف ارائه دادخواست برای انجام رسیدگی کفایت می‌کند اما ثبت و ارائه لایحه دفاعیه بر نتیجه رسیدگی تاثیر قابل توجهی می‌گذارد.
ثبت لوایح دفاعی به ویژه در زمانی که در حین رسیدگی ارائه آن ضروری احساس شود به صورت دستی و سنتی یک چالش محسوب می‌شد اما خوشبختانه به لطف سامانه جامع اداره کار امروزه امکان ارائه لوایح به صورت آنلاین مهیا شده است.
قابل ذکر آن که لوایح از طریق سامانه مذکور می‌تواند در هر ساعتی از شبانه روز ارائه شوند و نیز می‌توان از دریافت آن توسط مرجع قضایی اطمینان حاصل کرده و شماره پیگیری آن را به راحتی دریافت و ثبت نمود.
بارگذاری مدارک مرتبط با دعاوی کار
مدارک متعددی توسط طرفین قابلیت ارائه دارند که در ادامه و سرنوشت اختلاف موثر است، این مدارک که می‌تواند شامل لوایح، اسناد، تصاویر، شهادت‌نامه باشد قابل ارائه از طریق سامانه جامع اداره کار است.
باید توجه داشت که کلیه مدارک قابلیت بارگذاری ندارند، برای مثال نمی‌توان شهادت شفاهی را بارگذاری کرد اما می‌توان شهادت‌نامه کتبی را در سامانه ارائه داد.
همچنین است اقرار کتبی که می‌تواند در سامانه ارسال شود. مسلما اگر مقام رسیدگی کننده نیازی به کسب اطلاعات بیشتر و انجام تحقیقات شفاهی احساس نماید، دستور حضور اشخاص را ابلاغ خواهد کرد.
ثبت الکترونیکی انواع قرارداد کار
قرارداد کار که به قراردادی گفته می‌شود که روابط بین کارگر و کارفرما شامل شرح وظایف، میزان حقوق و دستمزد، ساعت‌های کار و مرخصی و تعطیلات و دیگر موضوعات مربوطه را تعیین و ثبت می‌نماید به صورت سنتی و کاغذی تنظیم می‌شود، با این حال به لطف سامانه جامع اداره کار امکان ثبت الکترونیکی قراردادهای کار ایجاد شده است.
ارائه درخواست بیمه بیکاری
بیمه بیکاری که به آن دسته از کارگرانی تعلق می‌گیرد که از طرف محل کار نامه عدم نیاز دریافت کرده باشند، یکی از پرتکرارترین درخواست‌های کارگران است که می‌تواند در بسیاری از موارد نقش حیاتی برای ایشان ایفا نماید. سامانه جامع اداره کار امکان ثبت درخواست بیمه بیکاری به صورت آنلاین را فراهم ساخته است و در نتیجه از بسیاری از رفت و آمدها پیشگیری نموده است.
ارسال الکترونیکی اخطاریه، ابلاغیه، احظاریه و صدور رای مراجع اداره کار
همانطور که پیش از این بیان شد موضوع ابلاغات یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های هر رسیدگی است، ابلاغ می‌تواند مشمول احضار هر یک از اصحاب دعوا باشد و یا ایجاد تغییر در روند پرونده همچون صدور رای را اعلام نماید، در هر صورت سامانه جامع اداره کار امکان ابلاغ الکترونیکی اسناد و مدارک رسیدگی قضایی را مهیا ساخته است.
به ثبت رسیدن تقاضاهای مرتبط با مشاغل سخت و زیان آور
مشاغل سخت و زیان آور به آن دسته از مشاغلی گفته می‌شود که به دلیل شرایط محیطی می‌تواند آسیب‌های روحی یا جسمی به کارگران وارد آورد و یا ایجاد آسیب و فرسودگی در آن‌ها تسریع نماید.
مشاغل سخت و زیان آور از برخی تسهیلات همچون ساعت کاری کمتر، امکان بازنشستگی سریع‌تر، معاینات پزشکی و دیگر موارد بهرهمند هستند، اما ارائه تسهیلات یاد شده موکول است به زیان آور شناخته شدن مشاغل توسط کارگروه مربوطه، حال مطابق با سامانه جامع اداره کار امکان ثبت درخواست تعیین تکیلف شغل از حیث سخت و زیان آور بودن به صورت آنلاین فراهم شده است.
نحوه استفاده از سامانه جامع اداره کار چگونه است؟
استفاده از خدمات سامانه جامع اداره کار همچون خدمات هر سامانه دیگری نیاز به ثبت‌نام و احراز هویت دارد، پس از انجام مراحل ثبت نام و احراز هویت به کمک نام کاربری و رمز شخصی می‌توان به خدمات سامانه دسترسی یافت.
قابل ذکر آن که علاوه بر اسناد هویتی مدارک مربوط به شغل همچون سابقه کاری کارگر نیز در این مرحله پرسیده می‌شود. نکته دیگری که وجود امکان ثبت نام در سامانه به کمک دفاتر پیشخوان دولت است.
به عبارت دیگر چنانچه شخصا قادر به ثبت نام در سامانه نبودید می‌توانید با به همراه داشتن اسناد هویتی و مدارک مربوط به شغل خود با دفاتر پیشخوان خدمات مراجعه نمایید، متصدیان حاضر در این دفاتر خدمات ثبت نام را به شما ارائه خواهند کرد.
در ثبت نام سامانه جامع اداره کار باید توجه داشت که کاربر باید سیمکارت تلفن همراهی به نام خود داشته باشد و آن را به سامانه معرفی نماید، همچنین در حال حاضر خدمات ثبت شکایت از کارفرما در صورتی برای کارگران در دسترس است که ثبت نام ایشان به صورت حضوری انجام شده و احراز هویت توسط متصدیان دفاتر پیشخوان دولت صورت پذیرفته باشد.
پس از ورود موفقیت آمیز به سامانه امکان ثبت شکایت به صورت آنلاین وجود دارد، همچنین بخشی به ارائه مدارک و مستندات اختصاص داده شده است، در اینجا باید به خاطر داشت که مدارکی قابل ارائه هستند که اسکن شده باشد و تنظیمات اسکن با تنظیمات خواسته شده توسط سامانه مطابقت داشته باشد، سامانه در هر گزینه نوع مدرک از حیث تصویر یا پی دی اف و نیز حجم و کیفیت آن را تعیین می‌سازد.
باید توجه داشت که حجم و کیفیت اعلام شده حداقل و حداکثر قابل قبول هستند در نتیجه کاربر می‌تواند در بازه‌ای بین اعداد اعلام شده مدارک خود را تنظیم و بارگذاری نماید.
نکته دیگری که در ارائه مدارک به صورت آنلاین باید به خاطر داشت ضرورت ارائه آن‌ها به صورت کاغذی در مرحله رسیدگی حضوری است، به عبارت دیگر سامانه جامع اداره کار ضرورت حضور در مرجع رسیدگی پیش از جلسه رسیدگی به علت ارائه مدارک را از میان برداشته است، اما از آنجا که مدارک ارائه شده باید صحت سنجی و اعتبارسنجی شوند، به همراه داشتن نسخه فیزیکی آن‌ها در هنگام حضور در شعبه رسیدگی توسط شما یا وکیل ضروری است.
مشاوره استفاده از سامانه جامعه اداره کار
سامانه جامع اداره کار که توسط وزات کار و رفاه اجتماعی ایجاد و معرفی شده است امکان استفاده و دسترسی به بسیاری از خدماتی که در رابطه با اختلافات کارگری و کارفرمایی وجود دارد را در فضای آنلاین ایجاد کرده است.
به کمک این سامانه می‌توان درخواست و شکایت را ثبت کرد، مدارک را در سامانه ارائه داد، از اوقات رسیدگی و گردش کار پرونده مطلع شد، پیشینه پرونده را همواره در اختیار داشت و احضاریه‌ها و ابلاغیه‌ها را به موقع و مطمئن دریافت کرد.
سامانه یاد شده که تنها پس از ثبت نام موفقیت آمیز در اختیار کاربران قرار می‌گیرد، بسیاری از دردسرها و رفت و آمدها را برای اطراف یک اختلاف مربوط به اداره کار کاهش داده است، از مهم‌ترین کاربردهای سامانه یاد شده امکان درخواست رسیدگی به بیمه بیکاری و نیز مشاغل سخت و زیان آور است.
همچنین بیان شد که ارائه اسناد و مدارک باید مطابق با قواعدی باشد که سامانه تعیین کرده است و نیز تحویل نسخه فیزیکی آن‌ها به مرجع رسیدگی کننده ضروری است، بنابراین چنانچه در رابطه با نحوه ثبت نام در سامانه یا ارائه مدارک به مشاوره حقوقی نیاز داشتید می‌توانید با بنیاد وکلا تماس گرفته و سوالات خود را با مشاوران مربوطه مطرح نمایید.
ضمن آن که خدمات ما در پیام رسان بنیاد وکلا توسط وکیل آنلاین نیز ارائه می‌شود.
