به روز بمانید!
آیا مایل هستید اعلانات مربوط به گفتگوهای آنلاین خود را روی دستگاه خود دریافت کنید؟
لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
مشاوره حقوقی در خصوص انواع مالیات ها
مالیات جز مباحث بسیار مهم در تمام دنیا محسوب می‌شود که به طور کلی شهروندان باید در قبال خدماتی که دریافت می‌کنند، مالیات پرداخت نمایند. مالیات به موضوعات گوناگونی ارتباط دارد و پرداخت آن بر مبنای اصول و شیوه تعیین شده صورت می‌گیرد. اقتصاددانان، موضوع مالیات را رابطه بین مردم و دولت در نظر می‌گیرند که دولت در ازای خدماتی که در اختیار مردم قرار می‌دهد، هزینه‌هایی را در قالب مالیات اخذ می‌کند.
پرداخت مالیات، جز تکالیف شهروندی نیز به شمار می‌رود و قاعدتا نمی‌توان راه گریزی را برای عدم پرداخت آن در نظر گرفت. پرداخت مالیات تا حد زیادی به سطح فرهنگ جوامع ارتباط دارد و هنوز عده‌ای بر این باورند که پرداخت مالیات در حالت کلی، موضوعی خرج از عرف و حتی قانون است. مردم باید این موضوع را بپذیرند که در ازای خدماتی که در داخل شهر استفاده می‌کنند، باید هزینه آن‌ها را نیز پرداخت کنند.
اصول و مقررات مربوط به مالیات از گذشته تا کنون دچار تغییراتی شده است و در قدیم، دولت‌ها مالیات را به عنوان منبع درآمد در نظر می‌گرفتند. اما امروزه مالیات به عنوان روشی برای اجرای سیاست عدالتی و کمک به قشر محروم جامعه در نظر گرفته می‌شود.
نپرداختن مالیات، علاوه بر آن که ضمانت اجرای قانونی دارد، منجر به بر هم زدن سیستم اقتصادی کشور نیز می‌شود و در این صورت اشخاصی که از پرداخت مالیات خودداری به عمل می‌آورند، باید در انتظار عواقب این کار نیز باشند. مالیات می‌تواند در مورد امکانات و خدمات شهری بوده و یا در ارتباط با درآمد اشخاص باشد. مالیات هم برای اشخاص حقیقی و هم حقوقی در قانون تعیین شده که البته اشخاصی و حتی مشاغلی نیز مشمول معافیت مالیاتی قرار می‌گیرند.
مالیات اشخاص حقوقی، بیشتر مورد توجه قانونگذار است و در حال حاضر، ارگان‌ها و شرکت‌های بسیاری در کشورمان هستند که دچار مسائل مالیاتی شده و در این زمینه باید از متخصصین این حوزه برای حل مشکلات خود بهره‌مند شوند. مشکلات مالیاتی برای اشخاص حقوقی، از زمانی آغاز می‌شود که یک شرکتی از شفاف سازی میزان درآمد سالیانه خود و ارائه اظهارنامه مالیاتی، خودداری نموده و در این صورت با جریمه‌های سنگینی مواجه می‌شوند.
لازم به ذکر است که عدم پرداخت مالیات در شرایطی می‌تواند دلیلی برای فرار مالیاتی محسوب شده و به تبع آن نیز چنین رفتاری جرم محسوب شود. بنابراین اشخاصی که بدهی مالیاتی دارند و در موعد مقرر اقدام به پرداخت آن نمی‌کنند، امکان تحت تعقیب کیفری آن تحت عنوان مجرمانه فرار مالیاتی وجود دارد. برای آشنایی با انواع مالیات و همچنین قانون مالیات در ایران، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
در خصوص این موضوع که مالیات چیست، باید به این شکل بیان نمود که مالیات همان هزینه‌هایی است که در قبال خدماتی که ارائه می‌شود، باید از طرف مردم پرداخت شود. در واقع می‌توان گفت که مالیات، یکی از منابع اصلی درآمدی دولت به شمار می‌رود و دولت در ازای خدمات عمومی که به مردم می‌دهد، مالیات دریافت می‌کند. تصوری که از مالیات عموما در کشور ما می‌شود، اشتباه بوده و پرداخت مالیات به اندازه قابل قبول در جامعه هنوز رواج پیدا نکرده است.
قانون صراحتا اعلام کرده است که چه اشخاص حقیقی و چه حقوقی باید اقدام به پرداخت مالیات کنند. مالیات مبلغی بلاعوض برای تامین مخارج عمومی است که جنبه تحمیلی نیز برای شهروندان دارد.
به موجب اصل 51 قانون اساسی، هیچ نوع مالیات وضع نمی‌شود، مگر به موجب قانون. در واقع مالیاتی که شهروندان باید آن را بپردازند، همگی برگرفته از قانون است و خارج از ضوابط قانونی، امکان اخذ مالیات وجود ندارد. همچنین بخشودگی و تخفیف مالیاتی نیز طبق قانون تعیین می‌شود.
مالیات، ابزار اقتصادی برای دولت به شمار می‌رود که از طریق آن می‌تواند شاخص‌های مختلف اقتصادی و مسائلی از این قبیل را کنترل نماید. بحث مالیات تا حد زیادی به اقتصاد کشور نیز وابسته است و نپرداختن مالیات از طرف اشخاص، طبیعتا سبب اختلال در اوضاع اقتصادی کشور می‌شود.
دولت از طریق مالیات می‌تواند خدمات و امکانات بهتری را در اختیار مردم قرار دهد که البته مالیات صرفا به خدمات عمومی اختصاص ندارد. طبق ماده 10 قانون محاسبات عمومی، مالیات به عنوان بخشی از درآمد عمومی محسوب می‌شود. درآمد عمومی، در واقع همان درآمدهای وزارتخانه و موسسات دولتی بوده که در نهایت به خزانه دولت واریز می‌شود.
جهت اجرای صحیح دستورات مالیات در ایران، قانونی تحت عنوان قانون مالیات‌های مستقیم وضع شده است که در این زمینه به مسائل مختلف مالیاتی می‌پردازد. این قانون در ارتباط با اخذ مالیات به روش مستقیم از مواردی چون میزان درآمد اشخاص است و با مالیات غیر مستقیم تفاوت دارد.
مالیات انواع مختلفی دارد و در خصوص موضوعاتی چون خدمات عمومی و سایر خدمات مرتبط است. قانون مالیات، احکام پرداهت مالیات و این که به چه مواردی مالیات تعلق گرفته و همچنین مالیات ارزش افزوده و موضوعاتی از این قبیل می‌پردازد. قانون مالیات مستقیم، به عنوان مرجع اصلی قانون مالیاتی به شمار رفته و تعیین ضوابط نیز بر اساس همین قانون انجام می‌شود.
اشخاصی که مشمول پرداخت مالیات هستند، به عنوان مودی مالیاتی شناخته می‌شوند که باید در مهلت تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی، اقدام به پرداخت بدهی مالیاتی نمایند. مالیات مستقیم که عمدتا در ارتباط میزان درآمد و دارایی اشخاص هستند، اخذ شده و که در قانون مزبور، چگونگی اخذ آن نیز عنوان گردیده است.
مالیات غیر مستقیم، ارتباطی با درآمد نداشته که در مورد موضوعاتی چون مصرف کالا است. در واقع کالایی که مردم مصرف می‌کنند و باید مالیات آن را نیز پرداخت کنند، در دسته بندی مالیات غیر مستقیم قرار داده می‌شوند.
انواع مختلفی از مواردی که مالیات به آن تعلق می‌گیرد در قانون ذکر شده است که شناخته شده‌ترین آن، مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی و مالیات بر ارزش افزوده است. در قانون مالیات‌های مستقیم، موضوعاتی مانند اشخاصی که مشمول مالیات قرار گرفته و همچنین مشاغلی که معاف از مالیات هستند، مورد بررسی قرار گرفته است که در بخش‌های بعدی به آن‌ها می‌پردازیم.
تمامی کشورها، مقررات مشخصی برای مالیات دارند و بر اساس همان مقررات مالیاتی نیز پرداخت مالیات از طرف اشخاص مختلف صورت می‌گیرد. در ایران نیز مالیات به دو بخش کلی مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم بندی می‌شود. برای مالیات مستقیم، قانون مجزایی(قانون مالیات‌های مستقیم) وضع شده است که دلیل آن هم اهمیت بالای مالیات‌هایی است که به روش مستقیم از طرف دولت اخذ می‌شود.
مالیات مستقیم، مالیات‌هایی هستند که با درآمد و دارایی اشخاص مرتبط می‌باشند. در واقع هزینه‌هایی که مستقیما از درآمد و دارایی دریافت می‌شود، به عنوان مالیات مستقیم شناخته می‌شود. افرادی که صاحب شغل و درآمد هستند، طبیعتا مشمول پرداخت مالیات بوده که البته برخی از مشاغل در قانون، معاف از مالیات شده‌اند.
گفتنی است که افرادی که خارج از ایران سکونت داشته باشند، حتی با وجود منبع درآمد و دارایی در داخل کشور نیز باید مالیات آن‌ها را پرداخت کنند.
مالیات غیر مستقیم، همانطور که از نام آن پیدا است، به شکل واسطه از اشخاص اخذ می‌گردد. درآمد و دارایی، به عنوان مالیات غیر مستقیم محسوب نمی‌شوند و اینگونه مالیات‌ها در مورد مواردی چون کالاهای مصرفی هستند. با خرید کالا، مبلغی به عنوان مالیات نیز پرداخته می‌شود که در واقع پرداخت مالیات به روش غیر مستقیم صورت گرفته است.
با توجه به این که میزان درآمد مشاغل مختلف است، طبیعتا پرداخت مالیات نیز در این زمینه تفاوت خواهد داشت. مشاغلی که درآمد بیشتری نیز داشته باشند، باید مالیات بیشتری نیز پرداخت کنند. گفتنی است که پرداخت تمامی هزینه‌های مربوط به مالیات، برای دولت انجام نمی‌شود، بلکه برخی از مالیات‌ها نیز به عنوان عوارض به نهاد شهرداری پرداخت می‌گردد.
در بخش قبل با انواع مالیات آشنا شدیم و عنوان شد که مالیات به مالیات مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می‌شود. مالیات مستقیم، بدون واسطه و به شکل مستقیم از منابع درآمدزایی اشخاص دریافت می‌شود که این نوع مالیات شامل مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی است. در ادامه به بررسی هر کدام از انواع مالیات مستقیم می‌پردازیم.
یکی از شناخته شده‌ترین انواع مالیات، مالیات بر درآمد است. افرادی که صاحب شغلی هستند، بر اساس میزان درآمدی که دارند، باید مالیات پرداخت کنند. افرادی که دارای چند شغل می‌باشند، باید مالیات کلیه درآمد شغلی خود را پرداخت کنند.
مالیات اشخاص چند شغله، به صورت یک جا یا جدا از هم محاسبه شده که در نهایت، کلیه هزینه‌های مالیاتی باید پرداخت شود. مالیات بر درآمد طی اظهارنامه مالیاتی صورت گرفته و اشخاص حقیقی یا حقوقی، باید درآمد سالیانه خود را محاسبه نموده و جزئیات آن را در اختیار سازمان مالیات قرار دهند.
مالیات بر درآمد، در مورد اشخاصی که خارج از کشور نیز اقامت داشته باشند نیز در نظر گرفته می‌شود و در این صورت، افرادی که در داخل کشور به واسطه درآمدی که دارند، باید مالیات پرداخت کنند. در واقع سکونت داشتن در خارج از کشور، دلیلی برای عدم پرداخت مالیات نیست و در هر صورت طبق میزان درآمد سالیانه، مالیات پرداخت می‌گردد.
مالیات بر درآمد نیز دارای انواع مختلفی است که مهم‌ترین آن به شرح زیر است:
در مورد مالیات بر درآمد کشاورزی، باید گفت که فعالیت‌های کشاورزی طبق قانون از پرداخت مالیات معاف هستند. به موجب ماده 81 قانون مالیات مستقیم، افرادی که شغل اصلی آن‌ها کشاورزی و مواردی از قبیل دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل است، از پرداخت نمودن مالیات معاف شده‌اند.
بر اساس ماده 83 قانون مالیات مستقیم، درآمد مشمول مالیات حقوق، عبارت است از حقوق و یا مزد و مزایا مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیر مستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون. همچنین ماده 82 قانون مزبور بیان می‌دارد که درآمد شخص حقیقی در قبال انجام کار برای شخص دیگر اعم از حقیقی یا حقوقی به هر نحوی که دریافت می‌کند، مشمول مالیات بر حقوق است. در واقع درآمدهای ناشی از حقوق چه به صورت نقدی و چه غیر نقدی، مشمول مالیات قرار می‌گیرند.
افرادی که به عنوان کارمند و یا کارگر در ارگانی مشغول به کار هستند و درآمد ماهیانه دارند نیز مشمول پرداخت مالیات هستند. مالیات کارمندان ادارات از حقوق ماهیانه آن‌ها کسر شده و مانند مشاغل آزاد، نیازمند ارائه اظهارنامه مالیاتی و مراحل مربوطه نیستند. کارفرمایان لازم است که انتهای هر ماه که عموما موعد پرداخت حقوق است، ابتدا مالیات کارکنان خود را کسر نموده و سپس مالیات اخذ شده را به ارگان مربوطه پرداخت نماید.
در ماده 88 قانون مالیات مستقیم، به این موضوع اشاره شده است که در مواردی که اشخاص مقیم خارج که در ایران شعبه یا نمایندگی ندارند، حقوق دریافت شود، دریافت کنندگان حقوق مکلفند ظرف سی روز از تاریخ دریافت حقوق، مالیات آن را به اداره مالیات محل سکونت خود پرداخت نمایند.
این نوع مالیات در مورد اشخاصی است که دارای کسب و کار تجاری و یا خدماتی می‌باشند که طبق مقدار درآمد سالیانه‌ای که دارند، باید مالیات پرداخت کنند. این قبیل مشاغل، میزان سود و زیان سالیانه خود را طی اظهارنامه مالیاتی ارائه کرده و مبلغ پرداخت مالیات نیز بر همان اساس تعیین می‌شود.
در واقع صاحبان کسب و کارها، باید درآمد سالانه خود را به صورت شفاف و دقیق اعلام کرده تا مالیات نیز بر همان اساس تعیین شود. در صورتی که درآمد درج شده در اظهارنامه خلاف واقعیت اعلام شود، جریمه‌های سنگینی نیز برای مودیان متخلف در نظر گرفته می‌شود.
املاکی که به طرق مختلف برای مالکین آن دارای درآمد باشد، به آن‌ها نیز مالیات تعلق می‌گیرد. شخصی که ملک خود را اجاره داده باشد، به واسطه درآمدی که از ملک کسب می‌کند، باید مالیات پرداخت کند. پرواضح است که پرداخت مالیات بر درآمد املاک از طرف مالک صورت می‌گیرد و قانونا مستاجر تکلیفی در این خصوص ندارد. میزان درآمد و تعدادهای واحدهای اجاره داده شده در پرداخت مالیات بر درآمد املاک تاثیرگذار هستند.
در مورد مالیات بر درآمد املاک، تفاوتی بین ملک تجاری و یا مسکونی نمی‌کند که در صورت داشتن درآمد برای ملک مورد نظر، باید مالیات آن نیز پرداخت شود. گفتنی است که به تازگی، املاکی که سکونتی در آن انجام نمی‌شود نیز مشمول مالیات قرار گرفته اند و مالکین خانه‌های خالی نیز باید برای پرداخت مالیات اقدامات لازم را انجام دهند.
به موجب ماده 7 قانون مالیات مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی یا قائم مقام آن‌ها مکلفند در هر سال برای املاک خود و همچنین املاک فرزندان تحت تکفل خود اظهارنامه مالیاتی تنظیم نموده و به همراه مدارک مورد نیاز تقدیم اداره مالیات نمایند.
این نوع مالیات، همانطور که از نام آن پیدا است، ناشی از کسب درآمدهایی است که به صورت اتفاقی اخذ می‌شوند. به موجب ماده 119 قانون مالیات مستقیم، درآمد نقدی و غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل به دست می‌آورد، مشمول مالیات اتفاقی خواهد بود.
نوع دیگری از مالیات‌های مستقیم، مالیات بر دارایی است. افرادی که اموال و دارایی مشخصی باشند، وظیفه پرداخت مالیات دارایی خود را دارند. برای پرداخت این نوع مالیات، میزان اموال مودی مورد محاسبه قرار گرفته و طبق قوانین مالیاتی، درصد مشخصی از دارایی برای مالیات پرداخت می‌شود.
از انواع مالیات بر دارایی می‌توان به مالیات بر ارث نیز اشاره نمود. طبق قانون، اموال و دارایی که به ورثه به ارث می‌رسد، مشمول پرداخت مالیات می‌شوند. در این صورت ورثه باید مالیات بر ارث را نیز پرداخت کنند. زمانی که اموال متوفی وارد مرحله انحصار وراثت می‌شود، درصدی از آن اموال تحت عنوان مالیات بر ارث کسر شده و سپس در اختیار ورثه قرار می‌گیرد.
مالیات حق تمبر نیز به عنوان مالیات بر دارایی محسوب شده که برای اعتبار بخشیدن به اسناد مختلف، تمبری بر روی آن‌ها قرار داده می‌شود که برای این امور نیز مالیات تعیین شده است.
در بخش قبل با انواع مالیات مستقیم آشنا شدیم که این نوع مالیات به طور کلی شامل مالیات بر درآمد و مالیات بر ارث می‌باشد. حال در این بخش قصد داریم به مواردی که به عنوان مالیات غیر مستقیم در نظر گرفته می‌شود، بپردازیم.
مالیات غیر مستقیم، از طریق واسطه از مردم دریافت می‌شود که نحوه اخذ آن متفاوت از مالیات مستقیم است. یک کالایی که در کشور تولید شده و سپس به دست مصرف کننده برسد، مالیات به آن تعلق گرفته که مصرف کننده وظیفه پرداخت نمودن مالیات کالایی که مصرف می‌نماید را دارد.
مواردی که به عنوان مالیات غیر مستقیم در نظر گرفته می‌شوند، متعدد است که عمده آن‌ها عبارتند از:
یکی از موضوعات بسیار مهم در امور مالیاتی، بحث مالیات بر ارزش افزوده است که جز مالیات غیر مستقیم محسوب می‌شود. در واقع روش دریافت مالیات ارزش افزوده به صورت مستقیم از محل درآمد اشخاص نبوده و طی شرایطی، مالیاتی که برای خدماتی که استفاده می‌شود، باید پرداخت شود.
یک محصول و کالا از زمان تولید تا زمانی که در اختیار مصرف کننده قرار بگیرد، فرآیند و پروسه مختلفی دارد و در این صورت به واسطه ارزش افزوده ایجاد شده محصول، باید مالیات آن از طرف مصرف کننده پرداخت شود. مالیات بر ارزش افزوده، طبق قانون، به این شکل تعریف شده است که تفاوت بین ارزش کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا خریداری شده در یک دوره معین باشد.
تصور کنید که ارزش کالای تولید شده به اندازه 10 هزار تومن است و این کالا بعد از طی مراحل تولید، به میزان 20 هزار تومن به دست مصرف کننده می‌رسد. در واقع مبلغ 10 هزار تومن به عنوان ارزش افزوده در نظر گرفته می‌شود که مالیات آن در نهایت توسط مصرف کننده باید پرداخت شود.
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به صورت مرحله‌ای صورت گرفته که تولید کننده در زمان تولید محصول نیز آن را پرداخت نموده و در انتها نیز مصرف کننده، مالیات کالا و یا خدمات مورد استفاده را باید بپردازد.
اشخاصی که در خصوص پرداخت مالیات با سازمان امور مالیاتی دچار مشکل شده باشند، بهتر است با وکلا متخصص امور مالیاتی مشورتی نمایند. عمده دعاوی مالیاتی در مورد موضوعاتی چون عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر و فرار مالیاتی است.
گاهی اوقات یک شرکت و یا صاحب کسب و کار مشخص از تنظیم اظهارنامه مالیاتی خودداری نموده که در این صورت با جریمه‌هایی از طرف اداره مالیات مواجه می‌شود. یا این که بدهی مالیاتی را پرداخت ننموده باشد که می‌توان اتهام جرم فرار مالیاتی را برای چنین اشخاصی در نظر گرفت.
در هر صورت برای دعاوی مالیاتی لازم است که وکیل بگیرید. برای انتخاب وکیل جهت رسیدگی به امور مالیاتی، سعی داشته باشید که با وکیل متخصص در دعاوی مالیاتی در ارتباط باشید. با توجه به این که پرونده‌های مالیاتی لازم است که توسط افراد متخصص در این حوزه رسیدگی شود، برای انعقاد قرارداد وکالت به وکیلی مراجعه کنید که سابقه چندین ساله در امور مالیاتی داشته باشد.
افرادی زیادی در حال حاضر هستند که با امور مالیاتی آشنا بوده اما شاید تسلط کافی از بعد حقوقی موضوعات مالیات آشنایی کافی نداشته باشند. فردی که به عنوان وکیل مالیات، پرونده‌های مختلف مالیاتی را رسیدگی می‌نماید، به قوانین حوزه مالیات تسلط کافی دارد و می‌تواند طبق تجربه و مهارتی که دارد، مشکلات مالیاتی اشخاص حقوقی را حل و فصل نماید.
در خصوص دعاوی مالیاتی نیز می‌توانید به جای اخذ وکیل، از مشاوره حقوقی استفاده نمایید. چنانچه در رابطه با پر کردن فرم اظهارنامه مالیاتی و ارسال آن با مشکل مواجه شده باشید و یا در این زمینه اطلاعات کافی ندارید، می‌توانید از مشاوره حقوقی مالیات استفاده نماید.
در هر صورت برای استفاده از خدمات مشاوره حقوقی و همچنین عقد قرارداد وکالت با وکیل دادگستری، می‌توانید با سامانه بنیاد وکلا در ارتباط باشید. بهترین خدمات حقوقی برای امور مالیاتی در بنیاد وکلا ارائه می‌شود که جهت دسترسی به این خدمات با کارشناسان ما ارتباط بگیرید.