تنظیم قرارداد

تنظیم قرارداد

اهمیت تنظیم قرارداد

در بیان اهمیت تنظیم قرارداد در روابط کاری و تجاری اشخاص، همین بس که امروزه پرونده قضایی در کشور در نتیجه فقدان یا تنظیم غیر تخصصی قرارداد مطرح است که تاوان آن هم چیزی جز و اتلاف وقت در دادگستری و پرداخت هزینه‌های کلان نمی‌باشد.

این هزینه‌ها علاوه بر خسارت معنوی و روانی است که به فرد وارد می‌شود و قابل ارزیابی به پول نیست.

لازم به توضیح است؛ منظور از ”تنظیم قرارداد“، قراردادی نیست که مردم عادی با اطلاعات غیر حقوقی خود می‌نویسند و یا نمونه قرارداد از اینترنت کپی می‌کنند، بلکه منظور یک متن تخصصی است که وکیل یا حقوقدانی که اطلاعات خود را به روز می‌کند و از رویه قضائی نیز آگاه می‌باشد با لحاظ قوانین آمره و تکمیلی و قصد و هدف طرفین قرارداد، رویه دادگاه‌ها و رابطه کاری خاص آنها تنظیم می‌نماید و در آن نکات حقوقی تنظیم قراردادها رعایت شده است.

مزیت چنین قراردادی، تضمین امنیت حقوقی برای طرفین قرارداد است که به طور خلاصه به آنها اشاره می‌کنیم:

نحوه تنظیم قرارداد

بنابراین همان طوری که ذکر شد؛ در تنظیم قرارداد، نکات حقوقی بسیاری لازم است رعایت شود که در صورت عدم رعایت آنها ممکن است هیچ گاه به نتیجه دلخواه و هدف قرارداد نرسید یا اینکه حتی با پیگیری آن در دادگاه نیز به حق و حقوق قانونی خود نتوانید دست یابید پس بهتراست که به یک وکیل تنظیم قراردادها یا وکیل دادگستری متخصص در امور قراردادها مراجعه نمایید و از ایشان راهنمایی بگیرید.

تنظیم انواع قراردادها هر کدام پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و قوانین و نکات حقوقی خاص در مورد هرکدام وجود دارد که لازم است هنگام تنظیم قرارداد در نظر گرفته شود. در این جا به ذکر برخی نکات فنی و حقوقی مهم در تنظیم قراردادها که البته در تخصص وکیل قراردادها است به اجمال اشاره‌ای می‌گردد:

۱ - تعیین عنوان و قالب مناسب برای قرارداد

در ابتدا باید قالب و عنوان مناسبی برای قرارداد تعیین شود تا از قواعد آن تبعیت گردد. قوانین آمره که مانع توافق افراد می‌گردد مد نظر قرار داده شود و قواعد تکمیلی نیز به صورتی که حقوق طرفین را بهتر تأمین می‌نماید در قرارداد پیش بینی گردد. چرا که هر عنوان خاص برای قرارداد، ارکان و قوانین خاص خود را دارد. پس با توجه به هدفی که طرفین از تنظیم قرارداد دارند و با توجه به شرایط موجود، عنوان و قالب مناسب را برای قرارداد انتخاب کنید.

۲ - طرفین قرارداد

طرفین قرارداد کسانی هستند که هدف مشترک در موضوع قرارداد دارند و تعهدات آن را می‌پذیرند. طرفین قرارداد لازم است از اهلیت و سمت قانونی برای امضاء قرارداد برخوردار باشند که یا اصیل هستند یا به نمایندگی از سوی طرفین اصیل، مبادرت به انعقاد قرارداد می‌نمایند مانند وکیل، ولی، قیم، مدیر شرکت و … که اهلیت قانونی طرفین قرارداد بایستی احراز گردد و دلیل مثبت سمت امضاء کننده قرارداد نیز باید محرز باشد تا با بطلان قرارداد و آثار آن در آینده مواجه نگردید.

مشخصات کامل طرفین قرارداد به همراه آدرس و شماره تماس آنها لازم است حتماً در قرارداد قید شود تا در صورت نیاز به طرح دعوا در آینده بتوان از آن برای ابلاغ قضائی استفاده نمود.

۳ - موضوع قرارداد

موضوع قرارداد بایستی دقیقاً مشخص شود و تمام اوصاف آن نیز ذکر شود. ابهام در موضوع قرارداد حقوق شما را در آینده تحت تأثیر قرار می‌دهد. در صورتی که طرفین در موضوع قرارداد تلقی متفاوت نمایند، منجر به بطلان قرارداد می‌گردد. بطلان قرارداد بخصوص در مواردی که نرخ‌ها دچار نوسان هستند حقوق زیادی را از طرفین تضییع می‌کند.

۴ - مبلغ قرارداد

مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن به طور واضح و روشن و بدون ابهام ذکر شود تا در صورت تخلف از تعهد، در زمان مناسب بتوان اقدام نمود. ابهام در مبلغ قرارداد و یا زمان پرداخت آن نیز منجر به بطلان قرارداد می‌گردد.

۵ - مدت قرارداد

مدت قرارداد نیز از موارد بسیار مهمی است که حدود حقوق و تعهدات طرفین قرارداد را مشخص می‌نماید و مبلغ قرارداد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین در مواردی ابهام در مدت قرارداد منجر به بطلان قرارداد و ورود خسارات مالی فراوانی برای طرفین می‌گردد.

۶ - شروط ضمن عقد

هر قراردادی دارای یکسری شروط و توافقاتی است که یا مربوط به تعهدات طرف اول است یا مربوط به تعهدات طرف دوم و یا مربوط به موضوع قرارداد می‌باشد. شروط ضمن عقد بخش مهمی از قرارداد است که اجرای درست و بهتر قرارداد را تسهیل می‌کند و تضمینی است به منظور حفظ حقوق شما و احیاناً احیای حقوقتان که در صورتی که بدون اطلاع از قوانین تنظیم گردد، می‌تواند بار مالی زیادی برای شما داشته باشد و برعکس درصورتی‌که با اشراف به قوانین تنظیم گردد، نه تنها احتمال اینکه از طرح دعوا پیشگیری نماید زیاد است بلکه در صورت طرح دعوا نیز حقوق طرفین قرارداد را بهتر تضمین می‌کند و به قصد مشترک طرفین قرارداد بسیار نزدیک‌تر می‌باشد.

به‌عنوان مثال؛ تعیین بهترین ضمانت اجرا به منظور تخلف طرف مقابل از تعهدات قراردادی نکته بسیاری مهمی است که با توجه به نوع قرارداد، شرایط قرارداد، طرفین آن و … دارای نسخه واحدی برای همه قراردادها نمی‌باشد در حالی که عموم مردم از نسخه واحدی برای همه آنها استفاده می‌کنند و زمانی که به مشکل برخوردند و در مقام طرح دعوا و یا دفاع از آن قرار گرفتند و یا نزد وکیل حاضر شدند، تازه متوجه می‌شوند که نگارش قرارداد چه اهمیتی داشته است و تنظیم درست آن چقدر می‌توانست در برد آنها و حفظ حقوقشان تأثیر داشته باشد.

همین طور شرایطی را که با وقوع آنها، طرفین اختیار فسخ قرارداد را پیدا می‌کنند و استفاده صحیح از واژه‌های حقوقی که با بی اطلاعی از آن می‌تواند نتیجه عکس از هدف آنها را در پی داشته باشد. اگر چکی بابت ضمانت به طرف مقابل داده می‌شود، خط زدن “حواله کرد” در چک به تنهائی کفایت نمی‌کند و لازم است در قرارداد خود نیز به غیر قابل انتقال بودن آن اشاره کنید و نظیر این موارد …

کلمات مندرج در قرارداد بهتر است در معنای حقوقی و تخصصی خود به کار روند و به شکل غیر مبهم و روشن باشند. به طور مثال استفاده از واژه هایی نظیر: به هم خوردن معامله، باطل کردن معامله و … معانی مبهمی هستند و در قانون چنین اصطلاحاتی وجود ندارد. بهتر است از اصطلاحات دقیق حقوقی که در متن قانون هم آمده استفاده شود تا راه تفاسیر مختلف بسته شود و نتیجه دلخواه از قرارداد نصیبتان گردد. اینجاست که تنظیم قرارداد توسط یک فرد متخصص کاملاً ضروری به نظر می‌رسد.

۷ - تنظیم قرارداد خود را باید به چه کسی بسپارید؟

وکلای دادگستری بخصوص وکلای دارای تحصیلات تکمیلی در رشته حقوق خصوصی که با مطالعه مستمر، اطلاعات حقوقی خود را نه تنها حفظ می‌کنند و آنها را به دست فراموشی نمی‌سپارند بلکه به روز نیز می‌کنند، بهترین کسانی هستند که شما را در انعقاد قراردادهایتان یاری می‌کنند. چرا که آنها نه تنها توانائی تنظیم قرارداد را به لحاظ تخصصی دارند، بلکه به دلیل اطلاع آنها از جریاناتی که در دادگاه می‌گذرد و اطلاع از رویه قضائی، تمام موارد ضروری در مواقع طرح دعوا به منظور برد در پرونده احتمالی آینده را نیز پیش بینی می‌کنند. حتی زمانی که شما متمایل به انعقاد قرارداد در مشاور املاک و یا سایر مراکز و دفاتر می‌باشید، بهتر است قبل از انعقاد قرارداد در خصوص پیش نویس آن مشاوره بگیرید و بعد نسبت به امضاء آن اقدام نمایید تا تبعات احتمالی سوء آن متوجه شما نشود. چرا که عموماً قراردادهای آنها به‌صورت متحدالشکل و پیش فرض می‌باشد که برای همه افراد یکسان است و شرایط خاص شما مد نظر قرار داده نشده است. با مراجعه به وکیل تنظیم قرارداد جهت مشاوره می‌توانید نظرات ارائه شده را در قرارداد خود اعمال نمایید.

وکیل در تنظیم قرارداد، موضوع کاری شما با طرف مقابلتان را در قالب یک قرارداد حقوقی اصولی طراحی و تنظیم می‌نماید که در واقع، آن قرارداد یک قانون بین دو طرف است. وکیل امور قراردادها با پیش بینی موارد اختلاف انگیز و تقویت دفاعیات شما در قبال ادعاهای احتمالی آینده طرف قراردادتان به شما یاری می‌رساند و راه حل حقوقی مناسب را قبل از ایجاد اختلاف پیش روی شما می‌گذارد.

۸ - خدمات مبتنی بر قرارداد

تنظیم انواع قرارداد، متمم‌ها و الحاقیه های آن، مشاوره حقوقی در خصوص قراردادها و پیش نویس ها، تفسیر حقوقی قرارداد، تنظیم دادخواست، لایحه، دفاعیه، اظهارنامه مبتنی بر انواع قراردادها، اختلافات ناشی از قراردادها اعم از اعلام بطلان، فسخ، انفساخ، خسارات، الزام به انجام تعهدات ناشی از قراردادها، همچنین قبول وکالت در طرح و یا دفاع از دعاوی مربوط به قراردادها و اختلافات ناشی از آن، قبول داوری در قراردادها جزء خدمات تخصصی بنیاد وکلا است.

طرفین قرارداد ممکن است در قراردادهای خود، شیوه حل و فصل اختلافات قراردادی خود را به جای رجوع به دادگاه، رجوع به داوری توافق نموده باشند. در این صورت داور مرضی‌الطرفین و یا داور اختصاصی شما می‌تواند یک وکیل متخصص در قراردادها باشد که با اشراف به قانون به خوبی بتواند حقوق شما را حفظ کند. ارجاع به داوری در قراردادها بسیار نتیجه بخش تر، کم هزینه‌تر و کم استرس تر خواهد بود. اگر داور قرارداد شما، یک فرد عادی غیر حقوقی انتخاب شده است، برای نگارش حقوقی متن رأی داوری از وکیل امور قراردادها تنظیم پیش نویس رأی داوری را بخواهید.

ضرورت رعایت ٣٨ نکته مهم در تنظیم و نگارش انواع قراردادها

نکات کلیدی در زمان تنظیم قرارداد

1. ذکر نام یزدان پاک، در صدر و شروع قرارداد.
2. درج عنوان قرارداد. (مبایعه نامه، اجاره نامه ، مشارکت در ساخت، و غیره).
3. درج عنوان توصیفی قرارداد. (مبایعه نامه آپارتمان تجاری).
4. ذکر صیغه عقد. (اَلعقود تابعَه لِلقصود، اَلمُومِنون عِندَ شروطِهِم، یا اَیُّهَا الذَّینَ آمَنوا اوفوا بِالعقود).
5. ذکر عنوان طرفین قرارداد. (فروشنده و خریدار، مؤجر و مستأجر، و غیره).
6. ذکر سِمَت حقوقی متعاملان. (وکالتاً، اصالتاً، قیمومتاً، ولایتاً، فضولتاً).
7. موضوع قرارداد.
8. ذکر مبلغ قرارداد با دقّت و حوصله. (ثمن، قرض الحسنه، مال الاجاره، و…) هم به صورت عدد و هم به صورت حروف.
9. تعیین شیوه پرداخت در قرارداد.
10. تعیین شیوه پرداخت در قرارداد.
11. تعریف و تعیین شروط و تعهّدات.
12. تعیین محل و چگونگی جبران خسارت.
13. تعیین مرجع حل اختلاف. (از طریق داوری و حَکَمیّت یا از طریق کمیته حل اختلاف).
14. تعیین نوع تضمینات؛ در صورت عدم انجام تعهّدات. (اسناد تعهّدآور).
15. کیفیّت و چگونگی بایگانی و نگهداری اسناد و مدارک.
16. تعیین کیفیّت تحویل و تسلیم مورد قرارداد.
17. تعیین وضعیّت تصرّف کنونی ملک.
18. تعیین تکلیف خیارات.
19. کیفیّت خاتمه قرارداد در صورت بروز حوادث و اختلاف. ( از طریق اقاله، فسخ، انحلال، انفساخ، و غیره).
20. تعیین تکلیف ادّعاهای احتمالی در خصوص موضوع قرارداد.
21. تعیین تکلیف وضعیّت چک های صادره در صورت عدم موجودی.
22. تعیین تکلیف ادّعاهای احتمالی معارض یا معارضان.
23. تعیین تکلیف کشف فساد در حین و یا پس از انجام معامله.
24. نگارش و تنظیم قرارداد بدون عجله و شتاب و با خطّ خوش.
25. توجّه به حقّ ریشه و حقّ رعیّتی مستتر در اسناد و املاک و حفظ آن.
26. چنان چه ملک از حقّ ارتفاق (حقّی است برای شما در ملک دیگری)، برخوردار باشد، هنگام انجام معامله و تنظیم قرارداد، توجّه و لحاظ شود.
27. هر گونه توافقی را (و لو به صورت شفاهی باشد)، در قرارداد عیناً درج و ذکر کنید و هرگز شرطی را شفاهاْ توافق ننمایید, و اگر چنین کردید، انتظار اجرای آن را نداشته باشید.
28. استفاده از عبارت اقاله برای بر هم زدن قرارداد به جای عبارت فسخ.
29. در صورتی که متعاملین از نعمت سواد خواندن و نوشتن محروم هستند، متن قرارداد به صورت شمرده و قابل فهم برای آنان قرائت و تفهیم شود.
30. اگر قرارداد تنظیمی در چند صفحه باشد، حتماً تمام صفحات را با دقّت مطالعه، تفکّر و سپس امضا کنید.
31. تعیین تکلیف قَبض و اِقباض مورد معامله.
32. تعیین تکلیف وام.
33. تعیین تکلیف موعد انتقال قطعی سند و انتخاب دفتر خانه ی اسناد رسمی جهت نقل و انتقال سند.
34. تعیین تکلیف وکالت های مورد نیاز برای ادامه ی وکالت.
35. تعیین تکلیف حقوق ارتفاقی.
36. مدّ نظر داشتن مؤلّفه هارد شیپ. (شرط مذاکره مجدّد).
37. درج و ذکر موادّ و مفادّ قوانین مرتبط با موضوع قرارداد، مثل: مفادّ قوانین زمین شهری، شهرداری، اداره ثبت، مدنی، تجارت، کار، تأمین اجتماعی، مالک و مستأجر، قانون تَمَلُّک اراضی توسّط ارگان های دولتی، و غیره.
38. تنظیم صورت جلسات در ضمن یا پس از قرارداد.
39. زیر بار توافقات غیر معقولانه، جانبدارانه و غیر قانونی نروید.