با بررسی قانون مجازات اسلامی از فصل دیات می‌توان به این موضوع پی برد که برای هر یک از اعضای بدن، شرایط و مقدار خاصی از دیه تعیین شده است. در واقع تمامی اعضا و منافع بدن، مشمول پرداخت دیه هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به دیه دست اشاره نمود.
هرگونه صدمات عمدی یا غیر عمدی به دست وارد شود، می‌تواند مشمول دیه قرار گیرد. تعیین مقدار دیه دست بسته به وضعیت آسیب دیدگی دست و این که میزان شدت صدمه تا حد بوده است، دارد.
در این صورت هر چه قدر صدمه وارده به دست بیشتر باشد، مبالغی که برای دیه آن تعیین شده، بیشتر خواهد بود. صدمه وارد شده به دست می‌تواند حسب مورد سبب شکستن دست و یا در رفتگی آن باشد.
علاوه بر این که جراحات وارده به دست نیز دارای دیه مجزایی هستند. در مواردی مبلغ دقیق دیه دست در قانون پیش بینی شده و به صورت دیه مقدر بوده و در حالت‌های دیگر که تعیین دیه انجام نشده، به صورت ارش می‌باشد.
جنایت غیر عمدی که بر روی دست اتفاق می‌افتد، میزان شدت صدمات آن یکسان نیست و به همین جهت بر حسب نوع صدمه وارده، میزان دیه فرق می‌کند. در موارد شدیدترین آسیب دیدن دست، سبب می‌شود تا دست قطع شده و یا این که انگشتان دست قطع شود که در این شرایط قانونگذار نصف دیه کامل را در نظر گرفته است.
دیه جراحات دست نیز با توجه به شدت صدمه و آسیب دارای مبالغ مشخصی بوده که هرچه جراحات وارده شدیدتر باشد، مبلغ دیه آن‌ها بالاتر است. در صورتی که دست بر اثر آسیب دیدگی، متورم شود، دیه آن ارش بوده که قاضی باید مقدار دقیق دیه را تعیین کند.
دست مانند سایر اعضای بدن، مقدار خاص و مشخصی دیه دارد و قانون نیز بر اساس این که شدت صدمه تا چه حد بوده است، دیه تعیین کرده است. فردی که دست او آسیب دیده و دارای شرایط دریافت دیه است، می‌تواند اقدام به ثبت شکایت کیفری در مراجع قضایی کند.
در پرونده‌های مرتبط با جنایات غیر عمدی، دادگاه حکم به پرداخت دیه می‌دهد و مجنی علیه به میزان دیه تعیین شده در قانون استحقاق دیه را خواهد داشت.
در این مقاله قصد داریم که به بررسی موضوع دیه دست بپردازیم که البته شما می‌توانید به صورت فوری پیرامون دعاوی دیه با وکیل تلفنی، مشورت حقوقی داشته باشید.
دیه دست چیست؟
در خصوص این که دیه دست چیست، ابتدا باید نگاهی به مجازات دیه داشته باشیم. مجازات‌های تعیین شده برای کلیه جرائم از چهار حالت تعزیر، حد، قصاص و دیه خارج نیستند.
حال یکی از مجازات‌های اصلی برای ارتکاب جرائمی که غالبا منشا جنایت دارند و به نحوی غیر عمد هستند، دیه است. دیه در واقع نوعی مجازات مالی برای افرادی است که مرتکب جنایت غیر عمد شده و طبق قانون باید مبالغی را پرداخت کنند.
دیه فقط مخصوص جنایت غیر عمد نیست بلکه امکان تعیین مجازات دیه برای جنایات عمدی وجود دارد. با توجه به این که حکم اصلی جنایت عمدی، قصاص است اما می‌تواند در مواردی خاص نیز مجازات دیه را در نظر گرفت.
در این صورت می‌توان گفت که دیه دست بر اثر جنایت غیر عمد یا عمد می‌تواند مجازات دیه را در پی داشته باشد. دست افراد که صدمه می‌بیند، با توجه به عمدی بودن جنایت، همراه با مجازات دیه خواهد بود.
دیه دست شامل پرداخت خسارات به واسطه صدماتی که به دست فر یا افراد وارد شده و جبران خسارت باید از طرف فردی صورت گیرد که مرتکب جنایت مزیور شده باشد.
اگر به صورت غیر عمد، صدمه‌ای به دست وارد شود، مرتکب طبق قانون به پرداخت دیه محکوم شده و چنانچه عمدی در کار بوده باشد، حکم قصاص و در صورت عدم امکان اجرای حکم قصاص، تعیین دیه انجام می‌گیرد.
مقدار دیه تعیین شده برای دست در قانون مجازات، بستگی به شرایط و حالت‌های مختلفی دارد و دیه دست یک حالت ثابت و مشخصی ندارد تا بتوان برای آن دیه تعیین کرد. این که دست شکسته شده و تا چه قدر آسیب دیده و صدمه وارد شده منجر به زخمی شدن دست شود، در تعیین مقدار دیه تاثیرگذار هستند.
شرایط قانونی تعلق گرفتن دیه برای دست
دست و سایر اعضای بدن که شامل دیه عضو هستند، تعلق گرفتن دیه به آن‌ها یک سری شرایط کلی و ثابت دارد که بنا بر تاکید وکیل دیه حسب مورد در ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است.
شرط اولیه برای آن که دست شامل دیه شود، این است که جنایتی بر روی دست رخ داده باشد که این جنایت می‌تواند عمدی یا غیر عمدی باشد. جنایت عمدی در اغلب مواقع، دارای مجازات قصاص است و بیشتر تعیین مجازات دیه برای دست، در صورت غیر عمدی بودن جنایت می‌باشد.
در واقع مجازات دیه تنها برای جنایات غیر عمدی و در شرایطی خاص برای جنایت عمدی، تعیین می‌شود و قاتونگذار علاوه بر دیه نفس، برای اعضای مختلف بدن نیز دیه مجزا و به خصوصی تعیین نموده است.
دیه دست می‌تواند به صورت مقدر یا غیر مقدر باشد. دیه مقدر دست همان مواردی از دیه می‌باشد که قانونگذار، شرایط و مبلغ آن را صراحتا اعلام کرده است. اما در دیه غیر مقدر یا ارش، میزان ثابتی برای دیه دست تعیین نشده و دادگاه باید میزان ارش را مشخص کند.
در بیشتر حالت‌هایی که دست صدمه دیده است، قانونگذار دیه را با ذکر مبلغ و شرایط دقیق تعیین نموده و در دیگر موارد مانند دیه تورم دست، به موحب ارش بوده که قاضی با استفاده از راه‌های قانونی ممکن برای تعیین دیه اقدامات لازم را انجام می‌دهد. دیه دست راست با دست چپ تفاوتی ندارد و برای همه آن‌ها شرایط کلی دیه معین گردیده است.
بنابراین این که شرایط لازم برای تعیین دیه دست چیست و در چه حالت‌هایی صدمه دیدن دست موجب دیه می‌باشد، بر اساس شرایط کلی دیه باید بررسی نموده و عمدی یا غیر عمدی بودن جنایت در تعیین دیه تاثیرگذار است.
حال این که دیه دست چه میزان است و در شرایط مختلفی از صدمه دیدن دست، قانونگذار دیه را تا چه میزان تعیین نموده، در ادامه این موضوعات را بررسی خواهیم کرد.
انواع مختلف دیه دست
در جنایات عمدی و یا در حوادث غیر عمدی، به طور معمول دست‌ها به عنوان اعضایی از بدن هستند که همواره در معرض خطر قرار داشته و آسیب‌های جدی به آن‌ها وارد می‌شود. صدماتی که به دست وارد می‌شود، می‌تواند باعث شود تا این که دست قطع شود و یا این که منجر به جراحات شوند.
دست به عنوان یکی از بخش‌های اصلی حرکتی به شمار می‌رود و برای دفاع و محافظت از خود و امور دیگر این دست می‌باشد که به کار گرفته می‌شود.
از این حیث، با توجه به حائز اهمیت بودن کارایی دست در قانون، انواع گوناگونی از آسیب‌ها و جراحات وارده به دست برای دیه تعیین شده است.
در واقع صدماتی که به دست وارد می‌شوند، می‌تواند در اثر حادثه عمدی و یا غیر عمدی بوده که ثمره آن فلج یا قطع شدن دست و شکستگی دست به نحوی که دست از کارافتاده شود، می‌باشد.
گاهی حادثه به وجود آمده به حدی شدت دارد که جراحات وارده به دست از مرز زخمی شدن و ورود به بخش گوشت پوست عبور کرده و به استخوان دست رسیده است که موارد تعیین دیه برای هر یک از آن‌ها متفاوت است.
از این حیث لازم است که اقسام گوناگون دیه برای دست اشاره شود که حسب مورد حالت‌هایی که در قانون مجازات اسلامی برای تین نوع دیه عضو پیش بینی شده است، عبارتند از:
- دیه جراحات دست
- دیه کبودی دست
- دیه تورم دست
- دیه در رفتگی استخوان دست
- دیه خرد شدن استخوان دست
- دیه فلج کردن دست
- دیه قطع کردن دست
- دیه انگشت دست
با توجه به موارد و شرایط مختلفی که برای دیه دست تعیین شده است، ضروری است که این موارد از دیه دست را بررسی کنیم که در ادامه به بررسی هر یک از عناوین دیه دست به صورت مجزا می‌پردازیم.
دیه جراحات دست
یکی از پرکاربردترین عضو بدن، دست می‌باشد که برای مواردی مانند دفاع از خود و یا نوشتن و امور مهم دیگری از آن‌ها استفاده می‌شود.
در این صورت اگر دست آسیب ببیند، مشکلات فراوانی را برای انسان به وجود خواهد آورد و شدت حادثه ممکن است به حدی بوده که امکان درمان آن وجود نداشته باشد. یکی از صدماتی که در اثر یک حادثه و درگیری می‌تواند برای دست، به وجود آید، جراحات وارده بر روی دست می‌باشد.
با توجه به این موضوع، لازم است که انوع دیه جراحات دست و حالت‌های مختلفی که در قانون برای جراحات وارده بر روی دست پیش بینی شده است، بررسی نماییم.
میزان و شرایط دیه جراحات دست حسب مورد در ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی عنوان شده که بهتر است بگوییم شرایط مندرج در این قانون، برای کلیه جراحات وارده بر اعضای بدن بوده و تنها برای دیه دست نمی‌باشد.
اقسام مختلف جراحات بر اساس ماده مزبور شامل حارصه، دامیه، متلاحمه، سمحاق، موضحه و غیره است. با توجه به این موضوع برای درک بهتر دیه انواع جراحات دست، هر یک از آن‌ها را به صورت مجزا بررسی می‌کنیم. گفتنی است که در ماده ۷۰۹ قانون مجازات، انواع جراحات وارده برای سر و صورت هستند و در این صورت که دست عضوی غیر از سر و صورت است، شاید این پرسش مطرح شود که چگونه حکم ماده ۷۰۹ را می‌توان برای دیه جراحات دست در نظر گرفت؟
بر اساس ماده ۷۱۰ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که هر یک از جراحات مندرج در ماده ۷۰۹ همین قانون، در غیر از اعضای صورت و سر واقع شود، دبه بر اساس نسبت‌های ذکر شده از دیه عضو آن‌ها تعیین می‌شود و در صورتی که عضو، دیه مشخص داشته باشد، ارش دارد.
دست در قانون دارای دیه مقدر بوده و این دیه بر حسب قطع کردن هر یک از دست‌ها، نصف دیه کامل است، بنابراین در محاسبه دیه جراحات دست، مبنای محاسبه دیه، در واقع دیه کامل نبوده و یک دوم دیه کامل لحاظ می‌شود.
در هر صورت از مفاد دو ماده قانونی مزبور می‌توان دیه جراحات دست بنا بر کمک مشاوره حقوقی دیه را به شرح زیر خلاصه نمود:
دیه حارصه دست
حارصه یکی از جراحات مورد پیش بینی قانون برای عضو بدن بوده که شرایط آن به نحوی است که خراشیدگی به نحوی است که جزئی بوده و سبب جاری شدن خون نمی‌شود.
میزان دیه تعیین شده برای جراحت حارصه، یک صدم دیه کامل است. اما از آن جهت که دست عضوی غیر از سر و صورت بوده و دارای دیه مقدر می‌باشد، یک صدم مزبور با مبنای دیه کامل محاسبه نشده و در این صورت نصف کامل برای هر دست، لحاظ می‌گردد.
مقدار دیه کامل، ۶۰۰ میلیون تومان است و با در نظر گرفتن این موضوع که دیه کامل در دیه جراحات دست، نصف می‌شود، باید یک صدم دیه حارصه بر مبنای نصف دیه کامل یعنی ۳۰۰ میلیون تومان محاسبه شود.
در هر صورت می‌توان گفت که دیه دست در اثر جراحت حارصه، به میزان ۳ میلیون تومان یعنی یک صدم از نصف دیه کامل می‌باشد.
دیه دامیه پوست
جراحت وارده بر روی دست در صورتی که از نوع دامیه (جراحتی سبب جاری شدن خون در پوست شده) باشد، دیه آن به میزان دو صدم دیه کامل (نصف دیه کامل برای دست) است. با احتساب شرایط گفته شده در ماده ۷۱۰ قانون مجازات اسلامی، میزان دیه برابر است با مبلغ ۶ میلیون تومان.
دیه متلاحمه دست
نوع دیگری از جراحت شامل متلاحمه بوده و دیه این نوع جراحت بر روی دست، میزان آن سه صدم دیه کامل می‌باشد. در این صورت مقدار دیه جراحت دست از نوع متلاحمه، ۹ میلیون تومان است.
دیه سمحاق دست
جراحت وارده بر روی دست می‌تواند از نوع سمحاق بوده که میران دیه در این وضعیت به مبلغ ۱۲ میلیون تومان است که حسب مورد از نصف دیه کامل محاسبه می‌شود.
دیه موضحه دست
جراحت وارد بر پوست دست با در نظر گرفتن موضحه بودن آن، مبلغ دیه، پنج صدم نصف دیه کامل یعنی برابر با ۱۵ میلیون تومان است.
دیه هاشمه
صدمه دیدن یا جراحت وارده بر روی دست سبب می‌شود تا در مواقعی سبب شکسته شدن استخوان شود که برای محاسبه دیه آن، میزان ده صدم نصف دیه کامل که به مبلغ ۳۰ میلیون تومان است، در نظر گرفته می‌شود. برای دیه منقله نیز طبق قانون، پانزده صدم نصف دیه کامل که همان ۱۵ میلیون تومان است، تعیین می‌شود.
دیه کبودی دست
علاوه بر آن که آسیب دیدن دست می‌تواند باعث جراحت شود، از دیگر صدمات وارده بر روی دست می‌توان به وضعیت کبودی آن اشاره نمود.
به موجب ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، صدمات وارد شده به پوست در اثر جنایت غیر عمدی یا عمدی که موجب می‌شود تا رنگ پوست تغییر کند، شامل دو حالت است:
- سیاه شدن پوست صورت، شش هزارم، کبود شدن آن، سه هزارم و سرخ شدن آن برابر است با یک و نیم هزارم دیه کامل.
- تغییر رنگ پوست سایر اعضا حسب مورد نصف دیه مقادیر ذکر شده در حالت اول است.
از دو حالت مزبور می‌توان نتیجه گرفت که دیه کبودی دست به میزان نصف دیه کبود صورت می‌باشد. در قانون برای کبودی صورت، دیه‌ای برابر با سه هزارم دیه کامل در نظر گرفته شده است که در هر صورت می‌توان با احتساب شرط مزبور، میزان دیه کبودی دست طبق آخرین نرخ دیه در سال ۱۴۰۱، ۹۰۰ هزار تومان می‌باشد.
دیه تورم دست
صدمه دیدن دست تنها به حالت کبودی و یا جراحت منتهی نمی‌شود، بلکه حالت دیگر آن شامل تورم دست می‌باشد که برای این حالت نیز در قانون، مقدار دیه خاصی در نظر گرفته شده است. دیه تورم دست طبق ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی، ارش دارد.
بر اساس این ماده، صدمه که به موجب تورم بدن، سر یا صورت شود، ارش داشته و در صورتی که جدای از متورم شدن همراه با تغییر رنگ پوست، باشد، دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.
در واقع می‌توان گفت که اگر دست به واسطه صدمه وارده، متورم شود، مجنی علیه مستحق دریافت دیه غیر مقدر یا ارش می‌باشد. در این صورت قاضی دادگاه لازم است که مبلغ دیه تورم دست را طبق مولفه‌های قانونی تعیین کند.
دیه در رفتگی استخوان دست
در موارد شدیدتر صدمه دیدن دست، سبب می‌شود تا منجر به در رفتگی استخوان دست شود که در صورت جنایت کار باید مقدار دیه مشخص شده در قانون را به مجنی علیه پرداخت کند. برای بررسی شرایط دیه در رفتگی استخوان دست، باید به ماده ۵۷۱ قانون مجازات اسلامی اشاره نمود.
در واقع اگر در رفتگی استخوان از ناحیه مفصل، چنانچه سبب از کارافتادگی کامل نشود، ارش دارد و در حالت دیگر، دو سوم دیه همان عضو را داشته و اگر استخوان دست صدمه دیده، درمان شود و دست فاقد عیب باشد، به موجب چهار پنجم از دو سوم دیه همان عضو است.
در واقع می‌توان گفت که دیه در رفتگی استخوان دست در صورتی که استخوان آن شل نگردد، ارش داشته و محاسبه دیه با قاضی دادگاه می‌باشد. در صورت از کارفتادگی و شل شدن استخوان دست به سبب در رفتگی، مقدار دیه آن به میزان ۲۰۰ میلیون تومان می‌باشد.
حال در صورتی که در رفتگی استخوان دست، درمان شود و آثار عیوبی در آن وجود نداشته باشد، دیه تعیین شده این وضعیت از دست که در قانون اشاره شده، ۱۶۰ میلیون تومان می‌باشد.
مشاوره حقوقی تخصصی
در مورد حالت‌های مختلفی که دست، صدمه می‌بیند و به تبع آن، شامل دیه مقدر و یا غیر مقدر می‌شود، مورد بررسی قرار گرفت.
موارد دیگری از دیه دست از جمله دیه شکستگی استخوان دست، دیه فلج شدن دست، دیه قطع شدن دست و انگشتان دست وجود دارد که برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از سامانه بنیاد وکلا مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.
جهت ثبت سفارش مشاوره حقوقی آنلاین یا ارتباط با وکیل تلفنی با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
