لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما میتوانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
یک قطعه زمین کشاورزی از پدرمان به سه فرزند ارث رسیده است. همسرش هیچ شکایتی بابت مطالبه ثمینه اعیانی نکرده و ملک توسط ما فرزندان به صورت شش دانگ به شخص ثالثی فروخته شده است. حال اگر همسرش بعد چهار سال از فوت پدرمان برای مطالبه ثمینه اعیانی شکایت کند، مبنای محاسبه ثمینه اعیانی زمان فوت پدرمان است یا نرخ روز زمین؟
مطابق با قوانین مربوط به ارث و تقسیم ترکه، در صورتی که فردی حقی نسبت به سهم الارث یا مطالبات ناشی از آن داشته باشد، میتواند بعد از فوت مورث اقدام به مطالبه آن کند.
در خصوص مطالبه ثمینه اعیانی، اگر همسر متوفی قصد مطالبه داشته باشد، میتواند سهم خود را بر اساس ارزش زمان فوت مطالبه کند.
بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مدنی، مبنای محاسبه ثمینه اعیانی، ارزش زمین و املاک در زمان فوت مورث است، مگر اینکه توافق دیگری بین وراث و صاحب حق صورت گرفته باشد.
با سلام. در پاسخ به پرسش شما، مبنای محاسبه ثمنیه اعیانی همسر پدرتان، نرخ روز در زمان مطالبه و پرداخت است، نه ارزش ملک در زمان فوت پدرتان.
در ادامه به تشریح دلایل حقوقی این موضوع و وضعیت شما پرداخته میشود.
مبنای محاسبه ارزش سهمالارث همسر
بر اساس قوانین مدنی ایران، همسر متوفی در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد، یک‌هشتم از اموال او را به ارث می‌برد. تفاوت در این است که زوجه از اموال منقول (مانند پول نقد و خودرو) عینا ارث می‌برد، اما از اموال غیرمنقول (مانند زمین و ساختمان) مالک عین ملک نمیشود، بلکه از قیمت آن ارث می‌برد . این سهم که به آن "ثمنیه اعیانی" گفته میشود، در واقع یک طلب مالی از سایر ورثه است.
از آنجایی که این حق یک طلب است، اگر پرداخت آن با تاخیر مواجه شود، برای حفظ ارزش واقعی آن، مبلغ نهایی بر اساس قیمت روز ملک در زمان پرداخت محاسبه می‌گردد. رویه قضایی و نظر کارشناسان حقوقی نیز بر همین مبنا استوار است تا کاهش ارزش پول در طول زمان، باعث تضییع حق زوجه نشود.
نکات مهم در خصوص وضعیت شما
عدم سقوط حق با گذشت زمان: اینکه همسر پدرتان به مدت چهار سال برای دریافت سهم خود اقدامی نکرده، باعث از بین رفتن حق قانونی او نمیشود. او هر زمان میتواند برای مطالبه سهمالارث خود اقدام قانونی کند .
مسئولیت فروشندگان (فرزندان): فروش ملک توسط شما (فرزندان) به شخص ثالث، تعهد شما را در قبال پرداخت سهم همسر پدرتان از بین نمی‌برد. شما به عنوان ورثه، مسئول پرداخت این دین به او هستید و این حق به قیمت روز محاسبه و از اموال شما (از جمله مبلغ حاصل از فروش همان ملک) قابل وصول است.
نحوه اقدام قانونی زوجه: همسر پدرتان میتواند با ارائه دادخواست "مطالبه بهای ثمنیه اعیانی ترکه غیرمنقول" به دادگاه، حق خود را مطالبه کند . در این صورت، دادگاه با ارجاع موضوع به کارشناس رسمی دادگستری، ارزش روز ملک را تعیین کرده و شما را به پرداخت یک‌هشتم آن مبلغ ملزم خواهد کرد .
در نتیجه، اگر همسر پدرتان اکنون برای مطالبه سهم خود شکایت کند، دادگاه ارزش روز زمین کشاورزی را ملاک قرار خواهد داد و شما موظف به پرداخت یک‌هشتم از آن مبلغ به ایشان خواهید بود. پیشنهاد میشود برای جلوگیری از پیچیدگی‌های بیشتر، این موضوع را از طریق مصالحه حل و فصل کرده یا از مشاوره یک وکیل متخصص در امور ارث بهره‌مند شوید.
در مورد مطالبه **ثمن اعیانی** (حق اعیانی) توسط همسر متوفی، با توجه به قوانین و رویههای حقوقی ایران، نکات زیر قابل توجه است:
### ۱. **مبنای محاسبه ثمن اعیانی**
طبق قانون، معمولا **قیمت زمان فوت متوفی** مبنای محاسبه حق اعیانی همسر قرار میگیرد، نه قیمت روز زمین. زیرا حقوق مالی همسر (مثل ثمن اعیانی) ناشی از زمان فوت متوفی است و به تاریخ فوت مرتبط میشود، نه تاریخ دادخواست یا رسیدگی دادگاه.
### ۲. **مرور زمان و امکان مطالبه**
- همسر متوفی طبق قانون **تا ۵ سال از تاریخ فوت** میتواند برای مطالبه حقوق مالی خود (از جمله ثمن اعیانی) اقدام کند. بنابراین، اگر چهار سال از فوت گذشته باشد، هنوز در مهلت قانونی است.
- اگرچه ملک فروخته شده، این موضوع مانع از مطالبه حق همسر نمیشود، زیرا ثمن اعیانی یک **حق قانونی** است و فروش ملک توسط ورثه تاثیری بر آن ندارد.
### ۳. **مسئولیت ورثه در پرداخت**
اگر دادگاه حکم به پرداخت ثمن اعیانی به همسر متوفی دهد، این مبلغ باید از دارایی متوفی یا سهمالارث ورثه پرداخت شود. اگر ملک فروخته شده باشد، ممکن است ورثه مسئول پرداخت معادل ارزش ثمن اعیانی (بر اساس قیمت زمان فوت) باشند.
### ۴. **توصیه اقدام حقوقی**
- بهتر است برای جلوگیری از مشکلات آتی، با همسر متوفی توافق شود تا با پرداخت معادل ثمن اعیانی (بر اساس قیمت زمان فوت)، موضوع را حلوفصل کنند.
- در صورت عدم توافق و طرح دعوی توسط همسر متوفی، احتمالا دادگاه بر اساس **کارشناسی قیمت ملک در زمان فوت** رای صادر خواهد کرد.
در هر صورت، مشورت با یک **وکیل متخصص در امور ارث و خانواده** برای بررسی دقیقتر پرونده توصیه میشود.
با سلام و عرض ادب خدمت شما دوست گرامی ،یک هشتم از قیمت زمین سهم ایشان میباشد
یک هشتم از قیمت روز زمین محاسبه خواهد شد . حتی تحت شرایطی امکان ابطال بخشی از معامله نیز متصور می باشد .
یک هشتم از قیمت روز زمین محاسبه خواهد شد .
