لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
با سلام و تبریک سال نو خدمت شما وکلای گرامی، شخصی در دادگاه کیفری دو به جزای نقدی محکوم شده است و بعد از طی کردن مرحله تجدید نظر، حکم قطعی شده. حالا که پرونده به اجرای احکام رفته، اگر متهم مبلغ را پرداخت نکند، شاکی چه اقدامی می‌تواند انجام دهد تا حقش ضایع نشود؟
با سلام، در صورتی که متهم به پرداخت جزای نقدی محکوم شده و از پرداخت آن خودداری کند، بر اساس ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری، می‌توان متهم را به حبس بدل از جزای نقدی محکوم کرد. مدت حبس بدل از جزای نقدی به میزان مبلغ جزای نقدی بستگی دارد و به ازای هر روز، مبلغ مشخصی از جزای نقدی کسر میشود.
شاکی می‌تواند درخواست اجرای حکم را از دادگاه داشته باشد و دادگاه در صورت عدم پرداخت جزای نقدی توسط متهم، وی را به حبس بدل از جزای نقدی محکوم می‌کند.
سلام وقت بخیر 🌺
ابتدا باید تفکیک کنید «جزای نقدی» با «ضرر و زیان خصوصی» دو مقوله مستقل‌اند:
۱) جزای نقدی = جریمه‌ای که به حساب خزانه دولت واریز میشود.
۲) ضرر و زیان ناشی از جرم = حق شخص شاکی خصوصی.
اگر در حکم قطعی فقط «جزای نقدی» آمده و دادگاه هیچ رایی درباره خسارت خصوصی صادر نکرده باشد، مبلغی که متهم باید بپردازد به شما تعلق نمی‌گیرد؛ شما برای گرفتن حق خود باید جداگانه یا در ضمن همان پرونده کیفری دعوای ضرر و زیان مطرح می‌کردید/مطرح کنید. اما در هر حال، برای آن‌که «متهم جریمه را بپردازد» و از توقیف اموال یا زندان بدل فرار نکند، می‌توانید و باید موارد زیر را انجام دهید:
────────────────────────────
الف) ساز و کار اجرای جزای نقدی
────────────────────────────
۱. ابلاغ اجراییه
اجرای احکام شعبۀ کیفری پس از قطعی‌شدن رای، اخطاریه‌ای برای محکوم‌علیه صادر می‌کند: «ظرف ۱۰ روز جزای نقدی را بپردازید یا مال معرفی کنید.»
۲. استعلام و توقیف اموال
اگر نپردازد، اجرای احکام:
• از ثبت، بانک مرکزی، راهور و… استعلام می‌گیرد.
• حساب بانکی، خودرو یا ملک را تا سقف جریمه توقیف می‌کند.
۳. تبدیل به حبس بدل
اگر مالی به دست نیاید یا متهم نپردازد، بر اساس ماده ۳۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ «حبس بدل از جزای نقدی» اعمال میشود. نرخ تبدیل:
– برای جرایم درجه ۱ تا ۵: ۱۰ هزار تومان = ۱ روز حبس (حداکثر ۵ سال)
– برای جرایم درجه ۶ تا ۸: ۵ هزار تومان = ۱ روز حبس (حداکثر ۳ ماه)
۴. آزادی در هر لحظه با پرداخت
هر زمان خانواده یا خود محکوم کل یا بخشی از جریمه را بپردازند، به همان نسبت روزهای حبس کم میشود و ممکن است آزاد شود.
────────────────────────────
ب) نقش و اختیارات شاکی خصوصی
────────────────────────────
• گرچه پول جریمه به شما نمی‌رسد، ولی قانون به شما عنوان «مطلع ذی‌نفع» داده است. می‌توانید:
۱) با نامه یا لایحه به اجرای احکام بدهید و اموالی را که می‌شناسید معرفی کنید (پلاک ثبتی، شماره حساب، خودرو، محل کسب). اجرای احکام مکلف است بررسی و در صورت صحت توقیف کند.
۲) اگر ظن خروج محکوم از کشور دارید، درخواست «ممنوع‌الخروجی» طبق تبصره ۲ ماده ۱۸۷ آیین‌نامه اجرای احکام کیفری بدهید؛ در جرایم مالی دادستان یا قاضی اجرا معمولا می‌پذیرد.
۳) اگر اجرای احکام به‌طور غیرموجه تعلل کند، می‌توانید:
• شکایت انتظامی از قاضی اجرا در دادسرای انتظامی قضات،
• یا گزارش تخلف مسئول اجرا به رئیس دادگستری/دادستان مرکز استان بدهید.
۴) چنانچه در همان دادگاه کیفری ظرف «یک‌ماه بعد از اولین ابلاغ حکم محکومیت» دعوای ضرر و زیان مطرح نکرده‌اید، هنوز می‌توانید با تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی محل، ضرر و زیان خود را جداگانه مطالبه کنید (ماده ۱۴ ق.آ.د.ک).
────────────────────────────
ج) اگر ضرر و زیان خصوصی داشته‌اید ولی رای نگرفته‌اید
────────────────────────────
۱) دادخواست «مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم» به دادگاه حقوقی:
– ضمیمه رای کیفری قطعی (محکومیت متهم).
– خسارات پزشکی، هزینه درمان، ایام ازکارافتادگی، هزینه دادرسی.
۲) پس از صدور حکم حقوقی، مانند یک بدهی عادی می‌توانید حساب یا ملک او را توقیف و حتی تا سقف ۱۱۰ سکه از ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی برای بازداشت استفاده کنید (در بدهی خصوصی، نه جریمه دولتی).
────────────────────────────
د) چک‌لیست عملی برای شما
────────────────────────────
☑️ تقاضای کتبی از اجرای احکام برای استعلام اموال و اعمال ماده ۳۱
☑️ معرفی دقیق هر مالی که از محکوم می‌شناسید
☑️ درخواست ممنوع‌الخروجی (اگر بیم فرار است)
☑️ سرکشی حضوری یا تماس هفتگی با شعبه اجرا برای پیگیری مراحل
☑️ در صورت تعلل، گزارش به دادستان ناظر بر زندان یا رئیس شعبه اجرای احکام
☑️ طرح یا تکمیل دادخواست ضرر و زیان (اگر هنوز نگرفته‌اید)
────────────────────────────
جمع‌بندی
────────────────────────────
• جریمه نقدی مال دولت است؛ اما شما برای اجرای آن می‌توانید به اجرای احکام کمک کنید (معرفی مال یا درخواست حبس بدل).
• عدم پرداخت = توقیف اموال + حبس بدل؛ شما فقط پیگیر و ناظر اجرای همین فرآیند هستید.
• برای دریافت خسارت شخصی خود، باید دعوای ضرر و زیان طرح یا دنبال شود؛ اجرای جریمه نقدی جای آن را نمی‌گیرد.
موفق باشید 🌷
با سلام و احترام جزای نقدی به صندوق دولت واریز میشود و ارتباطی با شاکی خصوصی ندارد
با سلام ،جزای نقدی به صندوق دولت پرداخت می گردد و ارتباطی به شاکی خصوصی ندارد.
با سلام
شاکی اقدامی نمیتواند صورت دهد . جزای نقدی به حساب دولت واریز میشود که متهم در هر صورت مکلف به پرداخت است.
سلام. اگر محکوم علیه پس از صدور حکم و ارسال پرونده به اجرای احکام از پرداخت جزای نقدی خودداری می‌کند، چند اقدام قانونی برای شاکی (یا دادستان) وجود دارد:
۱. دادگاه می‌تواند اموال او را شناسایی و توقیف کند تا از محل آن مبلغ جزای نقدی وصول شود.
۲.در صورتی هم که مالی برای پرداخت جریمه نداشته باشد، به ازای هر مبلغ معین (طبق جدول روزانه تعیین‌شده در قانون)، به زندان محکوم میشود.
با سلام و درود
موضوع ارتباطی با شاکی ندارد
با درود
پرداخت جزای نقدی به شاکی ارتباطی نخواهد داشت
