لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
با سلام
طی یک وکالت نامه حضانت فرزند را به همسر سابقم (مادر فرزند) دادم.
آیا پس از چند سال می‌تواند به هر بهانه‌ای بگوید قادر به نگهداری فرزند نیست و نمی‌تواند حضانت را ادامه دهد؟
و در این صورت بنده (که احیانا تجدید فراش هم کرده‌ام) ملزم به پذیرفتن حضانت خواهم بود؟
لطفا تمام جوانب سوال رو پاسخ بدید ممنون میشم.
طبق ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی، اگر شخصی که حضانت فرزند را برعهده دارد به هر دلیلی نتواند وظیفه خود را انجام دهد، دادگاه می‌تواند تصمیم به انتقال حضانت به شخص دیگری بگیرد.
در این صورت، دادگاه ممکن است حضانت را به پدر یا شخص دیگری که صالح به نظر می‌رسد واگذار کند. مهم است بدانید که تغییر وضعیت خانوادگی شما، مثل تجدید فراش، لزوماً مانع از واگذاری حضانت به شما نخواهد شد، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد که این تغییر وضعیت به نفع مصلحت کودک نیست.
در هر صورت، تصمیم‌گیری نهایی با دادگاه است و شما می‌توانید از طریق مراجعه به دادگاه مربوطه و ارائه دلایل و مستندات لازم، در خصوص وضعیت حضانت تصمیم‌گیری کنید.
با سلام و عرض ادب ،در چنین فرضی پدر بایستی حضانت را بر عهده گیرد
سلام وقت بخیر🌿
پاسخ را در سه لایه ارائه می‌کنم تا تمام جوانب سؤالتان روشن شود:
۱) ماهیت «وکالت/رضایت‌نامه حضانت» در کنار قواعد الزام‌آور قانون (مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۳ ق.م.).
۲) فرض‌هایی که مادر به هر دلیل می‌خواهد حضانت را واگذار کند و جایگاه پدر (حتی اگر ازدواج مجدد کرده باشد).
۳) اگر پدر نپذیرد یا نتواند، چه خواهد شد؟ وظایف، ضمانت اجرا و راهکارهای عملی.
────────────────────────────
۱) وکالت‌نامه حضانت؛ قابل‌فسخ یا قطعی؟
الف) حضانت «حق طفل» و «تکلیف والدین» است؛ یعنی قانون آن را مانند مالکیت یک مال نمی‌بیند که بشود برای همیشه هبه یا صلح کرد.
ب) هر توافق خصوصی والدین درباره حضانت، مادام‌که خلاف مصلحت طفل نباشد، محترم است (ماده ۱۰ ق.م. + رای وحدت رویه ۶۰۴)؛ اما همین توافق اگر با شرایط جدید به زیان کودک شود، دادگاه می‌تواند آن را تعدیل یا بی‌اعتبار کند (ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱).
ج) نتیجه: وکالتی که شما داده‌اید «دائم و لایتغیر» نیست؛ هر دو طرف یا حتی شخص ثالث (دادستان، بهزیستی) می‌توانند در آینده تقاضای تغییر حضانت بدهند.
نکته: حتی اگر وکالت‌نامه را «بلاعزل» تنظیم کرده باشید، اصل مصلحت طفل می‌تواند عزل ضمنی را توجیه کند؛ زیرا حق طفل نمی‌تواند با وکالت بلاعزل والد تضییع شود.
────────────────────────────
۲) اگر مادر بخواهد حضانت را رها کند؛ وضعیت پدر
مستند قانونی اصلی: ماده ۱۱۷۲ ق.م.
«هر یک از والدین که حضانت طفل بر عهده اوست، نمی‌تواند از نگهداری امتناع کند. در صورت امتناع، دادگاه او را الزام می‌کند؛ و اگر الزام ممکن نباشد، حضانت به دیگری یا شخص امین سپرده می‌شود.»
سن فرزند را باید جداگانه دید:
۱) زیر ۷ سال
• مادر حق تقدم دارد، ولی اگر خودش انصراف دهد یا اثبات کند توانایی ندارد، نوبت به پدر می‌رسد.
• پدر نمی‌تواند به استناد ازدواج مجدد از نگهداری شانه خالی کند؛ ازدواج مانع قانونی نیست.
• اگر پدر هم امتناع کند، دادگاه به سراغ بستگان نزدیک (مثل مادربزرگ یا عمه/خاله) می‌رود یا کودک را تحت سرپرستی بهزیستی قرار می‌دهد؛ اما هزینه نگهداری همچنان با پدر است (مواد ۱۱۹۹ و ۱۲۰۴ ق.م.).
۲) بیش از ۷ سال و زیر سن بلوغ (۱۵ دختر – ۱۸ پسر)
• قاعده حق انتخاب طفل همراه با تشخیص مصلحت دادگاه اجرا می‌شود (ماده ۴۵ حمایت خانواده)؛ یعنی دادگاه معمولا از خود بچه می‌پرسد پیش کدام والد می‌ماند.
• اگر طفل مایل به زندگی با پدر باشد یا دادگاه مصلحت را چنین بداند، حضانت منتقل می‌شود.
• در صورت بی‌رغبتی طفل یا عدم صلاحیت پدر، دادگاه راهکار دیگری تعیین می‌کند (سرپرست ثالث).
۳) بعد از بلوغ
• مفهومی به نام «حضانت» پایان می‌یابد؛ فقط نفقه تا زمان اشتغال به تحصیل یا تمکن مالی بر عهده پدر می‌ماند.
• بنابراین اگر مادر در ۱۵ سالگی دختر یا ۱۸ سالگی پسر انصراف دهد، عملا مشکلی نیست؛ فرزند خودش محل زندگی را انتخاب می‌کند.
جمع‌بندی این بخش
۱) بله، مادر می‌تواند با استناد به بیماری، مهاجرت، ازدواج دور از محل، فقر شدید یا هر عذر موجه دیگر از دادگاه بخواهد حضانت را واگذار کند.
۲) اولویت بعدی با پدر است؛ ازدواج مجدد یا شاغل بودن وی مانع قانونی نیست مگر اینکه دادگاه آنها را خلاف مصلحت طفل بداند (مثلا سوءرفتار زن پدر با کودک).
۳) اگر پدر نتواند یا نخواهد، دادگاه «امین» دیگری تعیین می‌کند ولی هزینه بر گردن پدر می‌ماند.
────────────────────────────
۳) اگر پدر هم امتناع کند یا توان نداشته باشد
الف) ضمانت اجرا
• دادگاه می‌تواند پدر را به حضانت الزام کند (ماده ۱۱۷۲)؛ اگر باز هم سرباز زد، مشمول تعزیرات ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی (۶ ماه تا یک سال حبس یا جزای نقدی) خواهد بود.
• در هر حال، پدر از پرداخت نفقه فرار نمی‌کند؛ حتی وقتی طفل نزد شخص ثالث است (ماده ۱۲۰۶ ق.م.).
ب) راه‌حل‌های عملی دادگاه
۱) سپردن طفل به یکی از خویشاوندان مورد اعتماد (مثلا مادربزرگ) با اخذ تعهد کتبی.
۲) دستور سرپرستی موقت زیر نظر سازمان بهزیستی و دریافت هزینه از پدر.
۳) تعیین قیم یا امین (ماده ۱۱۸۸ ق.م.) اگر پدر اهلیت نداشته باشد.
پ) امکان تغییر مجدد
– حضانت قابل بازنگری است. هر زمان پدر یا مادر شرایط مطلوب پیدا کنند می‌توانند با دادخواست «سلب حضانت از ثالث و استرداد طفل» مجددا اقدام کنند.
────────────────────────────
۴) توصیه کاربردی برای شما (پدر)
۱) اگر پیش‌بینی می‌کنید مادر ممکن است در آینده حضانت را رها کند، بهتر است الآن:
• محل سکونتی ایمن و امکانات حداقلی (اتاق مستقل، مدرسه نزدیک) آماده داشته باشید؛
• در صورت ازدواج مجدد، رضایت کتبی یا لااقل همکاری همسر جدید را درباره پذیرش طفل جلب کنید؛
• بیمه یا درآمد ثابت خود را به عنوان پشتوانه مالی نگه دارید.
۲) می‌توانید در وکالت‌نامه یک «شرط فسخ معین» اضافه کنید: مثلا اگر مادر ظرف ۳۰ روز از تاریخ اخطار قانونی استعفا دهد یا خارج از کشور برود، وکالت منفسخ و حضانت همچنان به پدر برمی‌گردد؛ این شرط رویه دادگاه را سریع‌تر می‌کند.
۳) در صورت انصراف مادر، به‌جای مجادله و امتناع، پیشنهاد «تقسیم زمان حضانت» یا «حضانت مشترک» را مطرح کنید؛ این حالت نزد قضات پسندیده‌تر است و احتمال مجازات را زایل می‌کند.
────────────────────────────
جمع‌بندی نهایی
• وکالت‌نامه حضانت یک توافق خصوصی است، ولی حق طفل و مصلحت او مقدم است؛ از دید قانون «دائمی و غیرقابل‌تغییر» نیست.
• اگر مادر پس از چند سال اعلام کند نمی‌تواند حضانت را ادامه دهد، دادگاه ابتدا از شما (پدر) می‌خواهد مسؤولیت را بپذیرید. ازدواج مجدد مانع قانونی نیست.
• در صورت امتناع یا عدم صلاحیت شما، حضانت به خویشاوند دیگری یا بهزیستی واگذار می‌شود، ولی نفقه همچنان بر عهده شما خواهد بود و حتی امکان تعقیب کیفری به‌دلیل امتناع از حضانت وجود دارد.
موفق باشید و اگر نیاز به تنظیم متن شرط یا وکالت‌نامه دقیق داشتید، در خدمتم 🌺
با سلام با توجه به اینکه حضانت حق و تکلیف پدر و مادر است چنانچه یکی از ایشان صلاحیت خود را از دست بدهد یا از انجام این تکلیف استنکاف کند حضانت بر عهده والد دیگر است.
با سلام
در چنین فرضی پدر بایستی حضانت را بر عهده گیرد.
با سلام و عرض ادب خدمت شما ،در صورت استنکاف مادر از حضانت فرزند پدر باید حضانت را عهده دار شود.
با درود و احترام
در صورت امتناع مادر از نگهداری وظیفه حضانت فرزند بر عهده پدر است
