لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
اگر بابت یک بدهی یک میلیارد تومانی، شاکی یک چک اصلی به مبلغ ۱ میلیارد، یک چک ضمانت ۱/۵ میلیارد و قراردادی داشته باشد که در آن شرط شده در صورت عدم پرداخت چک، بدهکار باید منزلی به ارزش ۵ میلیارد تومان واگذار کند، آیا شاکی می‌تواند هم‌زمان از هر سه مورد اقدام کند یا باید در دادگاه مشخص کند که از کدام مورد می‌خواهد پیگیری کند؟
در مورد مطالبه دین از چند منبع حقوقی، باید توجه داشت که اصولاً طلبکار نمی‌تواند برای یک دین مشخص، از چند منبع مختلف به‌طور هم‌زمان مطالبه کند. طبق قوانین جاری، طلبکار باید یک روش را برای مطالبه دین انتخاب کند و به دادگاه معرفی کند.
بر اساس ماده ۲۶۵ قانون مدنی، طلبکار نمی‌تواند هم‌زمان از چک اصلی، چک ضمانت و شرط قراردادی استفاده کند. او باید یکی از این روش‌ها را برای مطالبه دین انتخاب کند.
با این حال، اگر یکی از این روش‌ها به نتیجه نرسد یا قابل اجرا نباشد، طلبکار می‌تواند از روش‌های دیگر استفاده کند. به عنوان مثال، اگر چک اصلی وصول نشود، می‌تواند از چک ضمانت استفاده کند یا به شرط قراردادی مراجعه نماید.
با سلام موضوع نیازمند بررسی بیشتری است
سلام و وقت بخیر 🌿
خلاصۀ مدیریتی
۱) طلب اصلی شما یک میلیارد تومان است؛ چک اصلی، چک ۱/۵ میلیاردی و شرط «انتقال منزل ۵ میلیاردی» هر سه وسیلۀ تضمین/ وجه‌التزام همین طلب‌اند.
۲) در اجرا می‌توانید هر سه ابزار را «هم‌زمان» به جریان بیندازید (برای تامین خواسته یا فشار بر بدهکار)؛ اما در نهایت حق ندارید بیش از یک‌بار طلب خود را وصول کنید و اضافه باید به بدهکار برگردد یا از سایر اجرائیه‌ها رفع توقیف شود.
۳) اگر به منزل ۵ میلیاردی دست پیدا کنید، یا چک ۱/۵ میلیاردی را نقد کنید، چک یک‌میلیارد تومانی و سایر اسناد خودبه‌خود بی‌اعتبار نمی‌شوند ولی اجرای آن‌ها متوقف میشود (اصل منع جمع ضمانتین و ماده ۲۶۵ قـ.م. در منع داراشدن بلاجهت).
─────────────────────────────
تحلیل تفصیلی
۱) ماهیت حقوقی هر سند
الف) چک ۱ میلیاردی → «سند لازم‌الاجرا» و بیانگر دین اصلی.
ب) چک ۱/۵ میلیاردی → عرفا «وجه‌التزام/چک تضمینی» است؛ به‌منزلۀ جبران خسارت تاخیر یا بدعهدی.
ج) شرط انتقال ملک ۵ میلیاردی → شرط فعل یا وجه‌التزام سنگین برای تامین اجرا (ماده ۲۳۰ قانون مدنی).
۲) امکان اقامۀ هم‌زمان دعوا یا اجرا
• قانون منع نکرده که طلبکار چند تضمین را یک‌جا به اجرا بگذارد (ماده ۲۷۸ ق.م.: «تعدد سبب، مانع تبدیل تعهد نیست»).
• می‌توانید:
– روی هر دو چک اجرائیۀ ثبت بگیرید؛
– جداگانه دادخواست «الزام به انتقال ملک» یا «تنفیذ معامله شرطی» بدهید.
• اما پس از وصول یک سند (یا مبلغ معادل طلب + وجه‌التزام تعیین‌شده) سایر عملیات باید رفع توقیف گردد؛ در غیر این صورت بدهکار می‌تواند با دادخواست «ابطال اجرائیه اضافی» یا «استرداد مازاد» تعقیبتان کند.
۳) سقف وصول تا کجاست؟
الف) اصل بدهی + وجه‌التزام توافقی (اگر وجه‌التزام غیرمتعارف نباشد) مجاز است؛ طبق مادۀ ۲۳۰ دادگاه حق کاهش یا افزایش آن را ندارد.
ب) اگر به‌واسطۀ شرط انتقال ملک ۵ میلیاردی مالی بیش از بدهی و وجه‌التزام تصاحب شود، بدهکار می‌تواند به استناد «دارا شدن بلاجهت» (ماده ۳۰۱ ق.م.) و «اصل عدم جمع ضمانتین» دادخواست استرداد مازاد بدهد.
ج) در عمل، دفاتر اجرای ثبت وقتی اولیۀ ۱/۵ میلیارد وصول شد، برای چک یک میلیاردی «عدم تعقیب» صادر می‌کنند مگر شما ثابت کنید هنوز طلب یا خسارتی باقی است.
۴) توصیه عملی
۱. سریع‌ترین راه وصول نقد: اجرای ثبت چک ۱ میلیاردی است.
۲. چک ۱/۵ میلیاردی را می‌توانید نگه دارید؛ اگر بدهکار پرداخت نکرد یا اموال نداشت، با اخطار قبلی آن را به اجرا بگذارید.
۳. شرط انتقال ملک معمولا نیاز به دعوای حقوقی دارد و زمان‌بر است؛ فقط اگر دو چک کفایت نکند سراغ آن بروید.
۴. در صورت اقدام موازی، در لوایح و درخواست‌ها قید کنید «مطالبات تا سقف اصل بدهی و وجه‌التزام مقرر» تا متهم به سوءاستفاده (مطالبه مکرر) نشوید.
─────────────────────────────
نتیجه
– مجازید هر سه تضمین را به‌طور موازی مطرح کنید، اما نهایتا فقط یک بار طلب و خسارت قراردادی دریافت میشود.
– پس از تحقق وصول در یکی از اسناد، اجرای سایر اسناد متوقف یا مازاد مسترد می‌گردد.
– بهترین ترتیب عملی: ۱) چک اصلی، ۲) در صورت عدم وصول، چک ضمانت، ۳) در نهایت شرط انتقال ملک.
امیدوارم مسیر را روشن کرده باشم. اگر پرسش دیگری دارید یا در هر مرحله به مشکل خوردید، در خدمتتان هستم. موفق باشید. 🌹
با سلام اظهار نظر مستلزم بررسی مستندات می‌باشد
با سلام ،اظهار نظر مستلزم بررسی قرارداد می باشد.
با سلام
بسته به متن قرار داد شما دارد بدون بررسی قرار داد امکان پاسخ دقیق وجود ندارد.
