لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما میتوانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
در صیغه یا عقد موقت وقتی خطبه خوانده شد، مهریه‌ای که توسط زن دریافت می‌شود اگر تمکین نکند حق اوست؟
با سلام و عرض ادب ،خیرمهریه ارتباطی با تمکین ندارد
سلام و وقت بخیر 🌿
پاسخ فقهی کوتاه
– به مجرد خواندن صیغه‌ی عقد موقت (با شرایط صحیح)، تمام مهر «به ذمه‌ی شوهر» ثابت می‌شود و مالکیت آن برای زن محقق می‌گردد؛ این امر منوط به تمکین یا برقراری رابطه‌ی زناشویی نیست.
– در صورت امتناع زن از تمکین، شوهر می‌تواند نفقه‌ای نپردازد (در عقد دائم) یا در عقد موقت «باقی‌مانده‌ی مدت» را ببخشد و عقد را پایان دهد؛ اگر قبل از دخول مدت را ببخشد فقط «نصف مهر» بر عهده‌ی زن باقی می‌ماند و باید نصف دیگر را برگرداند.
– بنابراین اصل مهر ساقط نمی‌شود؛ ولی با بخشش مدت قبل از نزدیکی، حکم نصف شدن مهر جاری می‌شود.
توضیح مرحله‌به‌مرحله
۱. تملک مهریه
• طبق فتوای مراجع (امام خمینی، خامنه‌ای، سیستانی، مکارم و …) مهریه با ایجاب و قبول صحیح، به‌طور کامل بر ذمه زوج ثابت می‌شود؛ همان لحظه زن مالک آن است و می‌تواند هر تصرفی بکند.
• شرطی به نام «تمکین» برای تملک مهریه وجود ندارد؛ تمکین فقط بر «نفقه» (در عقد دائم) تاثیر دارد.
۲. اگر زن تمکین نکند
• عنوان فقهی این حالت «نشوز» است. نشوز، مهریه را از بین نمی‌برد.
• در عقد موقت، شوهر هیچ تکلیف شرعی نسبت به نفقه ندارد؛ تنها حق عملی که دارد «بذل باقی‌مانده وقت» است (یعنی مدت را ببخشد/بخشد و عقد را تمام کند).
۳. اثر بذل مدت قبل از نزدیکی
• اگر تا آن لحظه نزدیکی صورت نگرفته باشد: فقط نصف مهریه ثابت است (ماده ۱۰۹۷ ق.م ایران و مساله‌های رساله).
• اگر نزدیکی انجام شده باشد: کل مهریه قطعی است و حتی با بخشش مدت، قابل استرداد نیست.
نمودار خلاصه
┌──────────────┬──────────────────────────────►┐
│ │ │
│ عقد موقت │ مهریه کاملا به زن تعلق می‌گیرد │
│ (صیغه) │ │
└──────────────┴──────────────────────────────►┐
│ │
│ اگر شوهر مدت را ببخشد │
│ ├── قبل از نزدیکی: نصف مهر برمی‌گردد
│ └── بعد از نزدیکی: هیچ از مهر برنمی‌گردد
│ │
└─ امتناع زن از تمکین، خودش سبب سقوط مهریه نمی‌شود
فتاوی نمونه (برای اطمینان به رساله مرجع تقلیدتان رجوع کنید)
• امام خمینی، تحریر الوسیله، ج۲، مبحث النکاح، مساله ۲۴.
• آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبه الاستفتاءات، س ۲۰۴۵–۲۰۴۹.
• آیت‌الله سیستانی، منهاج، ج۳، مساله ۲۴۲.
• آیت‌الله مکارم، استفتاءات، ج۲، س ۱۸۸۷.
جمع‌بندی
مهریه در صیغه‌ی صحیح، حق مسلم زن است و با نشوز ساقط نمی‌شود؛ اما اگر شوهر پیش از نزدیکی عقد را از طریق «بذل مدت» تمام کند، زن موظف است نصف مهریه را برگرداند.
امیدوارم مسیر را روشن کرده باشم. اگر پرسش دیگری دارید یا در هر مرحله به مشکل خوردید، در خدمتتان هستم. موفق باشید. 🌹
سلام خیر در موقت به محض اجرای صیغه زوجه مستحق مهریه است
