آیا قرارداد فروش اقساطی گوشی مشکل دارد؟

باسلام
سوال شما بسیار طولانی می باشد
پیشنهاد می‌شود برای مشاوره تلفنی، با سایر همکاران در بنیاد وکلا تماس بگیرید.

با سلام ،از مشاوره وکلای بنیاد بهره ببرید.

با سلام و احترام،

قرارداد فروش اقساطی که ارائه کرده‌اید از جنبه‌های مختلف حقوقی، قانونی (مقررات تعزیرات و اصناف)، شرعی و عرف بازار قابل بررسی است. تحلیل هر یک از این موارد به شرح زیر ارائه می‌شود:

به طور خلاصه، این قرارداد به دلیل دریافت سود بسیار بالاتر از نرخ مصوب قانونی و شروط مربوط به جریمه دیرکرد و چک ضمانت دارای اشکالات جدی است و می‌تواند برای فروشنده ریسک‌های قانونی به همراه داشته باشد.

تحلیل حقوقی (بر اساس قانون مدنی)
قرارداد شما با استناد به ماده ۱۰ قانون مدنی تنظیم شده است که اصل آزادی قراردادها را به رسمیت می‌شناسد. بر این اساس، توافقات خصوصی بین افراد تا زمانی که مخالف صریح قوانین آمره (قوانینی که توافق برخلاف آنها مجاز نیست) نباشد، معتبر و لازم‌الاجراست.

با این حال، برخی از بندهای قرارداد شما ممکن است در عمل با چالش‌های حقوقی مواجه شوند:

اصل قرارداد: نفس قرارداد فروش اقساطی و تعیین قیمتی بالاتر از قیمت نقدی، منع قانونی ندارد و بر اساس ماده ۱۰ معتبر است.

اسقاط کافه خیارات (بند ۴-۵): شرط «سلب و ساقط شدن کلیه خیارات بالاخص خیار غبن ولو فاحش» اصولا معتبر است و اگر خریدار با آگاهی آن را امضا کرده باشد، دیگر نمی‌تواند به استناد گران بودن کالا معامله را فسخ کند. اما اگر میزان غبن (تفاوت قیمت) به قدری زیاد باشد که مصداق "گران‌فروشی" طبق قوانین تعزیرات محسوب شود، ممکن است دادگاه این شرط را به دلیل مخالفت با نظم عمومی اقتصادی نادیده بگیرد.

چک ضمانت (بند ۳): دریافت چک به عنوان «وجه التزام» و «ضمانت پرداخت به موقع اقساط» قانونی است. اما در قرارداد ذکر شده که در صورت تاخیر، فروشنده می‌تواند کل مبلغ مندرج در چک (۶۳,۷۵۶,۰۰۰ تومان که سه برابر مبلغ کل قرارداد است) را وصول کند. این شرط ممکن است در دادگاه به عنوان «شرط نامشروع» یا «غیرمنصفانه» تلقی شود، زیرا مبلغ چک تناسبی با بدهی واقعی ندارد و می‌تواند مصداق «دارا شدن ناعادلانه» باشد. معمولا دادگاه‌ها حکم به پرداخت اصل بدهی به علاوه خسارات قانونی می‌دهند، نه کل مبلغ چک ضمانت.

حال شدن دیون (بند ۳ و ۴-۲): شرط اینکه در صورت تاخیر در پرداخت یک قسط، کل بدهی به صورت یکجا قابل مطالبه باشد (حال شدن دین)، یک شرط رایج و قانونی در قراردادهای اقساطی است.

تحلیل از منظر مقررات (تعزیرات و اصناف)
این بخش مهم‌ترین نقطه ضعف قرارداد شماست.

محاسبه سود:

قیمت اولیه: ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان

قیمت نهایی: ۲۱,۲۵۲,۰۰۰ تومان

سود کل: ۷,۲۵۲,۰۰۰ تومان

مدت اقساط: ۹ ماه

سود دریافتی شما در این معامله حدود ۵۱.۸٪ در طی ۹ ماه است. نرخ سود سالانه این قرارداد تقریبا معادل ۵۷٪ محاسبه می‌شود.

نرخ سود مجاز:
بر اساس بخشنامه‌های سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و اتاق اصناف، سقف سود فروش اقساطی مشخص است. طبق آخرین بخشنامه‌ها، نرخ سود تسهیلات بانکی ۲۳٪ تعیین شده و فروشندگان کالا در معاملات اقساطی مجازند حداکثر ۱٪ بیشتر از این نرخ، یعنی ۲۴٪ سالانه، سود دریافت کنند.

نتیجه‌گیری از نظر تعزیرات:
سود حدود ۵۷ درصدی شما بیش از دو برابر سقف مجاز قانونی (۲۴٪) است. این موضوع مصداق بارز گران‌فروشی بر اساس ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی است. در صورت شکایت خریدار به سازمان تعزیرات حکومتی یا اتحادیه صنفی، فروشنده به پرداخت جریمه‌های سنگین محکوم خواهد شد که معمولا چندین برابر مبلغ گران‌فروشی است.

تحلیل شرعی
افزایش قیمت برای فروش اقساطی (بیع نسیه): فروش یک کالا به قیمتی بالاتر در معامله مدت‌دار (اقساطی) در صورتی که قیمت و شرایط در همان ابتدا به طور شفاف مشخص و قطعی شود، از نظر اکثر مراجع تقلید اشکال شرعی ندارد و ربا محسوب نمی‌شود. در قرارداد شما این شرط رعایت شده است.

جریمه دیرکرد (وجه التزام): این موضوع محل اختلاف نظر است.

نظر اکثر مراجع: دریافت مبلغ اضافه به دلیل تاخیر در پرداخت دین، ربا و حرام است. جریمه دیرکرد روزشمار (۹۴,۴۵۳ تومان به ازای هر روز) دقیقا ماهیت ربا را دارد، زیرا در ازای مهلت بیشتر، پول بیشتری دریافت می‌شود.

نظر برخی مراجع (با شرایط خاص): اگر جریمه دیرکرد به عنوان یک «شرط ضمن عقد» برای «الزام به پرداخت» و نه به عنوان سود پول در نظر گرفته شود، برخی آن را مجاز می‌دانند. با این حال، شکل محاسبه روزشمار در قرارداد شما، انطباق آن با این نظر را نیز دشوار می‌کند. به طور کلی، از نظر شرعی این بند به شدت محل اشکال است.

تحلیل از نظر عرف بازار
در عرف بازار، به خصوص در فروش کالاهای دیجیتال با چک، دریافت سودهای بالا (که گاهی با اصطلاحاتی مانند «صدی چند» بیان می‌شود) رایج است. فروشندگان این سود را با ریسک نقدشوندگی چک‌ها و تورم بالا توجیه می‌کنند. با این حال، رواج یک عمل در بازار به معنای قانونی یا شرعی بودن آن نیست. در صورت بروز اختلاف و شکایت، ملاک عمل قانون و مقررات رسمی خواهد بود، نه عرف بازار.

نتیجه‌گیری نهایی:
این قرارداد به دلیل سود بسیار بالا، مصداق گران‌فروشی است و در صورت شکایت خریدار، سازمان تعزیرات حکومتی با فروشنده برخورد خواهد کرد. همچنین بند مربوط به جریمه دیرکرد روزشمار از نظر شرعی اشکال جدی دارد و شرط مطالبه کل مبلغ چک ضمانت سه برابری نیز در دادگاه به احتمال زیاد تعدیل خواهد شد. توصیه می‌شود برای کاهش ریسک‌های قانونی، میزان سود و شرایط جریمه دیرکرد را با مقررات رسمی کشور منطبق سازید.

سلام از خدمات مشاوره ای همکاران محترم بنیاد بهره بگیرید

با سلام و احترام- هرقراردادی تابع شرایط و اوضاع و احوال و توافقات طرفین است؛ اگر متن قراراداد به همین صورت به امضای طرفین رسیده که باید متعهد به آثار و نتایج آن باشند ولو اینکه به ضرر خود اقدام کرده باشند. موفق باشید.

با توجه به طولانی بودن سوال از مشاوره تلفنی استفاده کنید

سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم وقت بخیر باید از مشاوره تلفنی استفاده کنید