آیا ابطال تعهد محضری در فسخ فرزندخواندگی ممکن است؟

سلام

پاسخ کوتاه
آن چیزی که در دفترخانه ـ‌ معمولا تحت عنوان «تعهد به تملیک یا وصیت تا معادل یک-سوم اموال به نفع فرزندخوانده»‌ـ امضا کرده‌اید، یک تعهد مشروط به ادامه‌ی رابطه‌ی سرپرستی بوده است. از لحظه‌ای که دادگاه حکم «فسخ سرپرستی» را صادر و قطعی کرده، جهت و مبنای این تعهد از بین رفته و شما می‌توانید آن را «عدول/ابطال» کنید. بنابراین:

۱. اگر فقط «تعهد» یا «وصیت» بوده و هنوز هیچ مالی به نام کودک ثبت ثبتی یا سندی نشده، با یک اقرارنامه محضری ساده (اعلام عدول از وصیت) یا دادخواست «ابطال تعهد به جهت زوال موضوع» مسئله خاتمه پیدا می‌کند و بهزیستی حق مطالبه نخواهد داشت.

۲. اگر قبلا ملکی، حساب بانکی یا بیمه عمر عملا به نام کودک منتقل شده باشد، اصل مالکیت منتقل‌شده تا زمانی که دادگاه حکم جدیدی به «استرداد مال» ندهد، در اختیار او می‌ماند؛ ولی با توجه به این‌که فسخ سرپرستی ناشی از تقصیر بهزیستی (اطلاعات خلاف واقع) بوده، می‌توانید دادخواست «استرداد مال موهوب/منتقل‌شده» به طرفیت از کودک با نمایندگی سازمان بهزیستی طرح و در همان شعبه‌ی اطفال پیگیری کنید. در بسیاری از آرای دادگاه‌ها، وقتی فسخ سرپرستی بدون تقصیر والدین سرپرست باشد، اموالی که صرفا جهت تامین آینده‌ی طفل به او واگذار شده، به دستور دادگاه به سرپرست عودت داده می‌شود.

۳. تعهد دفترخانه‌ای شما «به‌عنوان وصیت» محسوب می‌شود نه «هبه قطعی». وصیت تملیکی را طبق ماده ۸۴۷ قانون مدنی تا زمان حیات می‌توانید هر وقت بخواهید رجوع کنید؛ کافی است در همان دفترخانه یا هر دفترخانه‌‌ی دیگری «عدول از وصیت» تنظیم و بهزیستی را کتبی مطلع کنید.

جزییات حقوقی

۱ ـ ماهیت سند محضری
ـ طبق ماده ۱۵ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۲، والدین سرپرست باید برای آینده‌ی طفل «وجوه نقد یا سهامی از اموال خود» تا سقف یک‌سوم در قالب سپرده یا بیمه عمر تامین کنند. در عمل دفاتر اسناد رسمی یک تعهد/وصیت می‌نویسند.
ـ این سند، عقد لازم نیست، بلکه یا «وصیت تملیکی» است (که در هر زمان قابل رجوع است) یا «تعهد مشروط» (مشروط به بقای سرپرستی). به محض زوال شرط، تعهد ساقط می‌شود (مواد ۲۳۵ و ۲۴۶ ق.م).

۲ ـ اثر فسخ سرپرستی
ماده ۲۳ همان قانون می‌گوید: «در صورت فسخ سرپرستی، دادگاه در خصوص اموال یا وجوهی که در اجرای ماده ۱۵ به نام طفل اختصاص یافته، تصمیم لازم را اتخاذ خواهد کرد.» رویه معمول:
الف) اگر فسخ به‌علت تقصیر یا سوءرفتار سرپرست باشد، اموال نزد طفل باقی می‌ماند.
ب) اگر فسخ ناشی از عوامل خارج از اراده یا تقصیر بهزیستی باشد، دادگاه اموال را به صاحب اصلی برمی‌گرداند.

۳ ـ اقدام عملی پیشنهادی
الف) یک نسخه از حکم قطعی فسخ سرپرستی را بگیرید.
ب) به همان دفترخانه مراجعه و «اقرارنامه عدول از وصیت موضوع سند شماره …» تنظیم کنید.
ج) رونوشت را به اداره کل بهزیستی و شعبه صادرکننده حکم ارسال کنید تا در پرونده بایگانی شود.
د) اگر ملکی یا سپرده به‌نام طفل منتقل شده است، دادخواستی با خواسته «استرداد مال ناشی از زوال جهت هبه/وصیت» مطرح کنید؛ خوانده: طفل به نمایندگی اداره بهزیستی استان.

۴ ـ احتمال مطالبه‌ی آینده توسط بهزیستی
بعد از عدول رسمی و الصاق به پرونده‌ی ثبتی، هیچ مبنای قانونی برای مطالبه باقی نمی‌ماند؛ زیرا:
ـ وصیت، قابل رجوع است.
ـ شرط تعهد (ادامه‌ی سرپرستی) منتفی شده است.
ـ بهزیستی ذی‌نفع مستقیم نیست؛ در هر حال اگر بخواهد مطالبه کند باید به قائم‌مقامی طفل دادخواست بدهد که با عدول و حکم دادگاه شانسی ندارد.

جمع‌بندی
تعهد یک‌سوم در حال حاضر معلق و قابل ابطال است؛ برای اطمینان حقوقی، «عدول از وصیت / ابطال تعهد» را محضری ثبت کنید و نسخه‌ای به دادگاه و بهزیستی بدهید. پس از این اقدام، بهزیستی یا هیچ مرجع دیگری نمی‌تواند در آینده نسبت به آن اموال ادعایی داشته باشد مگر این که شما مجددا سرپرستی را بر عهده بگیرید یا تعهد تازه‌ای بسپارید.

با سلام نیازمند بررسی مستندات و مدارک است

سلام
نیاز به بررسی مستندات می باشد

با سلام. مفاد تعهد شما می‌بایست بررسی شود. فارغ از این مورد، کرامت انسان‌ها نه به تابعیت و نه به محل تولد و نه به نژاد هیچگونه بستگی ندارد. انسان و زندگی او محترم است چرا که «انسان» است. اقدام خیرخواهانه‌ی شما در جهت قبول سرپرستی یک کودک بی‌سرپرست که نشان از بلندنظری و سخاوت شماست، با طرد وی به دلیل نژاد (اگرچه ایران و افغانستان در روزگاران نه چندان دور تحت لوای یک نام و یک پرچم بودند) آن‌هم در عصری که نژادپرستی ایده‌ای منسوخ و اخلاقی مذموم به شمار رفته و ملل متمدن در معاهدات خود ملتزم به خودداری از اقدامات نژادپرستانه گردیده‌اند، منافات دارد.
به امید روزی که انسان‌ها فارغ از رنگ و نژاد و ملیت، پرچم انسانیت را برافرازند.

درود اظهارنظر مستلزم بررسی اسناد و مدارک خواهد بود

با درود
بایستی مدارک بررسی شود

درود بر شما. موضوع شما هم حقوقی است و هم انسانی، و از اون‌جایی که پای تعهد محضری و حقوق کودک در میونه، باید دقیق بررسی بشه.
پاسخ حقوقی خلاصه و روشن:
۱. اصل بر لازم‌الاجرا بودن تعهد محضری است، مگر اینکه باطل یا غیرنافذ بودنش ثابت بشه.
اگر شما در قالب فرزندخواندگی، تعهد محضری داده‌اید که مثلا یک‌سوم اموال‌تون را به نام کودک کنید، این تعهد در حالت عادی معتبر می‌ماند، مگر اینکه:

۲. اثبات کنید که این تعهد بر مبنای فریب یا اشتباه اساسی بوده؛ مثل پنهان کردن تابعیت کودک.
اگر بتونید در دادگاه اثبات کنید که اطلاعات نادرست یا کتمان تابعیت کودک توسط بهزیستی، موجب فریب شما شده و اگر می‌دانستید، چنین تعهدی نمی‌دادید، در این صورت می‌تونید ابطال یا بی‌اعتباری آن تعهد را درخواست کنید.

۳. فسخ فرزندخواندگی به‌تنهایی، لزوما باعث از بین رفتن تعهد محضری نمی‌شود، مگر اینکه ارتباط مستقیم آن تعهد با رابطه فرزندخواندگی اثبات شود.
نتیجه:
اگر تعهد محضری به‌وضوح وابسته به استمرار فرزندخواندگی بوده و حالا با فسخ آن، اساس تعهد از بین رفته، می‌توانید از دادگاه حقوقی درخواست ابطال یا بی‌اعتباری آن تعهد را بدهید. ولی اگر تعهد به‌صورت مطلق و بدون قید تنظیم شده، فسخ فرزندخواندگی به‌تنهایی ممکنه کافی نباشه
در هرصورت بهتره اسناد و مدارک مربوطه رو با وکیل به اشتراک بگذارید تا راهنمایی دقیقتری دریافت کنید