به روز بمانید!
آیا مایل هستید اعلانات مربوط به گفتگوهای آنلاین خود را روی دستگاه خود دریافت کنید؟
لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
مشاوره حقوقی با وکیل چک
چک به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارها برای خرید و فروش کالا به شمار می‌رود. چک را می‌توان به معنی برگه تاریخ‌دار و دارای ارزش مالی دانست که برای خرید کالا و پرداخت وجه آن در آینده به کار می‌رود.
قوانین مشخص در خصوص صدور چک و استفاده از آن موجب شده است، تا افراد زیادی به دلیل عدم آگاهی متحمل ضررهای زیادی می‌شوند. به همین دلیل نیز ما در بنیاد وکلا قصد داریم تا شما را با مهم‌ترین مسائل در خصوص قانون چک آشنا سازیم.
امروزه روش‌های زیادی برای خرید کالا وجود دارد. در قدیم استفاده از روش‌هایی مانند مبادله کالا به کالا بسیار مرسوم بود و پس از آن با اختراع پول، تحول جدیدی در خرید لوازم موردنیاز ایجاد شد. اما چک آخرین و جدیدترین روشی است که خرید و فروش را برای افراد آسان کرده است. بر طبق ماده ۳۱۰ قانون تجارت، چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده، وجوهی را که نزد محال‌علیه (بانک) دارد، کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار نماید.
در صورت صدور چک، 3 نفر دخیل خواهند شد که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
چک‌ها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام از آن‌ها قوانین مخصوص به خود را دارند. قانون چک نکات مخصوص به انواع مختلف چک را بیان نموده است.
چک عادی، همان چکی است که استفاده از آن در بازار رایج است. شخصی چکی را صادر می‌کند، طلبکار آن را به بانک برده و وجه قیدشده را از بانک دریافت می‌کند. نکته جالب توجه این است که چک‌های مذکور قابل اطمینان نبوده و امکان نقد نشدن آن‌ها بالا است. زیرا تنها منبع دریافت مبلغ ذکرشده در چک، حساب شخص صادرکننده چک می‌باشد. در صورتی که وجه مذکور در حساب شخص وجود نداشته باشد، دارنده چک با مشکل مواجه خواهد شد. پس بهترین کار این است که این نوع چک‌ها را قبول نکنید و یا فقط از کسانی قبول کنید که به آن‌ها اطمینان کامل داشته باشید.
چک تائید شده یکی از بهترین انواع چک است که در قانون چک آمده است. در این نوع، به‌محض صدور چک بانک مبلغ مذکور در آن را در حساب شخص بلوکه کرده و پرداخت آن را به گیرنده چک تضمین می‌کند. این چک از ضریب اطمینان بالایی برخوردار بوده و می‌تواند این اطمینان را به شما بدهد که حتماً پول خود را دریافت خواهید کرد.
چک تضمین‌شده یک تفاوت عمده با سایر چک‌های ذکر شده دارد. چک‌های فوق‌الذکر توسط شخص صادر می‌شوند اما چک‌های تضمین‌شده توسط بانک صادر شده و خود بانک پرداخت و وصول آن را تضمین می‌کند. تمامی افراد می‌توانند از بانک تقاضای چک تضمین‌شده کنند. بر اساس قانون چک ،این نوع از چک‌ها بسیار قابل‌اعتماد بوده و شما با مراجعه به هر یک از شعب بانک‌ها می‌توانید وجه خود را دریافت کنید. یکی دیگر از مزایای این چک‌ها این است که قابل توقیف نبوده و مسدود نیز نمی‌شوند.
چک رمزدار، چکی است که به تقاضای مشتری توسط بانک مبدا صادر و به بانک دیگر منتقل می‌شود و موجب نقل و انتقال مالی از حساب بانکی مشتری به بانک دیگر خواهد شد. همانطور که از نام آن‌ها پیدا است، این نوع چک‌ها رمزگذاری شده هستند.
چک سفید چکی است که صادرکننده، آن را امضا کره اما مبلغی در آن ذکر نمی‌کند. این چک مصداق مفهوم سفید مهر است.
این نوع چک، چکی است که صادرکننده آن وجه کافی در نزد بانک نداشته باشد. به همین دلیل نیز امکان پرداخت پول به دارنده چک امکان ندارد. مسئله‌ای که باید به آن توجه کنید این است که صادر کردن چک بلامحل جرم بوده و مجازات قانونی برای آن وجود دارد.
در صورتی که چک صادرشده پاس نشود و مبلغ کافی برای وصول وجه آن در حساب صادرکننده چک وجود نداشته باشد، دارنده چک می‌تواند آن را برگشت بزند. به این نوع چک، چک برگشتی می‌گویند. برگشت زدن چک دارای عواقب حقوقی برای صادرکننده آن می‌باشد.
چک مسافرتی یکی از پرکاربردترین چک‌های موجود است. این نوع از چک‌ها توسط بانک صادر می‌شوند و وجه آن‌ها توسط شعب مختلف بانک و یا کارگزاران آن پرداخت می‌شود. مبلغ چک مسافرتی بر روی آن قید شده و بسیار قابل‌اطمینان نیز می‌باشد. این نوع از چک‌ها، جایگزین بسیار مناسبی برای پول هستند.
چک‌های صادرشده توسط افراد دارای اجزای مختلفی هستند که نقض در هر کدام موجب بروز اشکال در اعتبار چک خواهد شد. به طوری که در صورت فقدان برخی از اجزای مذکور، چک کاملاً بی‌اعتبار است.
طرح دعوای کیفری در خصوص چک برگشتی
در صورتی که قصد دارید چکی را برگشت بزنید، باید در قدم اول چک را به بانک ارائه داده و گواهی عدم پرداخت دریافت کنید. پس از این مرحله تنها 6 ماه فرصت دارید تا به دادسرا مراجعه کرده و طرح دعوای کیفری نمایید. برای ثبت دعوای خود، بر طبق قانون چک باید اصل چک، اصل شناسنامه و اصل کارت ملی را به همراه داشته باشید.
در صورتی که مبلغ چک کمتر از 10 میلیون ریال (1 میلیون تومان) باشد، مجازات آن حداکثر 6 ماه حبس است.
اگر مبلغ چک کمتر از 50 میلیون ریال (5 میلیون تومان) باشد، مجازات آن بین 6 ماه تا یک سال حبس خواهد بود.
در صورتی که مبلغ چک بیشتر از 50 میلیون ریال (5 میلیون تومان) باشد، مجازات آن یک سال تا دو سال حبس بوده و صادرکننده چک از داشتن دسته‌چک به مدت 2 سال محروم خواهد شد.
اگر صادرکننده چک، چک‌های مختلفی صادر کرده باشد و تمامی آن‌ها بلامحل باشند، مجموع مبالغ مندرج در چک‌های صادرشده ملاک دادگاه خواهد بود.
دارنده چک کسی است که چک به نام او صادر می‌شود و در صورتی که چک در وجه حامل صادر شده باشد، دارنده چک صاحب آن به شمار می‌رود.
کسی که چک پس از برگشت زدن به او منتقل می‌شود، حق شکایت کیفری را ندارد.
اگر بعد از شکایت کیفری، چک به شخص دیگری انتقال داده شود، تعقیب کیفری صادرکننده چک متوقف خواهد شد.
مجازات‌های ذکرشده در بالا در زمانی اعمال می‌شوند که چک ناشی از معاملات غیر قانونی نباشد. صادر کردن چک بابت معاملات نامشروع نیز، اعتبار آن را ساقط خواهد کرد.
بر اساس قانون چک ، برای دریافت مبلغ چک می‌توان از دو روش مراجعه به دادگاه و یا از طریق مراجعه ثبتی اقدام نمود. در صورتی که صادرکننده چک، دارای اموالی ثبت شده باشد شما می‌توانید با مراجعه به دفاتر ثبت، تقاضای صدور اجراییه بنمایید. در این روش متقاضی صدور اجراییه، با پرداخت هزینه حق الاجرا به حساب مرجع ثبتی و ارائه فهرست اموال و سرمایه صادرکننده چک می‌تواند وجه مدنظر خود را دریافت کند. البته این روش به نسبت مراجعه به دادگاه، از هزینه بیشتری برخوردار است اما مدت زمان رسیدن به نتیجه، کمتر خواهد بود.