آیا شخص غیرمالک خودرو می‌تواند دادخواست تامین دلیل برای مطالبه خسارت دهد؟

سلام
پاسخ را در سه بخش می‌بینید:

الف) آیا «راننده غیرمالک» می‌تواند شخصا تقاضای تامین دلیل یا دادخواست مطالبه خسارت بدهد؟
ب) اگر نه، آیا انتقال سند و پلاک پس از تصادف جایز است و حق طرح دعوا را ایجاد می‌کند؟
ج) انتقال مالکیت بعد از حادثه چه اثری بر پرونده تامین دلیل یا مطالبه خسارت خواهد داشت؟

──────────────────────────
الف) اختیار راننده غیرمالک برای طرح تامین دلیل و مطالبه خسارت

۱) تامین دلیل
ماده ۱۴۹ تا ۱۵۵ قـانون آیین دادرسی مدنی می‌‌گوید: «هر کس ذی‌نفع باشد می‌تواند تامین دلیل بخواهد.»
ذی­نفع یعنی احتمال دارد در آینده برای اثبات حق یا دفع ضرر به آن دلیل نیاز پیدا کند. راننده—حتی اگر مالک نباشد—ممکن است:
• از سوی مالک مسؤول جبران خسارت شناخته شود؛
• بخواهد قصور راننده مقابل یا نقص راه را اثبات کند.
در رویۀ شوراهای حل اختلاف، تامین دلیل از ناحیۀ راننده معمولا پذیرفته می‌شود. بنابراین برای مرحله «تامین دلیل» نیازی به مالک بودن یا وکالت نیست.

۲) مطالبه خسارت مالی خودرو
خواسته «جبران خسارت مالی خودرو» حق مالک یا «قائم‌مقام قانونی» او است (ماده ۱۱ قانون مسئولیت مدنی + ماده قانون بیمه شخص ثالث ۱۳۹۵).
راننده‌ای که مالک نیست فقط در دو صورت می‌تواند:
▪ وکالت­نامه رسمی یا اقرارنامۀ محضری از مالک داشته باشد، یا
▪ پس از حادثه مالکیت به او منتقل شود و قائم‌مقام مالک اولیه گردد.
در غیر این‌صورت دادگاه ایراد عدم ذی‌نفعی می‌گیرد و دادخواست علیه مقصر یا بیمه‌گر را رد می‌کند

نتیجه در بخش «الف»:
ـ تامین دلیل: بله، مجاز است.
ـ دعوای مالی (مطالبه خسارت خودرو): بدون وکالت یا انتقال مالکیت، قابل استماع نیست.

──────────────────────────
ب) انتقال رسمی خودرو (سند و پلاک) پس از تصادف

۱) از نظر حقوقی
خرید و فروش مال تلف‌شده یا معیوب ممنوع نیست . پس پدر و برادر می‌توانند بعد از حادثه در دفترخانه سند قطعی بزنند و پلاک را تعویض کنند؛ این انتقال، مالکیت جدید و در نتیجه «قائم‌مقامی در مطالبه خسارت» را ایجاد می‌کند.

۲) از نظر بیمه‌ای
بیمه شخص ثالث خسارت را به «مالک زمان وقوع حادثه یا قائم‌مقام وی» می‌پردازد. انتقال بعد از حادثه هم قائم‌مقامی محسوب می‌شود؛ شرطش ارائه
• برگ سبز جدید یا سند قطعی رسمی،
• و قرارداد نشان‌دهنده انتقال بعد از تاریخ حادثه است.
شرکت بیمه معمولا قبول می‌کند، زیرا پرداخت به قائم‌مقام قانونی منع قانونی ندارد

──────────────────────────
ج) اثر انتقال مالکیت بر تامین دلیل و دعوای اصلی

۱) تامین دلیل قبلی
گزارش کارشناس که به درخواست راننده غیرمالک تهیه شده، بعد از انتقال همچنان معتبر است؛ چون تامین دلیل از ابتدا با اجازه ماده ۱۴۹ گرفته شده و هدفش حفظ دلیل بوده است. نیازی به تکرار یا اصلاح نیست.

۲) دادخواست جدید یا در جریان
• اگر هنوز دادخواست مطالبه خسارت تقدیم نشده: مالک جدید (راننده) با ضمیمه‌کردن سند قطعی می‌تواند شاکی یا خواهان شود؛ ایراد ذی‌نفعی وجود ندارد.
• اگر قبلا دادخواست به نام مالک قبلی ثبت شده باشد:
– می‌شود با لایحه، دادخواست را به نام منتقل‌کننده و منتقل‌الیه اصلاح کرد ، یا
– مالک جدید وکالت‌نامه از مالک قبلی بگیرد؛ دادخواستی که به نام مالک قبلی است ادامه می‌یابد.

۳) ایراد طرف مقابل
متقاضی خسارت باید ثابت کند انتقال واقعی و غیرصوری است؛ ارائه برگ سبز، سند قطعی و فیش تعویض پلاک کفایت می‌کند. قانون یا رویه، انتقال بعد از تصادف را مانع دریافت خسارت نمی‌داند.

──────────────────────────
جمع‌بندی کوتاه

۱. راننده غیرمالک می‌تواند مستقلا «تامین دلیل» بگیرد، زیرا برای اثبات حق احتمالی خود ذی‌نفع محسوب می‌شود.
۲. برای طرح دعوای «مطالبه خسارت مالی خودرو»، یا باید وکالت رسمی از مالک بگیرد یا بعد از حادثه مالکیت رسمی خودرو را به نام خود منتقل کند.
۳. انتقال سند و پلاک پس از تصادف مجاز و مؤثر است؛ قائم‌مقام مالک سابق خواهید شد و می‌توانید علیه مقصر یا بیمه‌گر اقدام کنید.
۴. این انتقال، گزارش تامین دلیل قبلی و فرایند مطالبه خسارت را مخدوش نمی‌کند؛ فقط مدارک مالکیت جدید را ضمیمه دادخواست یا لایحه اصلاحی کنید.

با سلام صرفا مالک خودرو می‌تواند در دادگاه اقدام نماید

با سلام،خیر.صرفا باید مالک خودرو باشد تا بتولند در این خصوص اقدام کند.

با سلام و عرض ادب ،خیر صرفا از طرف مالک قابل اقدام است

با سلام و درود
صرفا مالک می توانند نسبت به تامین دلیل و طرح دعوی مطالبه خسارت اقدام نمایند

سلام

تامین دلیل و ... صرفا از جانب مالک یا نماینده امکان پذیر است

با سلام،ففط مالک خودرو می تواند درخواست تامین دلیل و مطالبه خسارت نماید