قراردادهاقراردادهای خرید و فروش

خیار تبعض صفقه چیست؟

در حقوق، خیارات به معنای اختیار است؛ یعنی اختیاری که قانون گذار به خریدار و فروشنده می دهد تا بتوانند معامله خود را فسخ کنند.

خیارات انواع مختلفی دارند؛ مانند:

  • خیار فسخ
  • خیار غبن
  • خیار تدلیس
  • خیار ثمن

و …

یکی از انواع خیارات، خیار تبعض صفقه است.

خیار تبعض صفقه علی رغم نام پر طمطراق خود بسیار قابل درک است؛ در واقع طبق این خیار قرارداد خرید و فروش تنها نسبت به یک قسمت از معامله صحیح و نسبت به بخش دیگر آن به جهتی از جهات باطل است.

از این رو در این مقاله از مجموعه حقوقی بنیاد وکلا به تعریف خیار تبعض صفقه، فسخ کامل معامله و پذیرش قسمت صحیح می پردازیم.

تعریف خیار تبعض صفقه

تبعض در لغت به معنی تجزیه کردن یا تجزیه شدن است و صفقه نیز به معنی معامله است؛ بنابراین تعریف لغوی تبعض صفقه تجزیه شدن معامله است.

منظور از خیار تبعض صفقه در حقوق این است که اگر به هر دلیلی بخشی از معامله ای که منعقد شده است صحیح و بخش دیگر آن باطل باشد، خریدار چه باید بکند.

در این حالت خریدار دو راه حل دارد که در ماده ۴۴۱ قانون مدنی بیان شده است: "خیار تبعض صفقه وقتی حاصل می شود که عقد بیع نسبت به بعض مبیع به جهتی از جهات باطل باشد، در این صورت مشتری حق خواهد داشت بیع را فسخ نماید یا به نسبت قسمتی که بیع واقع شده است قبول کند و نسبت قسمتی که بیع باطل بوده است، ثمن را استرداد کند".

در ادامه به هر یک از راه حل های خریدار بر اساس ماده ۴۴۱ قانون مدنی می پردازیم.

فسخ کامل معامله

در ماده ۴۴۱ آمده است: "در حالتی که بخشی از معامله صحیح و بخشی از آن باطل است، خریدار می تواند معامله را به طور کلی فسخ کند."

فسخ کامل معامله اولین راه حلی است که در این شرایط به خریدار داده می شود، این حق ناشی از خیار تبعض صفقه است.

در صورتی که خریدار اقدام به فسخ کامل معامله کند، مال فروخته شده و پول پرداخت شد برگردانده می شود.

پذیرش قسمت صحیح

در حالت دوم خریدار می تواند معامله را نسبت به قسمت صحیح آن بپذیرد و نسبت به قسمت باطل آن رد کند.

برای مثال خانه ای که متعلق به ب و ج است؛ ب آن را بدون اجازه ج به الف فروخته است.

در این حالت الف یا می تواند معامله را فسخ کند و یا آن را نسبت به سهم آقای ب از خانه بپذیرد و نسبت به سهم آقای ج فسخ کند.

در این صورت فروشنده یعنی ب، باید از مقدار هزینه پرداخت شده توسط الف برای خرید کل خانه، به میزان سهم قسمت باطل معامله (یعنی سهم ج)، به الف برگرداند.

البته شرط مهمی که در خیار تبعض صفقه وجود دارد این است که خریدار در هنگام معامله نباید از این موضوع که بخشی از معامله باطل است، اطلاع داشته باشد.

در نظر داشته باشید در این زمینه، وکلا و متخصصین حقوقی بنیاد وکلا به متقاضیان مشاوره آنلاین یا مشاوره تلفنی می‌دهند و به آنها در انتخاب وکیل کمک می‌کنند.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا