راهنمای مطالعه

برائت در لغت به معنای پاک شدن از عیب و تهمت، تبرئه شدن و خلاص شدن است.

در حقوق نیز برائت به این معنی است که باید بنا بر بی گناهی افراد گذاشت.

اصل برائت که به آن فرض بی گناهی هم گفته می شود یکی از اساسی ترین اصول بشر است که همواره به آن تاکید شده است.

این اصل مهم علاوه بر قوانین داخلی در کنوانسیون های بین المللی نیز بیان شده است.

بر اساس ماده ۱۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان می‌دارد: "هر شخصی که متهم به ارتکاب یک جرم کیفری می‌شود حق دارد که بی‌گناه فرض شود، مگر این‌که تقصیرش، مطابق قانون در یک دادگاه علنی که در آن تمامی تضمینات لازم برای دفاع پیش‌بینی‌شده باشد، ثابت شود".

در این مقاله به بررسی مفهوم اصل برائت، معنی "اصل بر برائت است" و اصل برائت در قانون می پردازیم.

مفهوم اصل برائت

مفهوم اصل برائت در اصل ۳۷ قانون اساسی بیان شده است.

طبق این اصل : " اصل ، برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم محسوب نمی شود ، مگر اینکه جرم او در دادگاه صالح ثابت گردد."

بنابراین تعریف اصل برائت آن است که تا زمانی که جرمی در دادگاه ثابت نشده است، نمی توان فردی را مجرم دانست و او را مجازات کرد . برای مثال می دانیم که قتل جرم است ؛ وقتی قتلی رخ می دهد ممکن است شخصی به عنوان متهم به دادگاه احضار شود اما وقتی هیچ مدرکی برای اثبات قتل وجود ندارد و متهم نیز منکر ارتکاب جرم می شود ، بر اساس اصل برائت، متهم را نمی توان مجازات کرد و به اصطلاح دادگاه حکم به برائت می دهد.

اصل بر برائت است یعنی چه؟

همه ما اصطلاح " اصل بر برائت است " را شنیده ایم.

اصل بر برائت است یعنی اینکه طبق قانون، اصل بر بی گناهی افراد است؛ بنابراین اگر کسی جرمی را به دیگری نسبت دهد، اثبات ادعا بر عهده مدعی است.

برای مثال الف ادعا می کند اموالش توسط ب دزدیده شده است.

در این حالت اصل برائت می گوید که تا زمانی که الف نتوانسته ادعای خود را درباره اینکه ب سارق است، ثابت کند، ب بی گناه محسوب می شود و نمیتوان او را مجازات کرد.