در ابتدای این نوشتار باید بیان گردد که وکلای دادگستری قانونا میتوانند به مراجعین خود هم مشاوره حقوقی داده و به عنوان نماینده آنها عمل می‌کنند و هم به جای آنها در پرونده های حقوقی و کیفری و…شرکت نمایند و از ایشان دفاع نمایند.
- اولین تفاوت وکیل دادگستری با مشاور حقوقی در این است که فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در تمامی مقاطع میتوانند در شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی و دولتی به‌عنوان مشاور حقوقی به فعالیت بپردازند، برخلاف وکالت دادگستری که نیاز به گذراندن آزمون وکالت و قبولی در آن دارد که در نتیجه به اخذ پروانه وکالت دادگستری می‌انجامد.
مشاور حقوقی در صورت داشتن پروانه وکالت دادگستری می‌تواند به‌عنوان وکیل شرکت در دعاوی حضور داشته باشد
- مشاور حقوقی اصولا با انعقاد قرارداد مشاوره در شرکت‌ها و سازمان‌ها به فعالیت می‌پردازد و به استخدام رسمی شرکت یا سازمان محل فعالیت خود در نمی‌آید؛ به همین دلیل دستمزد مشاور حقوقی به‌صورت ساعتی تعیین می‌شود.
به‌عبارت دیگر، مشاور حقوقی موظف است تعداد ساعت معینی مثلا ۵۰ ساعت) را به شرکت طرف قرارداد خود اختصاص دهد و در ازای هر ساعت مبلغی دریافت کند.
- دیگر تفاوت وکیل دادگستری با مشاور حقوقی در این است که دارندگان پروانه وکالت، قضاوت و سردفتری نمی‌توانند به استخدام رسمی سازمان یا شرکتی در‌آیند و در این صورت لازم است پروانه خود را نزد مرجع مربوط موقتا تودیع کنند، این در حالی است که چنین الزامی برای مشاور حقوقی وجود ندارد و او می‌تواند ضمن فعالیت در نقش مشاور، در صورت امکان به‌عنوان یکی از مشاغل گفته‌شده نیز فعالیت کند.
در حال حاضر به افرادی که دارای تحصیلات کارشناسی و بالاتر از آن می‌باشند و مشاوره می‌دهند مشاور حقوقی می‌گویند، لذا نیاز به مجوزی نخواهند داشت و با مشاوران قوه قضائیه متفاوت هستند؛ زیرا برای مشاوران قوه قضائیه نیاز به آزمون جداگانه است.
البته مراجعه کننده به مشاور حقوقی باید توجه داشته باشد که مشاورحقوقی قطعا تجربه عملی وکلای دادگستری را نخواهد داشت و ایشان(مشاور حقوقی) صرفا به صورت تئوری با مسایل حقوقی آگاه است و تجربه تئوری و عملی وکیل دادگستری را نخواهد داشت.
- از آنجایی که یکی از وظایف اصلی مشاوران حقوقی ارائه راهنمایی و مشاوره حقوقی است این راهنمایی‌ها هم می‌تواند به یک شخص و هم به یک سازمان و شرکت ارائه گردد و می‌تواند در تمامی زمینه‌های تجاری و قراردادها و مذاکرات مرتبط با آنها باشد که در نتیجه افراد با آگاهی از جنبه‌های قانونی و حقوقی کار و فعالیت تجاری خود تصمیمات درست را اتخاذ می‌کنند.
اما وکیل دادگستری به جز موارد مذکور معمولا در مواردی به فرد مشاوره می‌دهد که جرم یا مشکلی ایجاد شده و افراد برای بررسی جنبه‌های حقوقی و یا کیفری آن ها نیازمند راهنمایی هستند.
