ابلاغ در لغت به معنای رساندن نامه یا پیغام به شخصی است.
علی الاصول در جریان فرایند دادرسی در دادگاه ها، طرفین بایستی به نحوی از مفاد فرایند دادرسی و تشریفات آن مطلع شوند.
اصولا ابلاغ بایستی به خود شخصی که طرف دعواست انجام شود؛ ولی از آن رو که همواره امکان انجام این امر نیست، در قانون مواردی پیش بینی شده است که می توان ابلاغ را به اشخاصی غیر از خود طرف دعوی نیز ابلاغ نمود.
بر همین اساس است که در قانون ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی مورد پیش بینی قانونگذار قرار گرفته است، اما به نظر می رسد که بهترین شیوه ابلاغ ، ابلاغ واقعی به مخاطب آن باشد.
به همین دلیل در این مقاله به ابلاغ واقعی و موارد آن خواهیم پرداخت .
ابلاغ واقعی و موارد آن
قانون آیین دادرسی مدنی به تفصیل در مواد ۶۷ الی ۸۳ به ابلاغیه و احکام مربوط به آن پرداخته است.
بر اساس این مواد، انواع ابلاغ را می توان شامل ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی دانست.
ابلاغ واقعی و یا ابلاغ قانونی در این موارد تعریف نشده اند، اما از مصادیق مذکور در این ماده می توان موارد ابلاغ واقعی و قانونی را از یکدیگر تفکیک نمود که در این قسمت به ابلاغ واقعی و موارد آن خواهیم پرداخت.
در صورتی که:
- در مورد اشخاص حقیقی، (هر یک از افراد عادی جامعه یک شخص حقیقی محسوب می شوند)، ابلاغ به خود آن شخص صورت پذیرد.
- در مورد اشخاص حقوقی حقوق عمومی (که شامل موسسات و سازمان ها و ادارات دولتی هستند) به رییس دفتر یا قائم مقام او تحویل داده شود.
- در مورد اشخاص حقوقی حقوق خصوصی (همچون شرکت ها)، به مدیر یا قائم مقام او یا دارنده حق امضا ابلاغ گردد.
در حالات مذکور، مطابق قانون ، ابلاغ واقعی انجام شده است.
در این رابطه، ماده ۶۸ آیین دادرسی مدنی در خصوص ابلاغ واقعی چنین مقرر نموده است:
«مامور ابلاغ مکلف است حداکثر ظرف دو روز اوراق را به شخص خوانده تسلیم کند و در برگ دیگر اخطاریه رسید بگیرد».
به نظر می رسد که ابلاغ از نوع واقعی آن بهترین نوع ابلاغ باشد؛ چرا که باعث اجرای بهتر عدالت در فرایند دادرسی شده و طرفین را از جزییات مربوط به دادرسی آگاه می سازد ؛ اما چنانچه اشاره شد، در برخی از موارد ابلاغ واقعی امکانپذیر نیست و باید به ترتیبی دیگر عمل کرد که در مقاله ای تحت عنوان ابلاغ قانونی بررسی خواهد شد.
