زمانی که فردی متهم به جرمی می باشد، مرجع قضایی برای دسترسی به متهم و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم و همچنین حضور به موقع او، دو قرار تامین و قرار نظارت قضایی را صادر می کند.
قرار تامین به چند نوع تقسیم می شود، که قرار شدیدتری نسبت به قرارهای نظارت قضایی است. قرار نظارت قضایی به چند نوع تقسیم می شود که بر طبق قانون تحت شرایط خاصی صادر می گردد.
زمانی که مقام قضایی تشخیص می دهد که یکی از قرارهای نظارت قضایی را برای حضور به موقع و جلوگیری از فرار متهم صادر کند، باید قرار صادر شده متناسب با اهمیت جرم، شدت مجازات و مشخصات و شرایط فردی متهم از قبیل سن، جنس، و شرایط جسمی و روحی او صادر شود.
اگر متهم نسبت به قرارهای صادر شده اعتراض داشته باشد، می تواند در موعد تعیین شده در قانون اعتراض کند، البته این قرارها دارای مدت موقت است و تحت شرایطی قابل لغو می باشد.
به همین دلیل در این مقاله از وکیل حقوقی بنیاد وکلا به بررسی قرار نظارت قضایی و انواع و زمان صدور قرار نظارت قضایی می پردازیم.
قرار نظارت قضایی
قرار نظارت قضایی قراری است که به منظور دسترسی بهتر و حضور به موقع متهم صادر می شود. این قرار همانطور که از نام آن مشخص است، نظارت مرجع قضایی بر متهم است که نسبت به قرارهای تامین خفیف تر می باشد، به طوری که مقام قضایی می تواند در کنار قرارهای تامین، قرارهای نظارت قضایی را صادر کند.
صدور قرار نظارت قضایی بر طبق قانون، به دلیل دسترسی به متهم و حضور به موقع او و همچنین تضمین حقوق بزه دیده و جلو گیری از فرار متهم می باشد.
لازم به ذکر است که بازپرس علاوه بر صدور قرارهای تامین، قرار وثیقه، قرار کفالت و قرار وجه التزام می تواند قرار نظارت قضایی نیز صادر کند.
این قرار می تواند توام با قرارهای تامین باشد و یا در جرایم تعزیری درجه هفت و هشت، در صورت ارائه تضمین لازم برای جبران خسارت وارده، مقام قضایی می تواند، فقط به صدور قرار نظارت قضایی اکتفا کند.
دادسرا زمانی که پرونده ای را رسیدگی می کند، در طول تحقیقات خود اگر مدارک و شواهد کافی داشته باشد که فردی را متهم به جرمی کند، یکی از قرارهای مقتضی را صادر می کند.
اگر مقام قضایی تشخیص دهد که فرد باید بازداشت شود می تواند یکی از قرارهای منتهی به بازداشت را صادر کند. قرارهای تامین از جمله قرارهای منتهی به بازداشتی است که با صدور آن متهم به صورت موقت آزاد می شود.
این قرارها باعث دسترسی آسان به متهم و جلوگیری از فرار متهم صادر می شود، در کنار قرارهای تامین کیفری بازپرس می تواند، از قرارهای نظارت قضایی نیز استفاده نماید.
قرارهای نظارت قضایی به موجب قانون باعث تحدید محدوده آزادی های متهم خواهد شد، اما این محدودیت خفیف تر بوده و بیشتر جنبه بازدارندگی دارند و ناظر بر حضور و فعالیت های اجتماعی می باشند.
اگر شما به هر دلیلی نیاز به توضیح بیشتر و راهنمایی در زمینه قرار نظارت قضایی دارید، می‌توانید از وکیل تلفنی یا پیام رسان بنیاد وکلا استفاده کنید. در پیام رسان بنیاد وکلا مشاوره حقوقی آنلاین به صورت ۲۴ ساعته ارائه می‌شود.
مرجع قضایی می تواند علاوه بر قرار تامین کیفری قرار نظارت قضایی را به صورت تکمیلی صادر نماید. صدور قرار نظارت قضایی صرفا در جرائم تعزیری کم اهمیت که امکان صدور مستقل قرارهای نظارت قضایی وجود دارد، میسر است.
انواع قرار نظارت قضایی
قرار نظارت قضایی به چند نوع تقسیم می شود که بر طبق قانون تحت شرایط خاصی صادر می گردد که عبارتند از:
قرارهای نظارت قضایی تکمیل کننده
- معرفی نوبه‌ای خود به مراکز یا نهادهای تعیین شده توسط بازپرس
- منع رانندگی با وسایل نقلیه موتوری
- منع اشتغال به فعالیت‌های مرتبط با جرم ارتکابی
- ممنوعیت از نگهداری سلاح دارای مجوز
- ممنوعیت خروج از کشور
لازم به ذکر است که در جرایم تعیین شده در قانون و برای مدت محدود صادر می شود.
قرارهای مستقل نظارت قضایی
در درجات جرایم تعزیری ۷ و ۸ در صورت ارائه تضمین لازم برای جبران خسارت وارده مقام قضایی می تواند (فقط) به صدور قرار نظارت قضایی اکتفا کند.
لازم به ذکر است که اگر قرارهای نظارت قضایی توسط بازپرس صادر شده باشند ظرف ده روز در دادگاه صالح قابل اعتراض می باشد و اگر این قرار توسط دادگاه صادر شده باشند، ظرف ده روز در دادگاه تجدیدنظر استان قابل اعتراض می باشد.
در راستای صدور این قرار و جزئیات آن می‌توانید از مشاوره حقوقی استفاده نمایید.
