ناشزه کیست؟

از جمله مواردی که بر نظام خانواده و تعامل مثبت زوجین آثار مطلوبی دارد، مسئله نشوز است که به دلیل اهمیت موضوع و نقش آن در استحکام بنیان خانواده، قرآن کریم در آیه ۳۴ سوره نساء به آن پرداخته و راهکارهایی را نیز برای مقابله با آن مطرح نموده است.

شاید شما هم شنیده باشید که برخی از مردان از همسر خود گله و شکایت دارند و وقتی علت را جویا می‌شویم در جواب می‎گویند: این زن به وظایفش عمل نمی‌کند.

اولین سوالی که برای ما پیش می‌آید این است که این وظایف چیست؟ کدام وظایف است که اگر زن و مرد به آن‌ها عمل نکنند، ناشزه محسوب می‎شوند و می‌توان به شکل قانونی به آن‌ها رسیدگی کرد؟ در این مطلب از بنیاد وکلا به بررسی عواقب قانونی نشوز می‎پردازیم.

نشوز چیست؟

بر اساس ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی، پس از جاری شدن صیغه عقد ازدواج، مرد مکلف به پرداخت نفقه به همسر می‌شود.

اما در صورت اثبات نشوز زن یا همان عدم تمکین که دلیل و عذر شرعی و قانونی نداشته باشد، حکم زن ناشزه در مورد او صادق بوده و نفقه‌ ای به وی تعلق نخواهد گرفت.

تمکین دو نوع است:

تمکین عام:

به معنی پذیرفتن مسئولیت مرد از سوی زن در روابط خانوادگی و تربیت فرزندان است.

تمکین خاص:

به معنی انجام وظایف زناشویی است؛ بنابراین، چنانچه زن به عدم تمکین عام و یا خاص اقدام کند و نشوز رخ دهد، چنین زنی اصطلاحا ناشزه نامیده می‎شود.

شایان ذکر است، مردان نیز اگر به وظایف زناشویی خود در برابر همسر عمل نکنند، ناشز خوانده می‎شوند.

اما به طور کلی مساله نشوز در فقه و حقوق ایران فقط در مورد زنان مصداق دارد.

اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا به زن ناشزه مهریه تعلق می‌گیرد؟

حکم مهریه زن ناشزه

گاهی برخی از افراد به اشتباه تصور می‎کنند که در صورت عدم تمکین یا همان عدم وظیفه‌شناسی زن، مهریه نیز به او تعلق نخواهد گرفت.

در صورتی‎ که مطابق با قانون مدنی، اگر زنی تمکین نکند و مهریه‌اش عندالمطالبه باشد، با وجود ناشزه بودن نیز مهریه به او تعلق خواهد گرفت.

بنابراین مطالبه مهریه ربطی به حکم زن ناشزه نداشته و مهریه به او تعلق خواهد گرفت و در صورت مشخص کردن مهریه و عندالمطالبه بودن آن، زن هر زمان که مهریه خود را بخواهد، مرد موظف به پرداخت آن است.