دادسرای عمومی و انقلاب، دادسرایی است که در معیت دادگاه قرار دارد و وظیفه آن حفظ منافع مردم و جامعه و هم چنین رسیدگی مقدماتی به جرم است.
این دادسرا در مقابل دادسراهای اختصاصی، یک دادسرای عمومی تلقی می شود . دادسراهای تخصصی ، دادسراهایی هستند که به طور اختصاصی به موضوعی تعلق پیدا کرده اند.
این امر به دلیل حساسیتی است که نسبت به برخی موضوعات در جامعه وجود دارد، مثلا رسیدگی به جرایمی که مربوط به اطفال است یا مسائل مرتبط با روحانیت، این احساس نیاز را بوجود آورده است که باید به این جرایم به صورت اختصاصی تری رسیدگی شود.
از این رو در این مقاله به بررسی دادسراهای اختصاصی از جمله دادسرای ویژه روحانیت، دادسرای ویژه جرایم پزشکی، دادسرای ارشاد، دادسرای ویژه امور اقتصادی، دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان، دادسرای ویژه قاچاق کالا، دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی، دادسرای ویژه کارکنان دولت ، می پردازیم.
دادسرای ویژه کارکنان دولت
دادسرای ویژه کارکنان دولت به عنوان یکی از دادسراهای اختصاصی در میدان ارگ تهران تشکیل شده است.
این مجتمع دادسرایی است که اختیار رسیدگی به جرایم کارکنان دولتی، مقامات قضایی، اعضای سپاه و ارتش و کلیه کسانی است که کارمند دولت محسوب می شوند را دارد.
جرایم کارکنان دولت جرایمی از قبیل اختلاس ، کلاهبرداری، سوء استفاده از مقام دولتی، صدور گواهی خلاف واقع و مواردی از این دست است که در رسیدگی به آن در صلاحیت این دادسرا است.
دادسرای ویژه قاچاق کالا و ارز
دادسرای ویژه قاچاق کالا و ارز واقع در میدان هفت تیر، منطقه ۲۴ تهران است این دادسرا طبق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز وظیفه تعقیب و رسیدگی جرایم مرتبط در این زمینه را دارد.
در صورتی که موضوعی جرمی قاچاق مشروبات الکی، ماهواره، میراث فرهنگی و … باشد این جرم در صلاحیت دادسرای ویژه قاچاق کالا و ارز است.
دادسرای ویژه جرایم اقتصادی
جرم اقتصادی جرمی است که منافع مالی جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد.
این جرایم ممکن است توسط هر کسی انجام شود و محدود به افرادی خاص نیست، اما آثار جرم به صورت اجتماعی بروز می کند و تبعات آن فراگیر است، مانند جرم جعل اسکناس.
رسیدگی به این جرایم در صلاحیت دادسرای ویژه جرایم اقتصادی است؛ این دادسرا در خیابان کارگر شمالی تهران قرار دارد.
دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی
دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی دادسرای اختصاصی رسیدگی به جرایمی از قبیل پولشویی، ارز، بورس، بیمه و مسائل بانکی است.
این دادسرای تخصصی به نوبه خود یک دادسرای تازه تاسیس است که در خیابان فاطمی تهران واقع است.
دادسرای ویژه روحانیت
دادسرای ویژ روحانیت ، دادسرایی است که وظیفه آن رسیدگی به جرایم و تخلفات روحانیون است.
در صورتی که مدیری اقدام به جرمی کند، جمع آوری دلایل بر عهده این دادسرا است.
علاوه بر این ، این دادسرا موظف است تا به روحانیونی که در معرض خطا و تخلف هستند اخطار دهد تا از وقوع جرم و لکه دار شدن حرمت روحاتیت جلوگیری شود؛ بنابراین یکی دیگر از وظایف این دادسرای تخصصی حفظ شأن و جایگاه روحانیت است.
دادسرای ویژه جرائم پزشکی
دادسرای ویژه جرایم پزشکی به جرایم پزشکی و دارویی رسیدگی می کند و مردم می توانند برای شکایت از اعمال مجرمانه پزشکی در هر سطحی به این دادسرا مراجعه کنند.
به علاوه دادسرای ویژه جرایم پزشکی می تواند به جرایم مربوط به محیط زیست، استاندارهای غذایی، تخلفات دارویی و مواد خوراکی رسیدگی می کند.
محل دادسرای ویژه جرایم پزشکی در خیابان مطهری تهران است.
دادسرای ارشاد
دادسرای ارشاد معروف به دادسرای ناحیه ۲۱ تهران در مجتمع قضایی شهید بهشتی، یک دادسرای تخصصی، ویژه جرایم و اعمال منافی عفت است.
این دادسرا به جرایمی نظیر روابط نامشروع، شراب خواری، زنا و … رسیدگی می کند و بعد از تکمیل رسیدگی های مقدماتی پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه می فرستند.
دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان
جرایمی که توسط اطفال و نوجوانان ارتکاب می یابد، باید در دادسرا و دادگاه ویژه اطفال و نوجوانان بررسی و رسیدگی شود.
علت تشکیل دادسرای ویژه برای اطفال و نوجوانان روحیه آسیب پذیر و عدم بلوغ فکری آنها است.
در این دادسرا ها و دادگاه ها افراد متخصص حضور دارند که در روند تحقیقات و نگهداری و صدور حکم درباره جرم نقش بسیار موثری دارند.
اطفال و نوجوانان به افراد زیر ۱۸ سال اطلاق می شود.
