زمانی که بحث مرجع قضایی به میان می‌آید، تصورات اغلب به سمت دادگاه‌ها و دادسراها می‌رود. اما در قانون نیز مراجع دیگری تحت نظر قوه قضاییه فعالیت کرده و اقدام به صدور آرای مختلفی می‌نمایند.
دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع قضایی که زیر نظر قوه قضاییه فعالیت کرده و به شکایات مردم در ارتباط با موضوعات مختلفی رسیدگی می‌کند.
اصطلاح دیوان عدالت اداری به گونه‌ای است که اغلب اینگونه تصور می‌شود که مرجعی غیر قضایی محسوب شده و زیرمجموعه‌ای از نهاد دولتی است. اما در عمل به این شکل نیست و نحوه رسیدگی آن تفاوت آشکاری با روند رسیدگی در محاکم دادگستری نمی‌کند.
درباره دیوان عدالت اداری
در واقع می‌توان اینگونه بیان کرد که دیوان عدالت اداری، یک مرجع اختصاصی قضایی است که وظیفه اصلی آن رسیدگی به شکایات مردمی از ارگان و نهادهای دولتی است.
رسیدگی به دعاوی که جنبه اداری دارند، تنها وظیفه این سازمان محسوب نمی‌شود بلکه صدور رای وحدت رویه در مواقعی که بین شعب مختلف دیوان اختلاف نظر وجود داشته باشد نیز از دیگر وظایف آن است.
به طور کلی، دعاوی شهروندان علیه یکدیگر در مراجع دادگستری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. اما گاهی اختلافات مردم با نهادهای دولتی است که در این شرایط نمی‌توان رسیدگی به دعاوی مزبور را به محاکم دادگستری ارجاع داد.
به همین مناسبت، لازم است تا مرجع دیگری تشکیل شود تا به اختلافات بین مردم و دولت رسیدگی کند که در نهایت دیوان عدالت اداری طبق اصول و شرایط خاصی، شکل گرفت. هدف از تشکیل این نهاد، جلوگیری از تضییع حقوق شهروندان در برابر ارگان‌های دولتی است.
تمامی این موارد سبب شد تا به موجب اصل ۱۷۳ قانون اساسی، مرجعی تحت عنوان دیوان عدالت اداری و زیر نظر قوه قضاییه، برای رسیدگی به شکایات مردمی علیه نهادهای دولتی تشکیل شود.
برای آشنایی بیشتر با دیوان عدالت اداری و صلاحیت‌های قانونی آن و همچنین ساختار و تشکیات دیوان، در ادامه مطالب با ما همراه باشید.
ساختار و تشکیات دیوان عدالت اداری
دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع تخصصی برای رسیدگی به دعاوی مردم علیه دولت شکل گرفته است. این نهاد، یک سری ساختار و تشکیلات خاص دارد که در این بخش به توضیحات آن می‌پردازیم.
دیوان عدالت اداری در تهران مستقر است و متشکل از متشکل از شعب بدوی، تجدیدنظر، هیات عمومی و هیات‌های تخصصی می‌باشد. همچنین تشکیلات قضایی، اداری و تعداد شعب دیوان با تصویب رئیس قوه قضاییه تعیین می‌شود.
شعب دیوان عدالت اداری
شعب دیوان عدالت اداری تشکیل شده از شعب بدوی و شعب تجدیدنظر است که به عنوان نخستین رکن دیوان اداری اداری شناخته می‌شود.
شکایات مردمی ابتدا در شعب بدوی دیوان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در واقع اگر شهروندان قصد شکایت از نهاد یا ارگان دولتی را داشته باشند، در وهله اول در شعب بدوی رسیدگی می‌گردد.
شعبه بدوی بعد از انجام بررسی‌های لازم در نهایت اقدام به صدور رای می‌نماید. در صورتی که اصحاب دعوا یا نمایندگان قانونی آن‌ها نسبت به رای شعبه بدوی اعتراض داشته باشند، رسیدگی به آن در شعب تجدیدنظر صورت می‌گیرد.
روند رسیدگی به شعب دیوان شبهات زیادی به روند رسیدگی به دعاوی محاکم دادگستری دارد. تشکیات بدوی و تجدیدنظر، در دادگاه‌ها نیز وجودا دارد که ابتدا در مرحله بدوی و سپس در مرحله تجدیدنظر مجددا رسیدگی می‌شود.
گفتنی است که اگر طرفین دعوا با حکم صادره از شعبه بدوی اعتراضی نداشته باشند، پرونده برای رسیدگی مجدد به شعبه تجدیدنظر ارجاع داده نخواهد شد.
طبق ماده ۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، هر شعبه بدوی دیوان از یک رئیس یا دادرس علی‌البدل و هر شعبه تجدیدنظر از یک رئیس و دو مستشار تشکیل می‌شود. شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو رسمیت می‌یابد و ملاک صدور رأی، نظر اکثریت است.
آراء صادره از شعب تجدیدنظر دیوان قطعی است و برای طرفین لازم‌الاجرا است. البته اگر پرونده به مرحله تجدیدنظر کشیده نشود، رای شعب بدوی می‌تواند جنبه قطعیت داشته باشد.
لازم به ذکر است که اگر جلسه شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو رسمیت یابد و هنگام صدور رای اختلاف نظر حاصل شود، یک عضو مستشار توسط رئیس دیوان به آنان اضافه می‌شود.
رئیس شعبه اول تجدیدنظر همان رئیس دیوان عدالت اداری است که طبیعتا دارای اختیارات بیشتری در رسیدگی به شکایات مطرح شده در دیوان است. رئیس شعبه اول تجدیدنظر، تعدادی مشاور و معاون دارد که می‌تواند بخشی از وظایف و امور را به معاون ارجاع دهد.
دفاتر اداری دیوان عدالت اداری
ساختار دیوان صرفا به شعب بدوی و تجدیدنظر ختم نمی‌شود، بلکه مرجع دیگری تحت عنوان دفاتر اداری یا استانی دیوان پیش‌بینی شده است.
طبق ماده ۶ این قانون، به منظور تسهیل در دسترسی مردم به خدمات دیوان، دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری یا دفاتر بازرسی کل کشور در هر یک از مراکز استان‌ها تاسیس می‌گردد. وظایف دفاتر اداری دیوان به شرح زیر است:
- الف ـ راهنمایی و ارشاد مراجعان
- ب ـ پذیرش و ثبت دادخواست‌ها و درخواست‌های شاکیان
- پ ـ ابلاغ نسخه دوم شکایات یا آراء صادر شده از سوی دیوان در حوزه آن دفتر که از طریق نمابر یا پست الکترونیکی یا به هر طریق دیگری از دیوان دریافت کرده‌اند.
- ت ـ انجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان در حوزه مربوط به آن دفتر
یکی از وظایف مهم این مرجع، ثبت دادخواست شاکیان است. در واقع اگر قصد دارید شکایت خود را در دیوان مطرح کنید، باید دادخواستتان را به دفاتر اداری دیوان تقدیم کنید. همچنین انجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان از وظایف دیگر دفاتر اداری دیوان عدالت اداری است.
هیات عمومی و تخصصی دیوان عدالت اداری
مراجع دیگری که برای ساختار دیوان عدالت اداری در قانون تعریف شده است، هیات عمومی و تخصصی دیوان است. هیات عمومی دیوان با شرکت حداقل دو سوم قضات دیوان به ریاست رئیس دیوان و یا معاون قضایی وی تشکیل می‌شود و ملاک صدور رای، نظر اکثریت اعضای حاضر است.
در تشکیلات هیات عمومی دیوان عدالت اداری می‌توان به این موضوع پی برد که مقامات ارجع دیوان حضور دارند و به دعاوی عمومی شهروندان رسیدگی می‌کنند.
در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، وظایفی برای هیات عمومی مطرح شده است که عبارتند از:
- رسیدگی به شـکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری‌ها و موسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به علت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود.
- صدور رای وحدت رویه در موارد مشابه که آراء متعارض از شعب دیوان صادر شده باشد.
- صدور رای ایجاد رویه که در موضوع واحد، آراء مشابه متعدد از شعب دیوان صادر شده باشد.
هیات تخصصی دیوان در کنار هیات عمومی رسیدگی به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی را انجام می‌دهد. در واقع اموری که جزو وظایف قانونی هیات عمومی است، ابتدا در هیات تخصصی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هیات تخصصی دیوان تشکیل شده از حداقل ۱۵ نفر از قضات دیوان است. جلسات هیات تخصصی، زمانی جنبه رسمی پیدا می‌کند که حداقل دو سوم اعضاء در آن حضور داشته باشند.
واحد اجرای احکام دیوان عدالت اداری
مطابق ماده ۹ قانون دیوان عدالت اداری، واحد اجرای احکام دیوان زیر نظر رئیس دیوان یا معاون وی، انجام وظیفه می‌نماید که از تعداد کافی، دادرس اجرای احکام، مدیر دفتر و کارمند برخوردار است. دفاتر اداری دیوان وظیفه انجام دستورات واحد اجرای احکام را بر عهده دارند.
شعب دیوان پس از ابلاغ رای به محکوم علیه یک نسخه از آن را به انضمام پرونده به واحد اجرای احکام دیوان ارسال می‌نمایند. محکوم علیه مکلف است ظرف یک ماه نسبت به اجرای کامل آن یا جلب رضایت محکوم له اقدام و نتیجه را به طور کتبی به واحد اجرای احکام دیوان گزارش نماید.
آشنایی با صلاحیت قانونی دیوان عدالت اداری
در بخش قبلی به بررسی ساختار و تشکیلات دیوان عدالت اداری پرداختیم. حال در این زمینه آنچه حائز اهمیت است، صلاحیت قانونی دیوان است. دیوان عدالت اداری صرفا می‌تواند در چارچوب و وظایف تعیین شده در قانون، امور مرتبط را انجام دهد.
واضح است که دیوان به عنوان مرجع قضایی شناخته می‌شود، اما به لحاظ قانونی صرفا می‌تواند در امور خاصی وظایفی را انجام دهد.
اگر بخواهیم وظیفه اصلی دیوان عدالت اداری را بیان کنیم می‌توان گفت که رسیدگی به شکایت مردم از واحدهای دولتی را بر عهده دارد. صلاحیت قانونی دیوان عدالت اداری، در ماده ۱۰ این قانون ذکر شده است که بررسی هر کدام با کمک وکیل آنلاین می‌پردازیم.
رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات نهادهای دولتی
زمانی که نهاد دولتی تخلفی را انجام یا به دلایل مختلف به امور مردم رسیدگی نمی‌کند، شهروندان می‌توانند از آن‌ها شکایت کنند. رسیدگی به شکایات مردمی در مورد تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
به بیان دیگر، تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها و سازمان تامین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و موسسات وابسته به آن‌ها جز وظایف قانونی دیوان محسوب می‌شود.
همچنین علاوه بر نهاد، این امکان برای مردم وجود دارد تا شکایت خود از ماموران واحدهای دولتی را در دیوان مطرح کنند.
زمانی که شهروندان برای انجام امور خود به سازمان و یا ارگان دولتی مراجعه می‌کنند، اگر تصمیمات و اقدامات آن‌ها مورد قبول مردم قرار نگیرد، رسیدگی به اعتراض و شکایت از نهادهای دولتی و کارکنان آن به دیوان عدالت اداری ارجاع داده می‌شود.
لازم به ذکر است که شهروندان اگر شکایتی از ادارات مختلف داشته باشند، می‌توانند این موضوع را از طریق دیوان پیگیری کنند. بنابراین نهادهای دولتی نمی‌توانند علیه مردم در دیوان عدالت اداری طرح دعوا کنند.
در واقع صرفا به شکایات مردمی از واحدهای دولتی در دیوان رسیدگی می‌شود و به اعتراضات ادارات علیه مردم در این مرجع ترتیب اثر داده نمی‌شود.
رسیدگی به اعتراضات در مورد آیین نامه‌های دولتی
ارگان‌های دولتی به لحاظ قانونی این اختیار را دارند تا در مورد موضوعات مختلف اقدام به تصویب آیین نامه نمایند. حال اگر مقرراتی که در آیین نامه ذکر شده است، برخلاف قانون باشد، امکان اعتراض و شکایت نسبت به آن وجود دارد. بنابراین رسیدگی به اعتراضات و شکایات در مورد آیین‌نامه‌های دولتی از صلاحیت دیگر دیوان عدالت اداری است.
هیات عمومی دیوان به اینگونه شکایات رسیدگی می‌کند و اگر صحت شکایت برای هیات عمومی محرز شود، آیین‌نامه ابطال می‌گردد.
رسیدگی به شکایات در ارتباط با آرا قطعی مراجع اداری
در صورتی که ادارات دولتی در مورد یک موضوعی، اقدام به صدور رای نمایند یا تصمیم قطعی در این زمینه اتخاذ کرده باشند که مقررات قانونی را نقض کرده باشد و نسبت به آن شکایتی از طرف مردم شده باشد، در دیوان عدالت اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این موضوع در بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری ذکر گردیده است که بیان می‌دارد:
رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون‌هایی مانند کمیسیون های مالیاتی، هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما، کمیسیون موضوع ماده (۱۰۰) قانون شهرداری‌ها منحصرا از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آن‌ها.
دعاوی بین کارگر و کارفرما در دو مرجع هیات تشخیص و حل اختلاف رسیدگی می‌شود. زمانی که هیات تشخیص در زمینه اختلافات پیش آمده اقدام به صدور رای می‌نماید، اعتراض به حکم صادره در هیات حل اختلاف اداره کار مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
حال اگر طرفین نسبت به آراء هیات حل اختلاف اداره کار معترض باشند، رسیدگی به آن از صلاحیت اداره کار خارج شده و در دیوان عدالت اداری رسیدگی خواهد شد.
موارد مزبور در قانون انحصاری نیستند و شکایت از تصمیمات و آراء مراجع دولتی دیگر نیز می‌تواند در صلاحیت دیوان عدالت اداری باشد.
گفتنی است که تصمیمات و آراء دادگاه‌ها و سایر مراجع قضایی دادگستری و نظامی و دادگاه‌های انتظامی قضات دادگستری و نیروهای مسلح قابل شکایت در دیوان عدالت اداری نمی‌باشد.
اشخاص داخل کشور به مدت سه ماه و افراد ساکن خارج از کشور به مدت شش ماه از تاریخ آراء و تصمیمت قطعی این مراجع فرصت دارند تا شکایت خود را در شعب بدوی دیوان عدالت اداری مطرح کنند.
رسیدگی به شکایات مرتبط با استخدامی
علاوه بر موارد ذکر شده، دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به شکایات مرتبط با امور استخدامی در ارگان‌های مختلف را برعهه دارد. در واقع دیوان عدالت اداری به عنوان مرجعی عام برای رسیدگی به شکایت استخدامی نیز شناخته می‌شود.
رسیدگی شکایات به قضات، مشمولین قانون استخدام کشوری و سایر مستخدمان واحدهای دولتی و سایر مستخدمان اعم از لشکری و کشوری در دیوان انجام می‌شود.
این گروه از اشخاص می‌توانند در مورد حقوق استخدامی خود و سایر مواردی که بحث استخدامی ارتباط دارد را در دیوان مطرح کنند.
صدور رای وحدت رویه
صلاحیت دیگر دیوان عدالت اداری، در ارتباط با صدور رای وحدت رویه در مواقعی است که شعب مختلف دیوان با هم اختلاف پیدا کنند.
در واقع اگر شعبات دیوان در مورد یک موضوع خاص با هم اختلاف نظر داشته باشند، دیوان عدالت اداری اقدام به صدور رای وحدت رویه می‌نماید تا شعبات مختلف آراء خود را طبق رای وحدت رویه صادر کنند.
این موضوع باعث می‌شود تا بین احکام شعب دیوان، تناقضی وجود نداشته باشد و در این زمینه، رویه‌ای ثابت و واحدی وجود داشته باشد. لازم به ذکر است که صدور رای وحدت رویه توسط هیات عمومی دیوان انجام می‌شود.
نحوه رسیدگی در شعب بدوی دیوان عدالت اداری
شکایات مردمی ابتدا در شعب بدوی دیوان عدالت اداری رسیدگی می‌شود. طبق ماده ۱۷ قانون دیوان عدالت اداری، شعب دیوان به شکایتی رسیدگی می‌کنند که شخص ذی‌نفع یا وکیل دیوان عدالت اداری یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی، رسیدگی به شکایت را برابر قانون درخواست کرده باشد.
رسیدگی در شعب بدوی مانند دعاوی حقوقی در دادگاه منوط به ارائه دادخواست است. دادخواست ارائه شده به شعب بدوی دیوان، باید به زبان فارسی و در فرم چاپی مخصوصی که برای اقامه دعاوی حقوقی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تنظیم شود.
در دادخواستی که به شعب بدوی دیوان ارائه می‌شود، باید موارد ذیل رعایت شود:
- مشخصات شاکی (شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، شغل، تابعیت و اقامتگاه برای اشخاص حقیقی، نام و شماره ثبت، اقامتگاه اصلی و شماره تلفن تماس برای اشخاص حقوقی)
- مشخصات طرف شکایت (نام و نام خانوادگی، سمت و نشانی دقیق محل کار مامور دولت درصورت امکان، نام کامل دستگاه های موضوع ماده (۱۰) این قانون)
- نام و نام خانوادگی و اقامتگاه وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی شاکی، در صورت تقدیم دادخواست توسط آنان
- موضوع شکایت و خواسته
- شرح شکایت
- مدارک و دلایل مورد استناد
- امضاء یا اثر انگشت شاکی یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی وی و یا امضاء و مهر شخص حقوقی ذیل دادخواست
- مدرک اثبات‌کننده سمت برای اشخاص حقوقی و نمایندگان قانونی
شاکی باید رونوشت یا تصویر خوانا و گواهی شده اسناد و مدارک مورد استناد خود را پیوست دادخواست نماید.
تصویر یا رونوشت مدارک باید به وسیله دبیرخانه و یا دفاتر شعب دیوان و یا دفاتر اداری مستقر در مراکز استان‌ها و یا دفاتر دادگاه‌های عمومی، دفاتر اسناد رسمی، وکیل شاکی یا واحدهای دولتی و عمومی تصدیق شود.
در صورتی که رونوشت یا تصویر سند، خارج از کشور تهیه شده باشد، مطابقت آن با اصل، باید در دفتر یکی از سفارتخانه‌ها یا کنسولگری‌ها و یا دفاتر نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران، گواهی شود.
چنانچه سند و مدارک ارائه شده به زبان فارسی نباشد، علاوه بر تصویر یا رونوشت گواهی شده، ترجمه گواهی شده آن نیز باید پیوست شود.
در صورتی که شاکی ضمن طرح شکایت خود یا پس از آن مدعی شود که اجرای اقدامات یا تصمیمات یا آراء قطعی یا خودداری از انجام وظیفه توسط واحدهای دولتی، سبب ورود خسارتی می‌گردد که جبران آن غیرممکن است، می‌تواند تقاضای صدور دستور موقت نماید.
پس از طرح شکایت اصلی، درخواست صدور دستور موقت باید تا قبل از ختم رسیدگی، به دیوان ارائه شود. برای درخواست دستور موقت، نیازی به پرداخت هزینه دادرسی از طرف شاکی نیست.
شاکی می‌تواند تا قبل از صدور رای، خواسته خود را اصلاح کند. قبول تقاضای اصلاح خواسته پس از ارسال دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت، مشروط بر این است که به تشخیص شعبه، ماهیت خواسته تغییر نکرده باشد و شعبه بتواند بدون نیاز به ارسال مجدد دادخواست، بر اساس دادخواست اصلاح شده، رای صادر نماید.
طبق ماده ۵۰ قانون دیوان عدالت اداری، هرگاه رسیدگی دیوان منوط به اثبات امری باشد که در صلاحیت مرجع دیگری است، قرار اناطه صادر و مراتب به طرفین ابلاغ می‌شود.
در این زمینه می‌توانید از همراهی مشاوره حقوقی تلفنی نیز بهره‌مند شوید.
موارد رد شکایت توسط شعب بدوی دیوان عدالت اداری
در صورت وجود یک سری شرایط خاص، شکایت مطرح شده در دیوان عدالت اداری قبل از ارائه دادخواست توسط شعب بدوی دیوان رد می‌شود. بنابراین در موارد زیر، دیوان عدالت اداری اقدام به صدور قرار رد شکایت می‌نماید:
- شاکی برای طرح شکایت، اهلیت قانونی نداشته باشد.
- شاکی در شکایت مطروحه ذی‌نفع نباشد.
- شکایت متوجه طرف شکایت نباشد.
- شکایت خارج از موعد قانونی، مطرح شده باشد.
- شکایت طرح شده از حیث موضوع قبلا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوی، قائم مقام آنان هستند، رسیدگی و حکم قطعی نسبت به آن صادر شده باشد.
- موجبات رسیدگی به شکایت، منتفی شده باشد.
نحوه رسیدگی به دعاوی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
در صورتی که اصحاب دعوا نسبت به رای شعب بدوی دیوان عدالت اداری، اعتراض داشته باشند، پرونده برای رسیدگی مجدد به یکی از شعب دیوان ارجاع داده می‌شود.
در این صورت، برای رسیدگی به شکایت در مرجع تجدیدنظر، باید دادخواست مجزا تنظیم شود. در واقع دادخواستی که در مرحله بدوی ارائه شده است، در مرحله تجدیدنظر کارایی نداشته و شاکی باید مجددا اقدام به تنظیم دادخواست نماید.
بنابراین طبق ماده ۶۷ قانون دیوان عدالت اداری، دادخواست تجدیدنظر باید روی برگه‌های مخصوص نوشته شود و حاوی نکات زیر باشد:
- مشخصات و اقامتگاه تجدیدنظر خواه
- شماره و تاریخ رای تجدیدنظر خواسته
- شعبه صادرکننده رای تجدیدنظر خواسته
- تاریخ ابلاغ رای تجدیدنظر خواسته
- دلایل و جهات تجدیدنظرخواهی
چنانچه شعبه تجدیدنظر ایراد تجدیدنظرخواه را وارد تشخیص ندهد، رای شعبه بدوی دیوان را تایید می‌کند. در غیر این صورت، رای بدوی را نقض و پس از رسیدگی مجدد، مبادرت به صدور رای می‌نماید.
چنانچه قاضی شعبه بدوی صادرکننده رای، پی به اشتباه خود ببرد و پرونده به هر علتی به شعبه تجدیدنظر نرفته باشد، با ذکر دلیل پرونده را از طریق رئیس دیوان به شعبه تجدیدنظر ارسال می‌کند.
شعبه یاد شده درصورت وارد دانستن اشتباه، رای صادر شده را نقض می‌نماید و هرگاه رای صادره به صورت قرار باشد، پرونده را جهت ادامه رسیدگی به شعبه بدوی اعاده و در غیر این صورت اقدام به رسیدگی ماهوی می‌کند.
اگر حداقل یک قاضی از دو قاضی و یا دو قاضی از سه قاضی صادرکننده رای در شعبه تجدیدنظر، متوجه اشتباه شکلی یا ماهوی خود شوند، مراتب را با ذکر دلیل به رئیس دیوان اعلام می‌دارند. رئیس دیوان عدالت اداری، پرونده را جهت رسیدگی و صدور رای به شعبه هم عرض، ارجاع می‌دهد.
رسیدگی به درخواست ابطال مصوبات واحدهای دولتی در هیات عمومی دیوان عدالت اداری
درخواست‌هایی که مربوط به باطل شدن مصوبات و آیین‌نامه واحدهای دولتی است، در هیات عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی می‌شود. به موجب ماده ۸۰ قانون دیوان عدالت اداری، در درخواست‌های مزبور، باید موارد زیر تصریح شود:
- مشخصات و اقامتگاه درخواست‌کننده
- مشخصات مصوبه مورد اعتراض
- حکم شرعی یا مواد قانونی که ادعای مغایرت مصوبه با آن شده
- دلایل و جهات اعتراض از حیث مغایرت مصوبه با شرع یا قانون اساسی یا سایر قوانین یا خروج از اختیارات مرجع تصویب‌کننده
- امضاء یا اثر انگشت درخواست‌کننده
ارائه مشاوره حقوقی در مورد دیوان عدالت اداری
همانطور که گفته شد، دیوان عدالت اداری یک مرجع قضایی برای رسیدگی به شکایات مردمی از واحدها و نهادهای دولتی است.
در واقع به اعتراضات در مورد تصمیمات و آراء قطعی ادارات، شکایت مرتبط با امور استخدامی رسیدگی می‌کند و در مواقعی نیز اقدام به صدور رای وحدت رویه می‌نماید.
ساختار و تشکیات اصلی دیوان شامل شعب بدوی و تجدیدنظر، هیات عمومی و اختصاصی، واحد اجرای احکام و دفاتر اداری است.
در متن مقاله، به معرفی دیوان عدالت اداری و همچنین صلاحیت قانونی آن و ترتیب رسیدگی در مراجع مختلف دیوان پرداختیم. در هر صورت اگر در این زمینه نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، می‌توانید با مجموعه حقوقی بنیاد وکلا در ارتباط باشید.
این مجموعه با بهره‌مندی از وکلا و متخصصین حقوقی، آماده خدمات رسانی در موضوعات مختلف حقوقی است. مشاوره حقوقی دیوان عدالت اداری در بنیاد وکلا آماده پاسخگویی به سوالات شما می‌باشد.
