امروزه جرم مزاحمت در فضای مجازی بیشتر از مزاحمت در معابر عمومی اتفاق میافتد و اقشار جامعه در هر سن و جنسیتی و موقعیت اجتماعی در معرض جرم مزاحمت، توهین و تهدید در شبکه های اجتماعی قرار گیرند؛ متاسفانه این جرایم علیه زنان و کودکان بیشتر واقع میگردد.
مزاحمت یا توهین یا تهدید میتواند در محیط فیزیکی و یا از طریق سیستمهای رایانهای و مخابراتی صورت گیرد؛ تاکنون به نظر میرسد قانونگذار تفکیکی میان این دو حالت قائل نشده و حکمی یکسان برای آن در نظر گرفته است.
در این نوشتار به بررسی جرم مزاحمت در شبکه های اجتماعی و مجازات و عواقب آن میپردازیم.
مجازات مزاحمت، توهین و تهدید در شبکه های اجتماعی
بر طبق قانون هرکس به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر شخص دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا عمدا و آگاهانه به تغییر یا تحریف اقدام کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
باید در نظر گرفته شود چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
در صورتی که مزاحمت از طریق افشای اسرار شخصی و خانوادگی صورت بگیرد و باعث خسارات مادی و معنوی و هتک حیثیت به شخص یا اشخاص شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
هر کس به قصد مزاحمت و ضرر رساندن یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، به طور مستقیم یا غیر مستقیم و نقل قول از دیگران، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، که در این صورت فرقی نمیکند ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، علاوه بر اینکه شخص متضرر میتواند در صورت امکان دادخواستی مبنی بر اعاده حیثیت بدهد، مرتکب مزاحمت به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
در صورتی که مزاحمت از طریق شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام ، فیسبوک و .. رخ دهد، شخص متضرر از جرم باید درخواست خود مبنی بر پیگیری به جرم مزاحمت را در دادسرای جرایم رایانهای مطرح کند.
در راستای شکایت باید تلفن همراه یا سایر دستگاه‌های رایانهای و مخابراتی که متن پیام یا صدا و عکس و .. که مبنی بر آزار و اذیتها در آنها موجود باشد به دادسرا ارائه شوند.
یک حقوقدان با استناد به قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۷۵ مقرر میدارد: هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان شود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا شش ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
این وکیل دادگستری بیان کرد که هیچ‌گونه خلاء قانونی در زمینه برخورد با مزاحمت‌ها برای کودکان و بانوان وجود ندارد.
وی همچنین در خصوص مزاحمت در شبکه های مجازی بیان کرد با توجه به اینکه ایجاد مزاحمت تلفنی یک فعل عمدی آگاهانه است و به محض کشف، ملاک مسئولیت کیفری مزاحم شناخته می‌شود و بر اساس قانون مجازات اسلامی مصوب ۷۵، هرگاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد که این قانون در مورد شبکه های اجتماعی همچون فیسبوک، وایبر، تلگرام و … صدق میکند.
