در صورتی که موضوع مهر مالی یا عین خارجی باشد و زن آن را نسبت به شوهرش هبه کرده باشد، در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی مهریه ای وجود ندارد که زن صاحب نصف آن باشد بلکه زن باید نصف مهریه را به شوهر خود پرداخت کند؛ زیرا زن مهریه خود را نسبت به همسرش هبه کرده بود.
اگر مهر کلی باشد و زن آن را ابراء کند و طلاق قبل از نزدیکی واقع شود، زن موظف است نیمی از مهریه را به شوهر خود پرداخت کند.
در اینجا شوهر یک و نیم برابر مهر را می‌گیرد یک برابر مهر را که زن به او صلح کرده و بخشیده است و نصف آن را که بر اثر طلاق می‌گیرد. البته فقهای عامه گفتند که اینجا زن چیز دیگر به شوهرش نباید بدهد، چون چیزی از شوهر نگرفته که به او بخواهد برگرداند.
در صورت نیاز به مطالبه مهریه چه به صورت مال کلی و چه عین معین می‌توانید از وکیل مهریه متخصص امور خانواده بهره‌مند شوید.
طلاق خلع
عبارت است از مالی که زن به مقدار کمی یا بیشتر از مهریه به شوهر خود پرداخت می‌کند تا شوهر حق طلاق را اعمال کند.
طلاق خلع یک طلاق بائن است.
اگر زنی به طلاق خلع قبل از نزدیکی از شوهر خود جدا شود، شوهر می‌تواند نصف مهریه را از زن درخواست کند؛ زیرا موجبات خلع چیزی و موجبات طلاق قبل از نزدیکی چیز دیگری است؛ یعنی دو سبب محقق شده، پس نیازی به دو مسبب هم دارد و اینجا سبب و اسباب با هم تداخل پیدا نمی‌کنند.
به این معنا که برای خلع یک موجبی است که مرد زن خودش را طلاق بدهد و پولی بگیرد و برای مالک شدن شوهر نسبت به نصف مهریه سبب دیگری است که آن طلاق قبل از نزدیکی است، پس زن باید افزون بر آن مالی که به شوهر می‌دهد تا رضایت او را برای طلاق خودش جلب بکند نصف مهریه را باید به او پرداخت بکند.
برای افرادی که نیاز به راهنمایی متخصص حقوقی در زمینه مهریه و مطالبه آن دارند، وکیل تلفنی و حضوری آماده پاسخگویی به شما می‌باشد.
مال مشاع
اگر مال معینی به عنوان مهریه زن قرار گیرد و نصف مشاع را به شخص دیگری واگذار کند و نصف مشاع دیگر در مالکیت او قرار گیرد، در صورتی که شوهرش او را قبل از نزدیکی مطلقه سازد، شوهر مالک نصف مال مشاع که در اختیار زن است خواهد شد.
این زن دیگر مالکی نیست، نصف ان را که به صورت مشاع داده است به دیگری و نصف دیگر که آن را در اختیار دارد.
این نصف دیگر که در اختیار دارد به موجب طلاق از آن شوهرش می‌شود پس این نصف مشاع منتقل شده و زن مالک نمی‌شود و شوهر شریک می‌شود با آن شخصی که نصف مال از ناحیه زن داده شده است.
بعضی‌ها دقت نظر بیشتری به خرج دادند و چون شوهر مالک نصف مال مشاع از کل مشاع است در نتیجه آن نصف دیگر که از اختیار زن خارج شده بود و به دیگری انتقال داده شده بود، در حکم تلف است و زن موظف است آن را برای مرد جبران کند.
یعنی مرد یک چهارم کل ملک را مالک می‌شود، ملک و یک چهارم قیمتش را و زن از آن نصفی که باقی مانده نصفش را یعنی یک چهارم کل را مالک می‌شود.
این در صورتی که مال، مال مشاع باشد که البته شارع قانون مدنی ما این نظر را نمی‌پذیرد و همان نظر اول را می‌پذیرد.
یعنی می‌گوید که اگر به این صورت در آمده باشد، یعنی نصف مشاع ان از طرف زن به دیگری منتقل شده باشد و زن مطلقه بشود، نصف دیگری که در اختیارش هست از آن شوهر خواهد بود نه نصف نصف یعنی یک چهارم، اما اگر ملک مفروز باشد.
یعنی دو نصف کرده باشند، دو تا شش دانگ کرده باشند، اول یک شش دانگ بود بعد تبدیل به دو شش دانگ کرده باشند و زن نصف مفروز و جدا شده را به دیگری واگذار بکند و نصف دیگرش در ملک خودش باشد و مرد او را طلاق بدهد، قبل از نزدیکی اینجا همان فرض را ایشان می‌پذیرد که اینجا مرد مالک نصف مفروز باقی مانده یعنی یک چهارم از کل می‌شود و قیمت یک چهارم را یا مثل یک چهارم را باید به شوهر خودش پرداخت بکند.
بدل مهریه
اگر در عقد، یک مال معین به عنوان مهر قرار گرفت و بعد از مدتی بر اثر تراضی طرفین مال دیگری به عنوان مهریه قرار گیرد و قبل از نزدیکی طلاق صورت گیرد، زن موظف است نصف آنچه را که به عنوان مهریه تعیین شده بود به شوهر بازگرداند نه بدل آن را.
مثلا آقایی در عقد نکاح قرار گذاشت خانه ای را بعنوان مهریه به زن خودش بدهد و وقتی که عقد محقق شد توافق شد که به صورت هبه یا صلح یا عوض یا هر چه که باشد با یک قراری به جای آن مهر معین چیز دیگری را مثلا اتومبیل، سهام کارخانه را بدهد و قبل از نزدیکی طلاق به وقوع پیوست.
با توجه به مواد قانونی نصف همان چیزی که ابتدائا به عنوان مهر تعیین شده شوهر حق دارد که بگیرد نه نصف انچه را که به عنوان بدل به جای ان مال به زن خود پرداخت کرده است؛ چون این بدل دادن یک قرار داد جدید و یک معامله مستقلی است و ارتباطی به نکاح ندارد.
طرق فسخ عقد نکاح عبارتند از:
- طلاق
- فسخ
- مرگ
راه‌های دیگر فسخ نکاح عبارت است از:
- لعان
- ظهار
اگر مردی همسر خود را قبل از نزدیکی طلاق دهد باید نصف مهریه را به زن پرداخت نماید. با انعقاد نکاح زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر گونه تصرفی در آن مهریه بکند.
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
ماده ۳۰ قانون مدنی: هر مالکی نسبت به مالکیت خود حق هر گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استئناء کرده باشد.
پس وقتی می‌گوییم زن مالک مهریه است، می‌تواند هر گونه تصرفی هم در آن بکند منتهی در مورد طلاق و یا فسخ قبل از جدایی مالکیت آن به موجب قانون نسبت به نصف مهر از بین می‌رود.
مالکیت زن نسبت به نصف مهریه
قبل از نزدیکی، زن مالک همه مهریه است و می‌تواند در آن تصرف کند اما در هنگام جدایی قبل از نزدیکی مالکیت زن نسبت به نصف مهریه از بین می‌رود و مرد مالک آن نصف مهریه می‌شود.
انواع نظریه در جلسات مشاوره با وکیل آنلاین و حضوری در این خصوص آورده شده است:
- طلاق قبل از دخول مملک است.
- مالکیت زن نسبت به نصف مهر قبل از نزدیکی متزلزل است؛ یعنی باعث می‌شود که مرد مالک بشود نصف مهری که از ان زن است؛ یعنی تا الان قانون گذار می‌پذیرفته که تمام مهر یه مال زن است ولی چون طلاق قبل از دخول و قبل از نزدیکی انجام شده، خود این طلاق باعث می‌شود که مرد مالک نصف مهر بشود. مالکیت قهری؛ تقریبا مثل ارث که کسی مالک می‌شود بخواهد یا نخواهد این هم مرد وقتی قبل از نزدیکی زن را طلاق می‌دهد چه قصد تملک نصف مهر را کرده باشد چه نکرده باشد مالک نصف مهر خواهد شد. مالکیت متزلزل زن نسبت به نصف مهریه بعد از نزدیکی قطعی خواهد شد.
- زن نسبت به نصف مهر مالکیت ندارد و با نزدیکی مالکیت او به نصف مهریه قطعی می‌شود.
مبنا و استدلال و دلیل این مساله هر چه باشد در اینجا می‌گوییم که نزدیکی وقتی محقق شد مهر کلا از آن زن خواهد بود و اگر مرد او را طلاق داد هیچ ارتباطی به مهریه ندارد.
بسیاری از دانشجویان این تصور در ذهنشان هست که وقتی مردی زن خود را طلاق می‌دهد باید مهریه او را بدهد، خیر این چنین نیست؛ مرد وقتی که زنی را به عقد خود در آورد عقد باعث می‌شود که زن مالک مهریه بشود، نه اینکه وقتی او را طلاق داد باید مهر را بدهد قاعده بر این است که همان موقعی که نکاح انجام می‌شود مهر هم از ناحیه مرد به زن پرداخت می‌شود.
برای دریافت اطلاعات تکمیلی می‌توانید از مشاوره حقوقی مهریه در بنیاد وکلا بهره‌مند شوید.
