لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
اینجانب یک آپارتمان را ۳ دانگ ۳ دانگ با زوجه شریک هستیم. اخیرا برای مهریه ۳ دانگ بنده را توقیف کرده بود که جزو مستثنیات دین شده و رفع توقیف شد. آیا الان زوجه می‌تواند کل آپارتمان را حکم عدم افراز بگیرد و بفروشد و سهم من را هم به عنوان مهریه بردارد؟ اگر جواب مثبت است، بنده برای پیشگیری کاری می‌توانم بکنم؟
طبق ماده ۳۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که ملک مشاع قابل افراز نباشد، می‌توان با درخواست حکم عدم افراز، نسبت به فروش آن اقدام کرد. اما این فروش باید با رعایت حقوق طرفین و از طریق دادگاه صورت گیرد.
زوجه نمی‌تواند به تنهایی و بدون حکم دادگاه کل آپارتمان را بفروشد. باید ابتدا حکم عدم افراز ملک را از دادگاه بگیرد و سپس دادگاه نسبت به فروش ملک اقدام کند.
برای پیشگیری، می‌توانید با ارائه دلایل و مدارک خود به دادگاه نشان دهید که ملک مشاع جزو مستثنیات دین است و نباید برای وصول مهریه به فروش برسد. همچنین می‌توانید درخواست تجدید نظر نسبت به تصمیمات دادگاه بدهید.
سلام
با توجه به اطلاعاتی که ارائه دادید، وضعیت حقوقی شما پیچیده است اما قابل تحلیل می‌باشد. در ادامه به تفصیل به پرسش‌های شما پاسخ داده می‌شود.
بله، متاسفانه پاسخ به بخش اول سوال شما مثبت است. زوجه شما می‌تواند به عنوان یکی از مالکین ملک مشاع (آپارتمان)، حتی با وجود رای قبلی مبنی بر مستثنیات دین بودن سهم شما، برای فروش کل آپارتمان اقدام کند.
تحلیل وضعیت: چرا زوجه می‌تواند این کار را انجام دهد؟
نکته کلیدی برای درک این موضوع، تفکیک دو جایگاه حقوقی متفاوت زوجه شماست:
جایگاه به عنوان طلبکار مهریه: در این نقش، او تلاش کرد سهم شما را بابت طلبش (مهریه) توقیف کند. شما با موفقیت اثبات کردید که این سهم، تنها سرپناه و جزو مستثنیات دین است و دادگاه توقیف را رفع کرد. این رای، سهم شما را در برابر توقیف مستقیم برای بدهی محافظت می‌کند.
جایگاه به عنوان شریک ملک (مالک ۳ دانگ): در این نقش، او به عنوان یک شریک در ملک مشاع، طبق قانون حق دارد به شراکت خود پایان دهد. از آنجایی که آپارتمان یک ملک غیرقابل افراز (تقسیم‌ناپذیر) است، تنها راه قانونی برای پایان دادن به شراکت، فروش کل ملک و تقسیم بهای آن میان شرکاست.
روند قانونی که زوجه طی خواهد کرد به شرح زیر است:
درخواست افراز: ابتدا زوجه به اداره ثبت اسناد محل وقوع ملک مراجعه و درخواست افراز (تقسیم) ملک را ثبت می‌کند.
صدور گواهی عدم امکان افراز: از آنجا که آپارتمان‌ها عموما قابل تقسیم فیزیکی نیستند، اداره ثبت پس از بررسی، گواهی عدم امکان افراز صادر می‌کند.
درخواست دستور فروش از دادگاه: زوجه با در دست داشتن این گواهی، به دادگاه حقوقی مراجعه کرده و "دستور فروش ملک مشاع" را درخواست می‌کند.
صدور دستور فروش و مزایده: دادگاه پس از بررسی مدارک، چون ملک غیرقابل افراز است، دستور فروش آن را صادر می‌کند. این "دستور" حکم قضایی محسوب نمی‌شود و قابل تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی نیست. سپس ملک از طریق مزایده عمومی به فروش می‌رسد.
سرنوشت سهم شما پس از فروش چه می‌شود؟
پس از فروش آپارتمان در مزایده، مبلغ حاصل از فروش بین شما و همسرتان به نسبت سهم (هر کدام ۵۰٪) تقسیم می‌شود. در این مرحله، سهم شما از حالت "ملک" (که مستثنیات دین بود) به "وجه نقد" تبدیل می‌شود. وجه نقد اصولا جزو مستثنیات دین محسوب نمی‌شود. بنابراین، زوجه می‌تواند بلافاصله وجه نقد سهم شما را بابت مهریه توقیف و برداشت کند.
به طور خلاصه، رای مستثنیات دین مانع از توقیف مستقیم ملک برای بدهی می‌شود، اما مانع از اعمال حق مالکانه شریک برای فروش ملک مشاع نخواهد شد.
برای پیشگیری چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
با توجه به قطعی بودن روند قانونی دستور فروش، گزینه‌های شما برای پیشگیری کامل محدود است، اما راهکارهایی برای مدیریت وضعیت وجود دارد:
مذاکره و توافق (بهترین راه حل):
خرید سهم زوجه: بهترین و قطعی‌ترین راه، توافق با همسرتان برای خرید ۳ دانگ سهم ایشان به قیمت روز است. با این کار شما مالک کل آپارتمان شده و موضوع فروش منتفی می‌شود.
توافق بر سر فروش مشترک: می‌توانید توافق کنید که ملک را خارج از روند مزایده و به صورت توافقی با قیمت مناسب بفروشید و پس از فروش، در مورد نحوه پرداخت مهریه از محل سهم خود با او به توافق برسید. این کار از کاهش ارزش ملک در مزایده جلوگیری می‌کند.
شرکت در مزایده:
شما به عنوان یکی از مالکین، حق اولویت در خرید ندارید اما می‌توانید مانند سایرین در مزایده شرکت کنید. اگر بالاترین قیمت را پیشنهاد دهید، می‌توانید سهم همسرتان را خریده و مالک کل ملک شوید.
استناد مجدد به مستثنیات دین در مرحله اجرا:
اگرچه دستور فروش قطعی است، اما پس از فروش و در مرحله تقسیم وجوه، می‌توانید به دادگاه اعلام کنید که این وجه، حاصل از فروش تنها سرپناه شماست و برای تهیه مسکن جایگزین ضروری است و درخواست کنید که از توقیف آن جلوگیری شود. اگرچه موفقیت این امر قطعی نیست، اما یک راهکار دفاعی است که باید آن را مطرح کنید.
اعتراض به قیمت کارشناسی:
در روند مزایده، ملک توسط کارشناس رسمی دادگستری قیمت‌گذاری می‌شود. شما می‌توانید به قیمت تعیین‌شده اعتراض کنید. این کار می‌تواند روند را کمی به تاخیر بیندازد و فرصتی برای مذاکره فراهم کند، اما مانع اصل فروش نخواهد شد.
می‌تواند ملک را بفروشد ولی طبق قانون سهم شما مستثنیات باقی میماند
سلام
مبلغ حاصل از فروش قابل توقیف نمی باشد
سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم وقت بخیر در صورتی که ملک قابل افراز نباشد (یعنی امکان تقسیم فیزیکی وجود نداشته باشد)، زوجه می‌تواند از طریق اداره ثبت یا دادگاه، تقاضای صدور حکم عدم افراز کند. اگر دادگاه حکم بدهد که ملک قابل افراز نیست، آن‌وقت:
- ملک به‌صورت مزایده فروخته می‌شود،
- و سهم هر شریک (یعنی ۳ دانگ شما و ۳ دانگ زوجه) از مبلغ فروش پرداخت می‌شود.
اما نکته مهم اینجاست: زوجه نمی‌تواند سهم شما را بابت مهریه بردارد مگر اینکه:
۱. مجددا حکم توقیف سهم شما را بگیرد،
۲. و آن توقیف در مزایده اعمال شود.
