زمانی که پرونده ای در مراجع کیفری مطرح می گردد، دادسرا مسئول تحقیقات مقدمات و تعقیب و به طور کلی رسیدگی به پرونده می باشد.
به عبارت دیگر در دادسرا برای اجرای عدالت کیفری و در نهایت صدور حکم مراحل مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
کشف جرم یا اعلام جرم که علی الاصول توسط فرد شاکی یا دادستان اعلام می گردد و پس از احراز جرم تحقیقات مقدماتی آغاز می شود و که در برخی موارد پیش از اینکه پرونده وارد مراحل دادرسی بشود و یا حکم صادر شود طرفین اختلاف با مراجعه به میانجیگر و یا نهاد میانجیگری سعی در حل و فصل اختلافات می نمایند و اگر میانجی گری منجر به صلح نشد، رای مقتضی صادر و اجرا می شود.
حل اختلاف از طریق میانجی گری موجب سهولت و سریع تر و ارزان تر حل شدن اختلاف می گردد و علاوه بر این با توجه به این که میانجیگری در خارج از مراجع قضایی صورت می گیرد از شلوغی دادگاه ها و تراکم دعاوی جلوگیری می کند.
به همین دلیل در این مقاله به بررسی میانجیگری چیست؟ و نحوه اجرای میانجیگری می پردازیم.
در پاسخ به این سوال که میانجیگری چیست؟ باید گفت میانجیگری در واقع پروسه ای است که طی آن شاکی و متهم با مدیریت فرد میانجیگر در خارج از محیط دادگاه در خصوص علت جرم به وجود آمده، آثار و نتایج برجای مانده از جرم و همچنین راه های جبران خسارات به وجود آمده از این جرم با شاکی و متهم گفتگو می کند و در صورتی که منجر به صلح و سازش بشود، تعهدات و حقوق طرفین توسط فرد یا موسسه میانجیگر تعیین می گردد.
لازم به ذکر است که میانجیگر ممکن است شخص خاصی باشد که براساس مشخصاتی که آیین نامه میانجیگری بیان شده است، توسط طرفین تعیین شود و یا دادستان موسسات و مراکزی که در این خصوص وجود دارد را به طرفین معرفی نماید که در واقع بر طبق " آیین نامه میانجیگری در امور کیفری" میانجیگری، شخص یا مؤسسه ای است که فرایند گفتگو و ایجاد سازش بین طرفین امر کیفری را مدیریت و تسهیل می نماید.
نحوه اجرای میانجیگری
میانجیگری مجموعه اعمال و اقداماتی است که توسط فرد میانجیگر و با حضور شاکی و متهم و در صورتی که برای حل و فصل اختلافات حضور سایر اشخاص مؤثر باشد و موجب سهولت در حصول سازش گردد، از قبیل اعضای خانواده، دوستان یا همکاران طرفین اختلاف و نیز حسب مورد اعضای جامعه محلی، نهادهای ذی ربط رسمی، عمومی و یا مردم نهاد، برای حل و فصل اختلاف کیفری با یکدیگر به گفتگو پرداخته و در صورتی که بین آن ها توافق حاصل شود، موافقتنامه ای نوشته و تنظیم می گردد و برای مقام قضایی مربوط ارسال می شود.
از دیگر اقداماتی که دادستان و مقام قضايي مي‌توانند برای حل و فصل اختلافات انجام دهند این است که موضوع اختلاف را با توافق طرفین دعوی به شوراي حل اختلاف يا شخص يا مؤسسه اي براي ميانجيگري ارجاع دهد که مدت ميانجيگري بيش از سه ماه نيست.
