ایجاد مزاحمت از سوی همسایه یکی از مواردی است که موجبات ناراحتی و تشویش افکار ساکنان یک آپارتمان یا محله را فراهم می آورد.
متاسفانه برخی از افراد کوچکترین اهمیتی برای آسایش همسایگان خود قائل نبوده و تنها آسودگی خود را مدنظر قرار می دهند.
بسیاری از این افراد با توجیه اینکه «چهاردیواری، اختیاری است» آزار و اذیت همسایگان خود را منکر شده و به رویه ی نادرست خود ادامه می دهند.
حق و حقوق همسایه در قوانین مختلفی، تدوین گردیده است؛ چنانچه آزار و اذیت همسایه به حدی رسید که دیگر محلی برای صبوری باقی نگذاشت، می توانید با استناد به قوانین موجود، به صورت قانونی شکایت از همسایه مزاحم خود را ثبت و پیگیری نمایید.
مزاحمت های همسایه شامل چه مواردی است؟
دایره ی شمول اذیت های همسایه می تواند بسیار گسترده باشد؛ اما نکته مهم و مشترک در تمامی آنها، عدم رعایت انصاف و همسایه داری توسط این مزاحمین، عدم توجه به تذکرات همسایگان دیگر و سلب آسایش و آرامش از ساکنین است.
مصادیق مزاحمت توسط همسایگان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عدم پرداخت سهم شارژ ساختمان
- سر و صدای بیش از حد و نامتعارف
- عدم رعایت بهداشت در فضای مشاع ساختمان
- رها کردن زباله در غیر محل درنظر گرفته شده برای آن
- توهین، افترا و تهمت
- وارد کردن خسارت به ساختمان یا بخشی از آن
- سروصدا در ساعات اولیه صبح و پایانی شب (ساعاتی که به طور متعارف به عنوان زمان استراحت، تلقی می شود).
- سروصدای زیاد و مداوم اعم از فریاد زدن، بلند صحبت کردن، دعوا و مشاجره کردن، صدای بلند موزیک، صدای کودکان و مواردی از این قبیل توسط همسایه مزاحم داخل آپارتمان یا منزل خود به گونه ای که اسباب زحمت برای سایر همسایگان فراهم شود.
- انجام اعمال نامتعارف و غیرقانونی در آپارتمان و منزل به گونه ای که امنیت ساکنین و همسایگان در ساختمان و محله به خطر بیفتد؛ مانند رفت و آمد افراد نامعقول برای اعمال منافی عفت، مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و…
برخورد با همسایه مزاحم از راه مسالمت آمیز
باید این نکته را در نظر داشت که در بیشتر مواقع، برخورد دوستانه و در عین حال منطقی باعث رفع بسیاری از اختلافات می شود، بنابراین سعی کنید در وهله نخست و پیش از طرح شکایت از همسایه مزاحم در دادگاه، با توسل به یکی از طرق زیر، در برطرف کردن اختلافات همسایگی بکوشید:
از عمدی بودن مزاحمت مطمئن شوید:
در بسیاری از موارد، ایجاد مزاحمت توسط همسایه ناشی از ناآگاهی وی و یا بی اطلاعی از ایجاد مزاحمت است؛ به طور مثال ممکن است همسایه عادت به صحبت کردن با صدای بلند داشته باشد، یا رفت و آمد وی با دوستان و اقوام زیاد باشد، اما تصور نمی کند که این امر موجب ناراحتی سایر همسایه ها شده است.
توصیه می شود در این شرایط، با همسایه خود از باب صحبت و مذاکره وارد شده و موضوع را با وی به طور دوستانه مطرح کنید.
از ناراحتی خود به طور شفاف صحبت کنید و از او بخواهید تا شرایط را به گونه ای مدیریت کند تا بدون آسیب رسیدن به سبک زندگی شخصی وی، آسایش همسایگان نیز تامین گردد. مطمئن باشید بسیاری از اختلافات همسایگی با این روش به راحتی حل و فصل خواهد شد.
موقعیت را به طور واقعی و به دور از پیش داوری، بررسی کرده و صبور باشید:
گاهی اوقات مزاحمت، موقتی است؛ همسایه شما ممکن است به دلیل بیماری، داشتن مراسم مختلفی اعم از عزا یا عروسی، داشتن مهمان از شهرهای دیگر و…. به طور موقت رفت و آمد و یا سروصدای بیش از حد متعارف داشته باشد. سعی کنید شرایط همسایه خود را درک کرده و در این بازه ی زمانی، همراه او باشید.
واقعیت موجود را در نظر بگیرید:
واقعیت این است که به طور طبیعی خانواده هایی که دارای فرزند یا فرزندانی هستند، نسبت به سایر همسایگان خود سروصدای بیشتری تولید میکنند.
اگر همسایه شما دارای خانواده بزرگ، عروس و داماد و نوه های زیادی است، مطمئنا رفت و آمد بیشتری نیز دارند. چنانچه به واسطه ی شرایط خاص همسایه اتان، کمی از آرامش آپارتمان اتان کاسته می شود، تلاش کنید تا صبور باشید. در نهایت می توانید با تذکرات دوستانه، از آنها بخواهید تا رعایت آرامش و آسایش سایر ساکنین ساختمان را نیر مدنظر قرار دهند.
طرح مشکل با مدیر ساختمان:
مدیر ساختمان به دلیل اینکه مورد اعتماد ساکنین آپارتمان یا مجتمع می باشد و همچنین به لحاظ قانونی و عرفی، نماینده ی مورد اعتماد ساکنین ساختمان است، می تواند به نمایندگی از ساکنین به همسایه مزاحم تذکر دهد.
تماس با صاحبخانۀ همسایه مزاحم:
چنانچه فرد مزاحم بعنوان مستاجر در ساختمان سکونت دارد، می توانید صاحبخانه وی را در جریان امر قرار دهید.
در اینصورت امکان کاهش مزاحمت همسایه وجود دارد؛ چرا که در غیر اینصورت، تحت فشار صاحبخانه قرار خواهد گرفت.
حقوق و تکالیف همسایه در قانون
پیش از آنکه به نحوه شکایت از همسایه بپردازیم، لازم است تا مواد قانونی که در این زمینه وجود دارند را ذکر کنیم.
برخی از قوانین به طور خاص به روابط همسایگی اشاره دارد و برخی نیز از جنبۀ عمومی تر، قابل استناد می باشند.
آگاهی نسبت به قانون باعث می شود تا دیدگاه روشن تری نسبت به شکایت علیه همسایه مزاحم داشته باشیم.
- ماده ۱۳۲ قانون مدنی صراحتا بیان می کند: «کسی نمی تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود، مگر تصرفی که به قدر متعارف بوده و برای رفع خاجت یا رفت ضرر از خود باشد.»
ایجاد سروصدای نامتعارف و موارد دیگری که در ابتدای مقاله ذکر شد را می توان به نوعی خسارت و اضرار مادی و غیرمادی به همسایه دانست.
- آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان ها به طور خاص به روابط بین همسایگان و همینطور مواردی که در این نوع از سکونت باید رعایت گردد، پرداخته است.
در ماده ۵۹ این قانون تصریح شده است که: «در میهمانی های شب های غیرتعطیل بعد از ساعت ۲۲ و در شب های تعطیل بعد از ساعت ۲۴ رعایت سکوت کامل ساختمان (چه از لحاظ صدای میهمانان چه از لحاظ صدای موسیقی) الزامی است».
- طبق ماده ۳۰ قانون مدنی: «مالک، هر تصرفی را که مایل باشد در مال خود یا در واحد اختصاصی خود، می تواند به عمل آورد؛ مگر مواردی که در قانون استثنا شده باشد».
مقصود از تصرف، انجام امور متعارفی است که به نفع مالک آپارتمان یا خانه است؛ با اینحال این اختیار نباید موجب سلب آسایش از همسایگان شود.
- اصل ۴۰ قانون اساسی بیان میکند: «هیچکس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیلۀ اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.»
- همچنین در ماده دیگری از قانون مجازات اسلامی تصریح شده است: «کسانی که برای مردم مزاحمت ایجاد می کنند، به حبس از یک ماه تا یکسال محکوم شده و دادگاه می تواند علاوه بر اعمال مجازات بر اساس نوع و مقدار آن، شخص مزاحم را به رفع مزاحمت و جلوگیری از حق و اعادۀ اوضاع به حالت قبل از ارتکاب جرم محکوم کند».
مرجع رسیدگی به شکایت از همسایه کجاست؟
چنانکه روش های مسالمت آمیز برای حل مشکلات ساختمان و جلوگیری از مزاحمت همسایه، راهگشا نبود می توانید به مراجع قضایی مراجعه نمایید.
برای شکایت علیه همسایه مزاحم، پیمودن مراحل زیر الزامی است:
- یک استشهادیه تهیه کنید و از مدیر ساختمان و سایر همسایه ها بخواهید آن را امضا کنند، متن این استشهاد باید حاوی شرح مزاحمت های همسایه، موارد مزاحمت، در صورت امکان تاریخ مزاحمت ها و مواردی از این قبیل باشد.
- پس از مراجعه به دفتر خدمات قضایی محل وقوع جرم، شکواییه خود را به همراه استشهادیه و مدارک و مستندات دیگر ارائه نمایید.
سایر مدارک شکایت از همسایه می تواند شامل صدای ضبط شده او، مدارک مکتوب از خسارات وارد شده توسط وی به ساختمان، نامه ی هیات مدیره ساختمان به همسایه مزاحم در مورد مزاحمت های وی و…. باشد.
- پس از ثبت، شکواییه توسط دفتر خدمات قضایی به همراه ادله اثبات جرم به دادسرای محل وقوع جرم ارسال می شود.
- بر اساس استشهاد محلی، بررسی و تحقیقات محلی انجام می گیرد.
- پس از تحقیقات و بررسی سایر مدارک، در صورتی که بازپرس به صدور اخطاریه برای همسایه مزاحم مبادرت می کند و وی را برای ارائه توضیحات احضار می نماید.
- در نهایت چنانچه تقصیر شخص مزاحم اثبات شد، برای وی قرار مجرمیت صادر می شود.
- همچنین می توانید این فرآیند را از طریق شورای حل اختلاف محل وقوع جرم نیز ثبت و پیگیری نمایید.
شکایت از همسایه بابت عدم پرداخت شارژ ساختمان
در برخی موارد مشاهده می شود که همسایه یا همسایگانی، شارژ ساختمان را پرداخت نکرده و هزینه های مشاع ساختمان را تقبل نمی کنند.
چنانچه در هیچ صورتی اعم از صحبت دوستانه، تذکر مدیر ساختمان، اعمال فشار از سوی صاحبخانه و تذکر رسمی هیات مدیره پس از برگزاری جلسه ساختمان، نتوان این مساله را حل کرد، باید از طریق قانونی پیگیری نمود.
برای شکایت از همسایه برای عدم پرداخت شارژ ساختمان، مدیر ساختمان باید به عنوان نماینده تمامی ساکنین اعم از مستاجرین و صاحب خانه ها مراحل زیر را طی نمایید:
- فرم مخصوص اظهارنامه را از دادگاه دریافت نماید و پس از تنظیم و تکمیل در سه نسخه در دفتر دادگاه ثبت کند؛ در اظهارنامه باید مبلغ بدهکاری نیز نوشته شود؛ مبلغ بدهی توسط مامور ابلاغ دادگاه به اطلاع مالک بدهکار میرسد.
- مالک بدهکار ده روز پس از تاریخ ابلاغ فرصت دارد تا بدهی خود را پرداخت نماید. در صورت عدم پرداخت، مدیر ساختمان می تواند به تشخیص خود، انشعابات برق، گاز، آب گرم، شوفاژ، تهویه و…. را قطع نماید.
- چنانچه اظهار نامه توسط مدیر ساختمان برای مالک بدهکار ارسال شود و او همچنان از پرداخت بدهی خودداری نماید، حق شکایت برای مدیر وجود دارد؛ او می تواند از دفتر اسناد رسمی، تقاضای صدور اجراییه نماید.
در اینصورت و پس از صدور اجراییه، معادل مبلغ بدهی از اموال بدهکار ضبط می شود و پس از ارزیابی قیمت توسط کارشناس، به حراج گذاشته می شود.
مبلغ حاصل شده از حراج، به نفع طلب ساختمان وصول گردیده و در صورتی که مبلغ از بدهی بیشتر باشد، مازاد مبلغ به مالک بدهکار پرداخت شده و رسید دریافت می گردد.
