عقد نکاح در نظام حقوقی ایران شرایط خاصی دارد و زن و مردی که قصد جاری کردن عقد ازدواج را داشته باشند، موظف هستند که احکام و تشریفات مرتبط با این عقد را رعایت کنند.
در هر صورت ازدواج کردن می‌تواند در شرایط و اوضاع مختلفی صورت گیرد و تنها زن و مرد مجرد نیستند که با هم ازدواج می‌کنند بلکه در مواقعی نیز یکی از زوجین، در گذشته سابقه ازدواج داشته و در این صورت می‌خواهد که مجددا عقد نکاح داشته باشد.
در حال حاضر در کشور ما بسیاری از خانم‌ها هستند که همسر خود را از دست داده و به اصطلاح به آن‌ها بیوه گفته می‌شود. ازدواج با زن بیوه شرایطی به خصوصی دارد و از جمله این شرایط می‌توان گفت که خانم در عده فوت همسر قرار نداشته و موانع قانونی عقد نکاح نیز وجود ندارد.
این که مردی با یک زن بیوه ازدواج نماید، سبب ایجاد رابطه زوجیت و محرمیت بین طرفین می‌شود. مهریه برای عقد نکاح با خانم بیوه همانند سایر عقد ازدواج همچنان برقرار بوده و زن می‌تواند مطالبه مهریه از شوهر داشته باشد.
در خصوص ازدواج با زن بیوه باید گفت که این موضوع به اراده و اختیار مرد بستگی دارد و گاهی برخی از مردان تمایل ندارند که با زنی ازدواج کنند که سابقه انعقاد عقد نکاح داشته است. لازم به ذکر است که زن بیوه، عده وفات دارد اما یکی از شرایط اساسی ازدواج با خانم بیوه آن است که در دوران عده نباشد.
قانون ازدواج در دوران عده را ممنوع کرده و تنها خانم‌های یائسه و باکره می‌توانند بلافاصله بعد از انحلال نکاح قبلی اقدام به ازدواج جدید کنند. البته زن بیوه در صورتی که یائسه بوده و یا به هر دلیلی باکره محسوب شود، موظف به نگه داشتن عده وفات همسر است.
در ازدواج با زن بیوه لازم است که هم مرد و هم زن، شرایط قانونی لازم جهت عقد نکاح را داشته باشند. علاوه بر این که بایستی در این نوع عقد ازدواج، تعیین مهریه صورت گرفته باشد.
گفتنی است که ازدواج کردن با زن بیوه، محدودیت‌هایی نیز دارد و اگر بین طرفین رابطه نسبی وجود داشته باشد، ازدواج بین آن‌ها امکان پذیر نیست.
در این مقاله قصد داریم که در خصوص شرایط ازدواج با زن بیوه و موانع موجود در این نوع عقد نکاح، توضیحاتی را ارائه کنیم و به همین مناسبت در ادامه با ما همراه باشید. برای برخورداری از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین با ما در بنیاد وکلا در ارتباط باشید.
درباره ازدواج با زن بیوه
طبق بررسی‌های انجام شده، بخش قابل توجهی از خانم‌ها، به دلایل مختلف همسر آن‌ها فوت نموده و همچنان در وضعیت تجرد به سر می‌برند. به جهت علاقه شدید زن بیوه به همسر خود، معمولا این دسته از زنان تمایلی برای عقد نکاح مجدد با دیگری نداشته و در هر صورت بدون همسر به زندگی خود ادامه می‌دهند.
اما در مواردی نیز بحث ازدواج با این دسته از زنان که همسر آن‌ها فوت کرده و بدون شوهر هستند، مطرح شده که بایستی شرایط آن را مورد بررسی قرار دهیم. انواع مختلفی ازدواج با حالت‌های گوناگون وجود دارد که به تبع آن رابطه زوجیت بین طرفین شکل می‌گیرد.
عقد نکاح می‌تواند با دختری که تا به حال هیچگونه سابقه عقد نکاحی نداشته صورت گیرد که در واقع ازدواج با دختر باکره عنوان شده و یا این که عقد نکاح با خانمی است که همسر خود را از دست داده و در این صورت تحت عنوان ازدواج با زن بیوه شناخته می‌شود.
لازم به ذکر است که وضعیت خانمی که همسر خود را به واسطه مرگ از دست داده با خانمی که بین آن‌ها طلاق جاری شده است، از لحاظ تجرد تفاوتی نمی‌کند اما از لحاظ حقوقی می‌توان تفاوت‌هایی را بیان نمود. قانونا ازدواج با زن بیوه، صحیح بوده و شرعا چنین مشکلی برای طرفین وجود ندارد.
به طور معمول زن ببوه با مردی ازدواج می‌کند که خود مرد نیز سابقه عقد نکاح داشته و به دلیل فوت همسر و یا طلاق رابطه زوجیت بین آن‌ها پایان یافته است. در واقع وجود سابقه ازدواج بین طرفین تاثیر زیادی در ازدواج آن‌ها دارد و در هر صورت برای ازدواج با زن بیوه، ضروری است که شرایط قانونی در این زمینه وجود داشته باشد.
به جهت وجود عده برای زن ازدواج کردن با خانم بیوه بلافاصله پس از فوت همسر امکان پذیر نبوده و در این صورت ضروری است که زوجه در دوران عده نباشد تا به تبع آن نیز شوهر مانعی برای عقد نکاح نداشته باشد.
شرایط ازدواج با زن بیوه
در عین حال که ازدواج با زن بیوه از لحاظ حقوقی، صحیح است اما در هر صورت این نوع عقد نکاح، شرایطی دارد که در این بخش به طور کلی شرایط ازدواج با زن بیوه را بررسی خواهیم کرد.
عقد نکاح که به شیوه‌های مختلف، رخ می‌دهد و یکی از انواع عقد ازدواج به این شکل است که مرد با زنی که قبلا همسر داشته و شوهر را به دلیل فوت از دست داده، قصد نکاح دارد.
همانطور که ازدواج با دختر باکره، شرایط خاصی دارد، عقد نکاح با زن بیوه دارای احکام خاصی است و در نهایت اگر یکی از طرفین بیوه بوده که بر این اساس قرار بر جاری شدن عقد نکاح بین طرفین باشد، لازم است که زن و مرد شرایط این نوع عقد ازدواج را رعایت کنند تا با محدودیت‌هایی برای ازدواج نداشته باشند.
شرایط ازدواج با زنی که شوهر او فوت نموده و در وضعیت تجرد است بنا بر نظر وکیل خانواده، به شرح زیر می‌باشد:
قرار نداشتن زن در دوران عده
یکی از عواملی که سبب می‌شود عقد نکاح منحل شده و به تبع آن موضوع عده مطرح شود، فوت همسر بوده که طبق قانون زن وظیفه دارد تا عده وفات همسر نگه دارد.
در خصوص واقعه وفات، نگه داشتن عده باید در هر وضعیت و حالتی انجام شود و حتی اگر زن بیوه یائسه باشد، باز هم مکلف به رعایت عده بوده و در این دوران حق ازدواج نخواهد داشت.
یکی از شرایط اساسی ازدواج با زن بیوه این است که زن در دوران عده نباشد. در واقع خانم بیوه که همسر او فوت کرده برای عقد نکاح بایستی تا موعد انقضای عده، صبر کند. عده وفات در قانون به میزان چهار ماه و ده روز بوده که برای ازدواج با زن بیوه ضروری است که این بازه زمانی از تاریخ فوت همسر گذشته باشد.
قانونگذار ازدواج در دوران عده وفات را برای همسر منع کرده و تحت شرایطی خاص آن در عده طلاق این امکان وجود دارد که زن بلافاصله پس از طلاق، امکان ازدواج را داشته باشد.
در هر صورت عده وفات بر خلاف عده وفات، در صورتی که خانم بیوه یائسه و یا حتی باکره باشد، وظیفه دارد که عده نگه داشته و همین موضوع سبب شده که هنگام ازدواج، زن بیوه در دوران عده وفات نباشد.
طبق قانون در صورتی که زن بیوه در دوران عده وفات بوده و با شوهر با علم به این که زن در عده می‌باشد، با او ازدواج کند، این ازدواج باطل می‌باشد. علاوه بر این که در صورت نزدیکی بین طرفین، حرمت ابدی بین طرفین به وجود می‌آید و شرعا برای هیچ زمانی امکان عقد ازدواج با یکدیگر را ندارند.
بنابراین لازم است که برای ازدواج با زن بیوه، شرایط عده زن قبل از عقد مورد بررسی قرار گیرد و اگر مشخص شد که زن در دوران عده به سر نمی‌برد، بدون مشکل خاصی می‌تواند عقد نکاح بین طرفین جاری شود.
برخورداری طرفین از اهلیت قانونی در زمان عقد ازدواج
از دیگر شرایط ازدواج با زن بیوه می‌توان به اهلیت داشتن طرفین در زمان عقد نکاح اشاره نمود. اهلیت داشتن طرفین جز شرایط اساسی در عقد نکاح به شمار رفته و زن و مرد نباید ز دسته محجورین باشند.
نه تنها در مورد عقد نکاح بلکه در خصوص کلیه عقود و معاملات ضروری است که دو طرف دارای اهلیت قانونی بوده و از صفات بلوغ، رشد، عقل و اراده برخوردار باشند.
ازدواج با زنی که همسر او فوت نموده و به اصطلاح بیوه است، هم مرد و هم زن باید برای عقد نکاح اختیار داشته باشند. در صورتی که زن بیوه مجبور به انعقاد عقد نکاح بعد از دوران عده شده باشد، این عقد باطل است و فاقد آثار حقوقی است.
در نظر گرفتن شرایط لازم عقد موقت با زن بیوه
عقد ازدواج موقت یک سری شرایط خاص داشته که به تبع آن زن و مردی که می‌خواهند با هم به صورت موقت عقد کنند، باید شرایط قانونی مربوطه را رعایت کنند.
گاهی مرد تمایل دارد که با زن بیوه، صیغه نموده و یا همان عقد موقت کند. در این صورت ضروری است که شرایط کلی عقد موقت در این نوع ازدواج رعایت شود.
شرایط اساسی عقد ازدواج موقت این است که در ابتدای عقد باید مدت زمان عقد و همچنین مهریه تعیین می‌شود. تعیین مدت و مهریه به عنوان دو رکن اصلی عقد نکاح موقت به شمار رفته که این شرایط می‌بایست در ازدواج با زن بیوه رعایت شود. به همین مناسبت، مرد در ازدواج موقت با زن بیوه، بایستی میزان مهریه خانم و همچنین مدت زمان عقد را مشخص کند.
اگر شوهر قصد صیغه کردن خانم بیوه را داشته و انعقاد عقد نکاح را بدون در نظر گرفتن تعیین مهریه و مدت انجام داده باشد، عقد ازدواج باطل بوده و نمی‌توان آثار حقوقی را برای این نوع عقد در نظر گرفت.
موانع عقد نکاح با زن بیوه
بعد از بررسی شرایط لازم برای ازدواج با زن بیوه، حال بایستی به موانع این نوع عقد ازدواج بپردازیم. با توجه به این که یکی از طرفین عقد نکاح، زن بیوه است، عقد نکاح دارای محدودیت‌ها و شرایط خاصی است که اگر به شرایط مربوطه توجه نشود، یک سری مشکلات برای طرفین به وجود می‌آید.
عدم توجه به موانع ازدواج با زن بیوه می‌تواند منر به این مسئله شود که زن و مرد نسبت به هم حرام ابدی شوند و به تبع آن دیگر امکان عقد نکاح را نخواهند داشت. از جمله محدودیت‌های ازدواج با زن بیوه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
قرابت نسبی و رضاعی بین طرفین
یکی از موانع اصلی در راه ازدواج با زن بیوه با اشاره وکیل تلفنی وجود قرابت نسبی بین طرفین است. زن بیوه که قصد ازدواج با مردی را دارد نباید بین آن‌ها رابطه نسبی وجود داشته باشد. وجود قرابت نسبی بین زن و مرد سبب می‌شود که به دلیل آن که خانم بیوه است، امکان عقد نکاح را با هم نداشته باشند.
علاوه بر قرابت نسبی، مانع دیگر در ازدواج با زن بیوه، وجود قرابت رضاعی بین زن و مرد است. در این صورت می‌توان گفت که چنانچه زن بیوه با مرد به دلیل وجود یکی از انواع قرابت نسبی و رضاعی، با هم ازدواج کنند، این عقد باطل است.
عده وفات زن
عده وفات زن بیوه در بخش قبلی به آن پرداخته شد که این موضوع جز موانع و محدودیت‌های قانونی عقد نکاح با زن بیوه می‌باشد. قانونا تا زمانی که زن بیوه در دوران عده وفات است، امکان نکاح با او میسر نیست.
در واقع ازدواج با زن بیوه که در عده می‌باشد، جدای از این که عقد نکاح باطل می‌شود، در صورت اطلاع طرفین از قرار داشتن زن در دوران عده و همچنین وجود نزدیکی بین آن‌ها منجر به حرمت ابدی بین زن و مرد می‌شود.
غیر مسلمان بودن مرد
از موانع دیگری که در رابطه با عقد نکاح زن بیوه مطرح است، می‌توان به این کافر بودن مرد اشاره نمود. در صورتی که دین شوهر، مسلمان نبوده و در این صورت بخواهد با زن بیوه مسلمان ازدواج کند، انجام چنین عقدی به لحاظ شرعی و قانونی امکان پذیر نیست.
ازدواج با زن بیوه چه آثاری دارد؟
ازدواج با زن بیوه همان آثاری دارد که در رابطه با سایر عقد نکاح وجود دارد. آثار اصلی در ازدواج با زن بیوه مانند سایر عقد نکاح، این است که رابطه زوجیت بین طرفین ایجاد می‌شود. علاوه بر آن می‌توان از آثار ازدواج با خانم بیوه می‌توان به ایجاد حقوق مالی چون مهریه، نفقه و غیره اشاره نمود.
به موجب عقد نکاح، برای زن، حق مهریه ایجاد می‌شود و زوجه می‌تواند مهریه خود را در صورت عندالمطالبه بودن آن از شوهر تقاضا کند. علاوه بر این که شوهر موظف به تامین نفقه زن بیوه بوده که همه آثار در واقع همان آثاری است که برای عقد نکاح وجود دارد.
در رابطه با شرایط ازدواج با زن بیوه، موضوعات و نکات حقوقی مختلفی در مقاله به آن اشاره کرد که اگر در این زمینه باز هم به مشاوره حقوقی نیاز دارید، امکان بهره‌مندی از خدمات سامانه بنیاد وکلا وجود دارد.
با دریافت مشاوره حقوقی از این سامانه می‌توانید پاسخ کلیه پرسش‌های خود در مورد عقد نکاح با زن بیوه را دریافت نمایید.
