در قوانین حقوقی کشور ما در هنگام فوت یک شخص قوانینی در جهت توزیع و تقسیم اموال وی به وراث آن شخص تنظیم شده است.
وانین حقوقی کشور ما در هنگام فوت یک شخص قوانینی در جهت توزیع و تقسیم اموال وی به وراث آن شخص تنظیم شده است.
واژه ارث در معنای حقوقی آن رسیدن تمامی اموال منقول و غیرمنقول شخص متفوی به وراث آن شخص پس از تسویه بدهی و دیون شخص متفوی است.
بدین معنا که اگر طلبی از شخص متفوی وجود داشته باشد قبل از اقدام به تقسیم ارث آن طلب باید پرداخت و رضایت طلبکار جلب شود و یا اگر شخص متفوی دارای وصیت نامه ای تحت عنوان وقف بخشی از مال خود باشد، ابتدا وقف باید انجام و سپس تقسم ارث صورت پذیرد. مهریه زوجه نیز در صورت پرداخت نشدن آن در هنگام فوت شخص متفوی اگر توسط زوجه درخواست شود جز دیون متفوی محسوب میشود که باید پرداخت و بعد از آن تقسیم انجام شود.
افراد بسته به رابطه ای که با شخص فوت شده دارند، در شرایط متفاوت و مقادیر متفاوت از ارث سهم میبرند.
طبقه بندی وراث چگونه است؟
وراث در قانون حقوقی تقسیم سهم الارث در طبقات مختلفی دسته بندی میشوند.
در اولین طبقه از دسته بندی های مشخص شده وراث، پس از تسویه بدهی و دیون متفوی از اموال منقول و غیرمنقول باقی مانده، والدین فرزندان و فرزندان فرزندان قرار میگیرند.
در طبقه دوم از این دسته بندی خواهران و برادران و فرزندان خواهران و فرزندان برادان و اجداد قرار میگیرند و در طبقه سوم از این دسته بندی خواهران و برادارن والدین و فرزندان آن ها قرار میگیرند.
نحوه تعلق ارث به طبقات گفته شده به صورت ترتیبی است؛ بدین معنا که در صورت زنده بودن افراد طبقه اول طبقه دوم از ارث سهمی نمیبرند و در صورت زنده بودن طبقه دوم افراد طبقه بعدی یعنی سوم از ازث محروم میشوند و در صورت فقدان تمامی طبقات گفته دادگاه در مورد اموال شخص متفوی تصمیم گیری میکند.
انحصار وراثت به چه معناست؟
به مراحل مشخص نمودن وراث و میزان سهم الارث هر یک از آن ها از اموال متفوی انحصار وراثت گفته میشود.
امکان تصرف در مال متفوی تا قبل از پرداخت هزینه های مربوط به کفن و دفن وی و همچنین پرداخت دیون وی و عمل به وصایای آن امکان پذیر نمیباشد، پس لازم است پس از انجام تمامی مراحل گفته شده اقدام به انحصار وراثت انجام شود.
این اقدام توسط یکی از افراد ذینفع یا و نماینده ای مشخص شده از سوی وراث با مراجعه به یکی از مراکز شورای حل اختلاف نزدیک به آخرین محل سکونت شخص متفوی انجام میشود.
اگر آخرین محل سکونت متفوی شهر تهران باشد، باید به یکی از مراکز شورای حل اختلاف تهران و با مشورت با بهترین وکیل تهران اقدام به عمل کرد.
مدارک مورد نیاز جهت این اقدام عبارت اند از: گواهی فوت، اسامی وراث و کارت ملی آن ها، استشهاد محلی و گواهی امضای شهود.
بعد از جمع آوری این مدارک و تسلیم آن ها به شورای حل اختلاف این اداره با انتشار آگهی تحت عنوان حصر وراثت از افراد میخواهد تا اگر وصیت نامه ای از شخص متفوی دارند و یا از وی طلبکار هستند اقدامات لازم را انجام دهند.
پس از انتشار این آگهی در صورت مراجعه نکردن هیچ شخصی انحصار وراثت انجام میشود.
در اولین مرحله از انحصار وراثت با مراجعه به اداره ثبت احوال شناسنامه شخص متفوی باطل و گواهی فوت وی صادر میشود.
بعد از این مرحله و صادر شدن گواهی انحصار وراثت تصرف در مال متفوی امکان پذیر است و وراث با گواهی انحصار وراثت میتوانند، جهت تقسیم اموال به دادگاه مراجعه نمایند.
برای تعلق گرفتن ارث به افراد در ابتدا باید وارثیت آن ها توسط دادگاه تایید و بعد از آن میزان سهم الارث آن ها مشخص شود.
در این مرحله در صورت بروز هر مشکلی میتوان از مشاوره حقوقی بهره برد و با یک وکیل ارث مشورت کرد.
تخصص و تجربه وکیل در این مورد از اهمیت بالایی برخوردار است، پس لازم است با بهترین و متخصص ترین وکلا در این زمینه مشورت نمایید.
اگر اموال موروثی در تصرف برخی وراث باشد، چه باید کرد؟
پس از تقسیم اموال ما ترک بین وراث، اگر اموال منقولی که به یکی از وراث تعلق میگیرد، در تصرف وارث دیگری باشد، در اینصورت وارث اول که مال به او به ارث رسیده است میتواند دعوی خود را به طرفیت وارث دوم در رابطه با درخواست سهم الارث مطرح نماید.
اگر اموال غیر منقولی که به یکی از وراث تعلق میگیرد در تصرف وارث دیگری باشد، در اینصورت وارث اول که مال به او به ارث رسیده است، میتواند دعوی خلع ید را مطرح نماید.
مالیات بر ارث چگونه است؟
به ارث بر اساس قانون درصدی از مالیات نیز تعلق میگیرد و پرداخت این مالیات پیش شرط امکان تقسیم و تحویل آن به وراث است.
یکی از افراد ذینفع و یا نماینده ای از طرف وراث باید فهرستی از اموال منقول و غیرمنقول متفوی را به اداره دارایی برده و بعد از مشخص شدن میزان مالیات تعلق گرفته به اموال و پرداخت آن امکان تقسیم مابقی مال به دست میآید.
میزان این مالیات درخصوص اموال غیرمنقول متفوی ۵ درصد و در خصوص اموال منقول وی ۲ درصد است.
چه کسانی از ارث محروم هستند؟
- اگر شخصی دارای فرزند نامشروع باشد، آن فرزند از پدر و مادر خود ارث نمیبرد.
- قاتل شخصی که میتواند موروث مقتول باشد از ارث سهمی نخواهد داشت.
- در شرایط کفر، یعنی اگر مذهب شخص متوفی با وارث متفاوت باشد.
- در شرایط لعان نیز محرومیت از ارث وجود دارد.
- در لعان زن و شوهر امکان رجوع وجود نخواهد داشت، اما در لعان اولاد و ولد امکان رجوع است.
نحوه تعلق ارث به افراد چگونه است؟
- در ارث زن و شوهر، اگر مرد فوت کند و زن از مرد فوت شده دارای فرزند باشد یک چهارم اموال متوفی به وی تعلق میگیرد.
- در صورتیکه زن از مرد فوت شده دارای فرزند باشد یک هشتم اموال متفوی سهم الارث زن خواهد بود.
- در صورتیکه مرد دارای چند همسر باشد؛ در صورتیکه در زمان فوت زن ها در عقد دائمی وی باشند به هر یک از آن ها یک هشتم ارث شوهر تعلق میگیرد.
- در صورتیکه زن فوت کند، اگر دارای اولاد نباشد شوهر یک دوم از اموال وی را به ارث میبرد.
- اگر زن وارث دیگری نظیر پدر و مادر نداشته باشد، نصف دیگر اموال متفوی نیز به شوهر میرسد.
- در صورتیکه زن دارای اولاد و یا فرزندان اولاد باشد (زیرا در صورت زنده نبودن اولاد فرزندان اولاد وارث آن ها محسوب میشوند) شوهر یک چهارم از اموال زن را به ارث میبرد.
- در صورتیکه پدر و یا مادر فوت کنند و تمامی فرزندان آن ها دختر و یا تمامی فرزندان آن ها پسر باشند، اموال ماترک به طور مساوی بین تمامی فرزندان تقسیم میشود.
- در صورتیکه فرزندی پیش از پدر خود فوت شود. از ارث پدری خود سهمی نمیبرد در نتیجه فرزندان وی نیز از ارث پدربزگ خود محروم هستند، مگر در شرایط فقدان وراث از طبقات گفته شده؛ یعنی اگر هیچ وارثی از طبقات گفته شده برای اموال متفوی وجود نداشته باشد، در اینصورت دارای سهم الارث خواهند بود.
به منظور انجام مراحل انحصار وراثت میتوانید درخواست حقوقی خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی ثبت کنید.
بهتر است در این راه از تجارت وکلای زبده در این موارد نیز استفاده کنید تا با دریافت مشاوره حقوقی از آن ها بتوانید از حقوق خود بهره مند شوید.
