طلاق خلع یکی از راه های قانونی انحلال نکاح و امروزه شایع تـرین گونه طلاق در جامعه ما است. تعیین ماهیـت حقـوقی آن از موضـوعات بحث انگیز و اختلافی بوده و دیدگاه های گوناگونی در این رابطـه وجـود دارد. دیدگاه هایی که در ماهیت خلع ابراز شده تحـت سـه عنـوان کلـی ایقاع، عقد یا عملی ترکیبی طبقه بندی میشوند. البته معتقدین به هریـک ازعناوین یادشده نیز با یکدیگر همعقیده نیستند. پیچیدگی مسئله بـه حـدی است که گاه یک شخص در آثار خود، نظرات متفاوتی را ابراز مـیکنـد.
این تحقیق در صدد بیان و نقد آراء یادشده به جهت تبیین ماهیت حقوقی طلاق خلع و اثبات فرضیه ایقاع بودن آن است.
شما می توانید برای گرفتن وکیل و مشاوره طلاق از متخصصین بنیاد وکلا کمک بگیرید.
ماهیت حقوقی طلاق خلع
خانواده کوچکترین ولی اساسی ترین واحد اجتماعی است کـه قـوام آن، پایـداری جامعه را در پی دارد. این نهاد با پیمان زناشویی شـکل مـیگیـرد و مشـمول قواعـد مقررات ویژهای است که با سایر اعمال حقوقی، قدری متفـاوت اسـت. موضـوع عقـدنکاح، ایجاد رابطه زناشویی میـان یـک زن و مـرد اسـت و لازمـه تـداوم یـک زنـدگی مشترک، انعطاف پذیری و تفاوت های مقررات حاکم بـر خـانواده را بـا سـایر مقـررات توجیه میکند.
حقوق خانواده به شدت مبتنی بر رعایت مصالح اجتماعی است و برخلاف سـایرعقود و معاملات، جامعه خود را در استواری پیوند زناشویی سهیم می داند. از همین رو قانونگذار نسبت به فروپاشی خانواده حساس بوده و اجازه انحلال آن را جـز در مـواردمعدود و معین نمیپذیرد. ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی در مقام بیان راه هـای انحـلال نکـاح،مقرر داشته: «عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یـا بـه بـذل مـدت در عقـد انقطـاع منحـل میشود».
انحلال عقد نکاح از راههای متداول انحلال عقـود در قواعـد عمـومی معـاملات، میسر نیست. درج خیار شرط در ضمن عقد نکاح، موجب تزلزل در آن گشته، بـه کیـان خانواده آسیب میرساند و به صراحت مـاده ۱۰۶۹ قـانون مـدنی چنـین شـرطی باطـل و گرچه در قانون، غیرقابل اقاله بودن نکاح دیده نمیشود ولی به اقتباس از فقـه، این مورد از مسلمات است که زوجین با تراضی نمی تواننـد پیونـد زناشـویی را از هـم بگسلند.
سه طریق فسخ، طلاق و بذل مدت در ماده یادشده به ظاهر شیوه هـای انحصـاری انحلال قانونی عقد نکاح محسوب می شوند، با این حال در قانون مـدنی، لعـان نیـز بـه که در عمل متروک اسـت. کفـر، ۲ عنوان موجب انحلال نکاح در مواد ۸۸۲و ۸۸۳ آمده فوت و انقضای مدت در نکاح موقت نیز از اسباب قهری انحلال عقد نکـاح بـه شـمار می آیند. به هرحال قانونگذار، راه های انحلال نکاح را در اختیـار خـود گرفتـه و از هـم پاشیدن پیوند زناشویی را به سادگی نمی پذیرد.
متاسفانه طلاق، با آمار رو به رشدی که امروزه در جامعـه مـا یافتـه از معمـول ترین روش های انحلال نکاح محسوب می شود. در ماهیت حقوقی این عمل تردیدی نیسـت؛ چرا که تنها با اراده مرد واقع شده و ایقاع بودن آن مسلم است. با این حال، اظهـار نظـردر خصوص ماهیت برخی از گونه های طلاق ساده نیست.
آیا هدایا را می توان در طلاق خلع پس گرفت؟
ماده ۸۰۳ قانون مدنی بیان می کند بعد از قبض نیز واهب می تواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند
مگر در موارد ذیل:
- در صورتی که متهب پدر یا مادر و یا اولاد واهب باشد.
- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا مثل این که متهب به واسطه فلس محجور شود خواه اختیارا مثل این کـه عین موهوبه به رهن داده شود.
- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود».
ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی نیز بیان می کند که «در موارد ذیل طلاق بائن است:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
- طلاق یائسه.
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این کـه وصـلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید».
در همین راستا پیشنهاد ما به شما این است که مقاله اقسام مختلف طلاق و احکام مهم پیرامون هرکدام را از وبلاک بنیاد وکلا مطالعه کنید.
