قبل از ورود به بحث لازم بذکر است که حقوق مالی شامل نفقه، اجرت المثل، ارث، مهریه می شود.
لیکن نیاز به تاکید می باشد درست است که قانون حقوق و تکالیفی برای زوجین تعیین کرده و ضمانت اجراهائی برای آن در نظر گرفته، لیکن باید توجه داشت که این امر به تنهایی نمی‌تواند آرامش و سعادت خانواده را تامین کند، بلکه آنچه در خوشبختی خانواده بیشتر از قانون موثر می باشد اخلاق است و زوجین باید با صفا و صمیمیت با هم زندگی کنند و از کمک به یکدیگر و تشریک مساعی در جهت تحکیم روابط عاطفی دریغ نورزند و گذشت و فداکاری داشته باشند، تا کانون خانوادگی را همیشه گرم و سعادتمند نگاهدارند.
بنابراین توسل به ضمانت اجرای حقوقی و رجوع به مقامات قضایی، به هنگام ضرورت، به عنوان آخرین علاج، باید مورد استفاده قرار گیرد.
افزایش نرخ مهریه چه موردی را شامل می شود؟
از آنجاییکه ارزش ریالی مهریه در سال های گذشته مثلا از ۳۰ سال گذشته تا سال مطالبه، فراز و فرودهای بسیاری داشته، لهذا بموجب قوانین جاری، اگر مهریه وجه نقد باشد به نرخ روز و متناسب با ارزش مالی زمان مطالبه محاسبه می شود.
خدمت محاسبه مهریه به نرخ روز از بنیاد وکلا به شما کمک می‌کند تا بصورت کاملا رایگان مهریه را بر اساس شاخص‌های حج و انوع سکه محاسبه کنید.
آیا زمینه های حمایتی دیگری در جهت تثبیت حقوق مالی زن وجود دارد؟
بلی، در صورت پیگیری موضوع مطالبه از طریق دادگاه، تامین خواسته که همان توقیف اموال زوج است، معادل تمام یا بخشی از مهریه این اثر را می تواند داشته باشد و وصول مهریه را در مرحله اجراء به میزان بالایی تضمین می کند.
برای کاهش میزان مهریه چه تمهیدات قانونی اتخاذ شده است؟
با هدف کاهش نا بسامانی های ناشی از مهریه های غیرمتعارف، به موجب قانون حمایت از خانواده سقفی تا میزان ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی برای مهریه در نظر گرفته شده است.
ولی به این دلیل که گرایش جامعه به وضع مهریه های نجومی مساله ای فرهنگی است، مردم باید آگاه باشند که این باور غلط که "مهریه را چه کسی داده و گرفته" فاقد محمل قانونی و شرعی است.
منظور از عندالمطالبه یا عندالاستطاعه در قباله های ازدواج چیست؟
منظور از عندالمطالبه، به این معنی است که به محض امضای عقد نامه، زن اگر بخواهد می‌تواند با مراجعه به محاکم و دادگاه‌های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت تقاضای دریافت تمام یا قسمتی از مهریه را نماید، اما عندالاستطاعه به این معنی است که زن هنگانی می‌تواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که توان پرداخت مهریه را در شوهر ببیند.
تقسیم بندی فوق چه تاثیری در سهولت وصول مهریه دارد؟
این مساله باعث می‌شود که تعادلی در شرایط پرداخت مهریه بوجود آید، بطوریکه هم زن به طور کلی از مهریه محروم نمی‌شود و هم در مواردی که مرد قادر به پرداخت مهریه نیست به زندان نمی رود؛ زیرا اغلب این اقدامات باعث تزلزل بنیان خانواده می‌شود.
در صورت امتناع مرد چگونه مهریه قابل وصول می باشد؟
از طریق طرح دادخواست در دادگاه خانواده و یا به صورت مطالبه‌ی اجراییه از طریق اجرای ثبت، دارای ضمانت اجراء می باشد.
شرط تنصیف دارایی موضوع بند الف عقد نامه ها به چه معناست؟
در صورتیکه مرد خواهان طلاق باشد و تقاضای طلاق نیز ناشی از تخلف زن از وظایف زناشویی نباشد، مرد مکلف است تا نصف دارایی موجود خود را که در دوره زندگی مشترک با همسر بدست آورده، بلا عوض به زن انتقال دهد.
آیا شرط تنصیف دارایی قابل حذف است؟
بلی، شوهر می تواند هنگام تنظیم سند ازدواج در دفترخانه از امضای آن خودداری کند.
در فرض عدم توانایی مرد در پرداخت تعداد ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی قانون از وی چه حمایتی می کند؟
طبق قانون محکومیتهای مالی در فرض حصول شرایط اعسار هر مرد عاجز از پرداخت مهریه ی یکجا می تواند با ارائه لیست اموال و معرفی شهود به دادگاه، در صورت اثبات عدم تمکن از پرداخت یکباره مهریه، تقاضای تقسیط کند، که در اینصورت به زندان نمی رود.
اگر در خصوص اعسار، اطلاعات غلط داده شود چه ضمانت اجراهایی دارد؟
به درخواست شاکی می توان از بانک مرکزی درخواست شود فهرست کلیه حساب‌های محکوم در بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری را برای توقیف به مرجع قضایی تسلیم کند و مهمتر اینکه برای هر یک از مدیران و مسئولان مراجع مذکور که به تکلیف شناسایی اموال اشخاص حقیقی عمل نکنند، ضمانت اجرای سنگینی منظور کرده است.
هم چنین هرگاه شوهر به منظور فرار از اجرای حکم از اعلام کامل اموال خود مطابق مقررات این قانون خودداری کند یا پس از صدور حکم اعسار معلوم شود برخلاف واقع خود را معسر قلمداد کرده است، دادگاه ضمن حکم به رفع اثر از حکم اعسار سابق محکوم‌علیه را به حبس محکوم خواهد کرد.
اگر قصوری از پرداخت در مرحله وصول اقساطی از سوی مرد صورت گیرد، چه ضمانت اجرایی وجود دارد؟
زن می تواند برای استیفای حق خود از مرجع مربوطه تقاضای حبس مرد را بکند. یعنی اگر مرد به شکل اقساط هم از عهده پرداخت مهریه، بر نیاید آن موقع به درخواست ذی نفع زندان می رود.
قسط بندی مهریه بر اساس چه معیارهایی صورت می گیرد؟
ملاک کل دارایی هاست؛ ممکن است مرد کارمند باشد، لیکن اموال منقول، املاک و سهام داشته باشد.
با تشخیص دادگاه، میزان اقساط به نحو ماهیانه تعیین می شود.
در مواردی نیز علیرغم ادعای اعسار، چنانچه لیستی از اموال وی به دادگاه ارائه شود، ادعای اعسار مرد پذیرفته نشده و همزمان محکوم به پرداخت کل خواسته می شود.
آیا صحت دارد اولا اجرای حکم قطعی از محل مستثنیات دین ممنوع است، ثانیا در حدود آن تغییراتی یافته است؟
مستثنیات دین (یعنی اموالی که قابلیت توقیف ندارند) صرفا شامل موارد زیر است:
- الف- منزل مسکونی که عرفا در شان محکوم است. لذا در فرضی که خلاف شئونات زوج تشخیص داده شود، قابل تبدیل به منزل کوچکتر و از محل مابه التفاوت آن، مهریه همسر ایداع می شود.
- ب- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم و افراد تحت تکفل وی لازم است.
- ج- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می‌شود.
- د- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها
- ه- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
- و- تلفن مورد نیاز زوج، یعنی حسب مورد زائد بر یک تلفن قابل مزایده است.
- ز- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد.
بنابراین ضمن اینکه ودیعه مسکن (با حصول شرایطی) قابلیت توقیف ندارد، بر خلاف قانون سابق، خودرو محکوم قابل توقیف بوده و می توان از محل فروش آن، مبلغ محکوم به را وصول نمود.
در صورت انتقال اموال توسط مرد چه باید کرد؟
اگر همزمان با دادخواست مطالبه مهریه (هم زمانی عرفی) یا متعاقب آن، مرد مدیون، اموالش را به نحوی (فروش صوری، هبه یا صلح …..) به دیگری انتقال دهد، به شکلی که دیگر مالی باقی نماند، و دادگاه نیز به این نتیجه برسد که اقدام به انتقال، صوری و به منظور فرار از پرداخت مهریه بوده، از طریق ابطال معاملات مذکور حمایت هایی از ذینفع به عمل خواهد آمد.
علاوه برآن بر اساس قانون جدید محکومیت های مالی مجازات حبس در انتظار شوهر و نیز خریداری که با وی تبانی کرده، خواهد بود.
حقوق مالی زوجین
در نظام حقوق خانواده، آثار پس از ازدواج دو بخش را در بر می گیرد؛ بخشی از این آثار دارای جنبه مالی و بخش دیگر از حقوق و تکالیف غیرمالی تشکیل شده است.
البته امر ازدواج در درجه اول یک قرارداد غیرمالی است و روابط شخصی زوجین مهمتر از روابط مالی آنهاست، لیکن به دنبال سوالات مطروحه در این نوشتار پیرامون جنبه مالی ناشی از زوجیت گفتگو می کنیم.
لیکن باید توجه داشت که این امر به تنهایی نمی‌تواند آرامش و سعادت خانواده را تامین کند، بلکه آنچه در خوشبختی خانواده بیشتر از قانون موثر می باشد اخلاق است و زوجین باید با صفا و صمیمیت با هم زندگی کنند و از کمک به یکدیگر و تشریک مساعی در جهت تحکیم روابط عاطفی دریغ نورزند و گذشت و فداکاری داشته باشند، تا کانون خانوادگی را همیشه گرم و سعادتمند نگاهدارند.
بنابراین توسل به ضمانت اجرای حقوقی و رجوع به مقامات قضایی، به هنگام ضرورت، به عنوان آخرین علاج، باید مورد استفاده قرار گیرد.
حقوق زوجین نسبت به یکدیگر چه می باشد؟
- زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند.
- زن و شوهر باید در تحکیم مبانی خانواده و تربیت اولاد با یکدیگر همکاری کنند.
- نفقه زوجه دایم به عهده شوهر است.
- به زن در صورت عدم تمکین نفقه تعلق نمی گیرد.
- در عده وفات زن حق نفقه ندارد.
زن باید در منزلی که شوهر تهیه می کند سکونت کند، مگر شرط ضمن عقد شده باشد یا در صورت بیم خطر جانی، مالی و شرافتی که در صورت اثبات در دادگاه قادر به زندگی در خانه ای جداگانه خواهد بود، که در این صورت نفقه به عهده شوهر است.
شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن باشد، منع کند.
زن می تواند مستقلا در دارایی خود هر گونه تصرفی بکند.
در خاتمه: تحکیم روابط زوجین ریشه در مسایل عاطفی و اخلاقی دارد، بنابراین رعایت حقوق انسانی و حفظ احترام متقابل بیش از قوانین خشک و بی روح نقش سازنده دارد.
