در لحظه‌ای که قصد معامله خودرویی را دارید، پس از بازدید اولیه، ۵ مورد از مدارک زیر باید ارائه شوند تا بعدا به مشکل بر نخورید.
برای ۳ مورد آخر فرصت هست:
- کارت خودرو و برگ سبز:
این دو تا، اسناد اصلی شناسایی مالکیت خودرو از دید نیروی انتظامی هستند.
فارغ از هر سند دیگری، خودرو متعلق به کسی است که برگ سبز (و کارت خودرو) به نام اوست؛ بنابراین در صورت بروز اختلاف طرفین معامله، هر سند دیگری دال بر معامله داشته باشید، بدون حکم قضایی (یعنی دادگاه)، تبدیل به حکم توقیف خودرو نخواهد شد.
این ماجرا را همین الان یک بار در ذهنتان ثبت کنید: معامله در لحظه‌ای قطعی می‌شود که برگ سبز انتقال یابد.
ضمنا تغییرات مهم خودرو، مثل تعویض موتور، در برگ سبز قید می‌شود.
- برگه کمپانی:
این در حقیقت فاکتور فروش خودرو است و نشان می‌دهد فلان خودروساز در فلان تاریخ این خودرو را با چه شماره موتور، و چه شماره شاسی به چه کسی و با چه قیمتی فروخته است.
خودروهای لیزینگی، روی برگه کمپانی‌شان قید می‌شود که سند در رهن کمپانی است و مالک، حق ندارد بدون تسویه حساب با خودروساز، خودرو را بفروشد.
- سند قطعی:
این یکی از عجیب‌ترین قسمت‌های ماجراست.
در اولین معامله هر خودرو، یعنی زمانی که کسی مستقیما از خودروساز خرید می‌کند، چیزی به اسم سند وجود ندارد، اما برای معامله‌های دوم و بیشتر، یک چیزی وجود دارد به نام «سند قطعی» که سربرگ قوه قضاییه و مهر برجسته دارد و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود.
اگر نام قید شده روی برگه کمپانی، با نام روی برگه سبز یکی باشد، نیازی به سند قطعی نیست.
در غیر این صورت، باید سند قطعی وجود داشته باشد که نشان بدهد مالک فعلی خودرو، با مالک قبلی تسویه حساب کامل را انجام داده و معامله‌شان تحت نظارت قوه قضاییه، ختم به خیر شده است!
ماجرای سند قطعی از اختلافات میان نیروی انتظامی و قوه قضاییه است.
نیروی انتظامی می‌گوید من با این سند کاری ندارم و مالک خودرو، مالک برگ سبز است.
اما قوه قضاییه می‌گوید من معامله را بدون تنظیم سند قطعی در دفاتر اسناد رسمی، به رسمیت نمی‌شناسم! و البته این مردم هستند که درگیر یک فرایند بروکراتیک عجیب و غریب می‌شوند!
شما در نظر بگیرید که احتیاط شرط عقل است؛ بدون سند قطعی به هیچ عنوان معامله نکنید.
- بیمه شخص ثالث:
بدیهی است که خودرو بدون بیمه ثالث حتی یک سانتی‌متر از جایش نباید تکان بخورد، معامله که جای خود دارد.
- مدارک شناسایی و وکالت:
فروشنده خودرو در لحظه بازدید باید کارت ملی خود را ارائه دهد و اگر شخصا مالک خودرو نیست، باید وکالت تام محضری در امور معامله خودرو داشته باشد.
این وکالت باید شامل دو قسمت «شماره گذاری» و «تنظیم سند قطعی» باشد.
برای مالکانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند، وکالت‌نامه باید مهر تایید وزارت خارجه داشته باشد.
- مفاصا حساب عوارض شهرداری:
هر خودرو بسته به نوع و کاربری و ابعاد، هر سال باید مقداری عوارض به شهرداری بدهد.
معمولا کسی هر سال عوارض را پرداخت نمی‌کند و همه صبر می‌کنند تا موقع معامله خودرو، حدودا سالی ۳۰ هزار تومان (برای سواری‌های معمول ایرانی) عوارض پرداخت می‌کنند و یک برگه می‌گیرند.
عوارض شهرداری بر عهده فروشنده است و باید تا پایان سال جاری پرداخت شود، مثلا اگر مرداد ۹۹ خودرو را معامله می‌کنید، باید عوارض تا پایان ۹۹ پرداخت شود.
دفاتر خدمات الکترونیک شهر این برگه را ارائه می‌دهند.
برای پرداخت آن فقــــط باید کارت بکشید. وجه نقد قبول نمی‌کنند.
کارت خودرو هم باید همراهتان باشد.
- برگه عدم خلافی:
مالک پلاک فعلی، باید تمام جریمه‌هایش را پرداخت کند و برگه عدم خلاف را ارائه دهد.
فروشنده (مالک فعلی) به دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه می‌کند و برگه خلافی خود را می‌گیرد.
اگر جریمه‌ای وجود داشت پرداخت می‌کند و فیش پرداخت را به برگه خلافی الصاق می‌کند.
اگر برگه عدم خلافی نداشته باشید، باید در محل تعویض پلاک، خلافی خودرو را بگیرید و اگر صفر نبود فـــــقط با کارت‌های عابربانک بانک‌های دولتی پرداخت کنید.
دقت کنید، خلافی همیشه یک هفته تاخیر دارد؛ یعنی در برگه قید می‌شود هک این عدم خلاف مربوط به یک هفته پیش است و خلاف‌های یک هفته گذشته در آن قید نشده.
اما جای نگرانی نیست، چون خلاف مربوط به پلاک است و فروشنده هرقدر خلاف کرده باشد، ربطی به خریدار ندارد!
این خلاف‌ها اگر شش ماه دیگر هم مشخص شوند، به نام پلاکی ثبت می‌شوند که با آن خلاف صورت گرفته.
- مدارک احراز محل سکونت خریدار:
برای هر پلاک، یک بار باید محل سکونت محرز شود؛ یعنی اگر قبلا پلاک داشته‌اید، بدون این مدرک هم احتمالا کارتان راه می‌افتد.
اما در حالت کلی باید یکی از این مدارک را داشته باشید:
- سند خانه
- اجاره‌نامه
- دفترچه بیمه تامین اجتماعی
- گواهی اشتغال به تحصیل
- قبوض آب، برق، گاز، تلفن.
همه اینها یا باید به نام خریدار باشد یا بستگان درجه یک او.
