یکی از موضوعاتی که موجبات دیه را فراهم کرده و شخص مرتکب باید بر اساس مبلغ مشخص شده در قانون اقدام به پرداخت دیه کند، زیبایی صورت است. تمام بخش‌های بدن انسان از قسمت سر تا نواحی دیگر، حساسیت‌های خاصی دارند و آسیب به آن‌ها می‌تواند مشکلاتی را برای ادامه زندگی افراد به وجود آورد.
از آن جهت که صورت جز ناحیه مهم و حساس به شمار می‌رود و آسیب به آن سبب از بین رفتن منافع عضو و یا از بین رفتن زیبایی شود، در این صورت قانونگذار برای آن‌ها دیه صورت و دیه زیبایی صورت مشخصی را در نظر گرفته است.
صدماتی که به صورت وارد می‌شود، شدت آن یکسان نیست و بسته به مقدار جراحات، مقدار دیه نیز متفاوت است. صدماتی که به صورت افراد وارد می‌شود، ممکن است به حدی باشد که زیبایی طبیعی صورت از بین رفته و چهره فرد دیگر مانند سابق نیست.
همین موضوع سبب می‌شود تا شخص صدمه دیده اقدام به طرح شکایت کیفری در دادگاه نموده و به تبع آن نیز از مرجع قضایی تقاضای رسیدگی به موضوع مربوطه را دارد.
در دعاوی مربوط به تعیین دیه، لازم است که نظریات پزشکی در خصوص آسیب و جراحات وارده اعلام شود تا قاضی بر اساس آن مقدار دیه را مشخص کند. در این صورت، فردی که اقدام به شکایت از دیگری به دلیل واردن کردن خراش و یا جراحتی به صورت می‌کند، ضروری است که گواهی پزشکی قانونی ضمیمه شکواییه شود.
در واقع قبل از آن که شاکی برای ارائه شکایت به مرجع قضایی مراجعه نماید، باید به پزشکی قانونی رجوع نموده و بررسی‌های لازم در این زمینه انجام شود.
دیه جراحات که شامل دیه زیبایی صورت باشد، در قانون مجازات انواع مختلفی دارد که مقدار آن نیز درصدی از دیه کامل یک فرد می‌باشد. در دیه مربوط به زیبایی صورت، ابتدا دیه اصلی محاسبه شده و سپس بسته به این که آسیب به قسمت‌های دیگر صورت مانند دهان و غیره وارد شده است، دیه مجزا از دیه اصلی مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
در واقع گاها آسیب وارده به صورت حتی بعد از بهبودی کامل نیز آثار آن بر روی صورت افراد نمایان می‌شود که بایستی دیه دیگر برای فرد آسیب دیده مورد بررسی قرار گیرد.
دیه انواع مختلفی دارد و زیبایی صورت تنها یکی از شایع ترین آن به شمار می‌رود. با توجه به اهمیتی که موضوع مقدار دیه زیبایی صورت دارد، در این مقاله قصد داریم که به میزان و انواع این دیه و سایر مقررات مربوطه در این زمینه با اعمال نظر وکیل کیفری بپردازیم.
درباره دیه زیبایی
زیبایی صورت در عین حال که موضوعی حائز اهمیت برای بسیاری از افراد است، اما بر اثر عوامل مختلف چهره افراد آسیب‌هایی ببیند و به نحوی فرم اصلی صورت آن‌ها از بین رود. این موضوع می‌تواند سبب شود تا افراد برای رفع نواقص موجود و درمان آن هزینه‌های زیادی را متحمل شوند. جدای از این که وجود نواقصی در روی صورت افراد می‌تواند آسیب‌های روحی روانی فراوانی را به افراد خصوصا بانوان وارد کند.
با توجه به این که آسیب وارد شدن به چهره افراد و به تبع آن از بین رفتن زیبایی صورت، خسارت‌های مادی و دیگر خسارت‌هایی را وارد می‌کند، از این رو باید جبران خسارت انجام شود. یکی از راه‌های جبران خسارت در این زمینه، پرداخت دیه به شخص آسیب دیده بوده که طبق قانون، میزان دیه زیبایی صورت به مقدار جراحت وارد شده بستگی دارد.
در واقع وارد شدن صدمات به چهره افراد، آثار نامطلوبی را به همراه دارد که نتیجه اصلی آن برهم خوردن زیبایی صورت فرد صدمه دیده است. در این صورت به صورت مجزا، دیه زیبایی صورت برای فرد مورد نظر تعیین می‌شود.
در ادامه ابتدا به تعریف دیه صورت پرداخته و انواع آن را بررسی می‌کنیم و همچنین مقدار دیه زیبایی صورت را نیز به صورت تخصصی، به آن اشاره خواهیم کرد.
دیه زیبایی صورت چیست؟
قبل از پرداختن به این که دیه زیبایی صورت چیست، بهتر است که ابتدا نگاهی به تعریف دیه در قانون و مفهوم آن بپردازیم.
در ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی، تعریف جامع و کلی از دیه بیان شده است و بر اساس آن، دیه اعم از مقدر و غیر مقدر، مالی است که در شرع، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضا و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که امکان قصاص وجود ندارد، تعیین می‌شود.
جنایتی که عمدی انجام می‌شود، اصل بر مجازات قصاص است، مگر این که شرایط قانونی قصاص وجود نداشته یا این که بر دیه مصالحه می‌شود. دیه یک نوع مجازات مالی برای مرتکبین جنایت غیر عمدی و در مواردی نیز عمدی به شمار می‌رود.
به سبب آن که جنایت چگونه و به چه نحوی انجام شده است، دیه به طور کلی شامل دیه اعضا، دیه منافع و دیه نفس است. زیبایی صورت در دسته دیه اعضا و یا دیه جراحات قرار گرفته که حسب مورد بر اساس این که مقدار آسیب وارده به صورت تا چه حدی است، مقدار آن متفاوت خواهد بود.
دیه زیبایی صورت مانند سایر موارد دیه، غالبا مقدر بوده و میزان آن در قانون تعیین شده است اما در مواردی که میزان دیه تعیین نشده است، محاسبه ارش با دادگاه خواهد بود.
حال در پاسخ به این سوال که دیه زیبایی صورت چیست، باید گفت که مجازات مالی برای جنایت بر صورت افراد که سبب از بین رفتن زیبایی آن‌ها شده، بر اساس مقدار آسیب، تعیین می‌شود.
دلایل تعیین دیه برای زیبایی صورت
در بخش قبل به تعریف دیه زیبایی صورت پرداخته شد و طبق توضیحات بیان شده، دیه به عنوان مالی در قانون شناخته می‌شود که جهت تعیین مجازات جنایت غیر عمدی و همچنین عمدی صورت می‌گیرد. زیبایی صورت جز مواردی است که می‌تواند مستوجب جنایت شده و بر آن صدمات غیر قابل جبران وارد آید.
در قانون برای هر کدام از اعضا بدن و حتی منافع آن، دیه خاصی تعیین شده و شامل دیه دندان، دیه گوش، دیه لب، دیه گردن و حتی دیه زیبایی صورت نیز است. دیه زیبایی صورت یکی از موارد رایج در انواع دیه بوده و حالتی است که صورت فرد دچار صدماتی شده و به هر جهت، زیبایی صورت دستخوش تغییراتی شده است.
هدف قانونگذار برای تعیین دیه بنا بر نظر وکیل آنلاین و حضوری ما، جبران خسارت به واسطه صدمات وارده ناشی از جنایت انجام شده است و علت تعیین دیه برای زیبایی صورت نیز آن است که آسیب‌هایی که به صورت افراد وارد می‌شود، ممکن است باعث شود که زیبایی صورت آن‌ها از بین رفته و به نحوی چهره طبیعی فرد دیگر مانند سابق نباشد و در این شرایط لازم است که به صورت مجزا برای زیبایی صورت نیز دیه مشخصی در نظر گرفته شود.
از آن جهت که در قانون، امکان جبران تمامی خسارت ها وجود دارد و از راه های تعیین شده می‌توان برای مطالبه خسارت اقدام نمود، در این صورت آسیب‌هایی که به چهره وارد شده و در این صورت، زیبایی صورت از بین رفته است، امکان جبران خسارت از طریق دیه وجود دارد.
از بین رفتن زیبایی صورت بسته به میزان آسیب و صدمه دارد و گاها شدت صدمه به حدی است که چهره شخص مصدوم قابل شناسایی نبوده که طبعا مقدار دیه بیشتر خواهد بود.
انواع دیه زیبایی صورت طبق قانون مجازات اسلامی
زیبایی صورت مانند سایر اعضای بدن دارای دیه مجزا و مقدار مشخص در قانون است و به واسطه خراشیدگی و جراحات و خونریزی ایجاد شده در صورت افراد، چهره فرد دچار آسیب و صدماتی گشته و در نتیجه زیبایی صورت نیز از بین رفته است، شخص آسیب دیده می‌تواند طلب دیه از فرد آسیب زننده کند.
انواع دیه زیبایی در ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی عنوان شده و شامل مواردی چون حارصه، دامیه، متلاحمه، سمحاق و موضحه است که مقدار دیه آن‌ها بر اساس سطح آسیب و صدمات وارده، متفاوت است. هر چه سطح آسیب وارد شده به صورت، عمیق‌تر باشد، مقدار دیه تعیین شدن برای آن بیشتر است.
در این بخش قصد داریم که با انواع دیه زیبایی صورت آشنا شویم و توضیحات لازم را پیرامون دیه مزبور ارائه دهیم. در هر صورت به موجب ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، جراحات وارده به سر و صورت و همچنین دیه آن‌ها، به شرح زیر است:
- حارصه: حارصه یکی از انواع دیه زیبایی صورت بوده که به واسطه آن خراش جزئی در پوست ایجاد می‌شود و هیچگونه خونریزی را شامل نمی‌شود.
- دامیه: دامیه در مقایسه با حارصه، سطح جراحت آن بیشتر بوده و در این صورت جراحت وارد شده به اندازه جزئی وارد گوشت شده و مقداری نیز با جریان خون همراه است.
- متلاحمه: در صورتی که آسیب وارد شده به صورت فرد به حدی باشد که بریدگی عمیق در گوشت ایجاد کرده باشد، متلاحمه گفته می‌شود. در این نوع آسیب وارد شده، به استخوان نمی‌رسد و تنها سطح گوشت را درگیر می‌کند.
- سمحاق: صدمه ای که در آن سطح آسیب از قسمت گوشت عبور کرده و به سطح یا لایه نازک پوست روی استخوان رسیده است، سمحاق گویند.
- موضحه: آسیب ممکن است به حدی باشد که جراحت از پوست نازک استخوان گذشته و به نحوی به خود استخوان وارد شده باشد. در این نوع جراحت که شدیدترین نوع صدمه در دیه زیبایی صورت به شمار می‌رود، مبلغ بالاتری برای دیه در نظر گرفته شده است.
- هاشمه: آسیب وارد شده به حدی است که سبب شکستگی استخوان شده است.
- منقله: این جنایت به اندازه‌ای است که برای درمان حتما باید استخوان‌ها جا به جا شوند.
- دامغه: صدمه وارد شده منجر به پارگی کیسه مغز گردیده است.
- مامومه: صدمه وارد شده به کیسه مغز است.
از بین موارد فوق، حارصه، دامیه، متلاحمه و سمحاق بیشتر در مورد دیه زیبایی صورت مطرح می‌شوند و هاشمه و منقله کمتر از آن‌ها در این زمینه بحث می‌شود. دیه مامومه و دیه دامغه نیز در مورد دیه سر می‌باشد که جدای از دیه زیبایی صورت است. در هر صورت اگر صدمات وارد شده به صورت فرد دارای هر یک از صدمات فوق خصوصا چار مورد نخست باشد، فرد آسیب دیده می‌تواند برای مطالبه دیه در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد.
اما در خصوص این که در قانون برای زیبایی صورت، چه مقدار دیه تعیین شده و به واسطه این که فرد مصدوم طی صدمات وارد شده، دریافت چه میزان از دیه را استحقاق دارد، در بخش بعدی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
میزان دیه زیبایی صورت
در بخش قبل، انواع دیه زیبایی صورت که در قانون مجازات اسلامی بیان شده است، مورد بررسی قرار گرفت. در واقع مشخص شد که در چه مواردی، آسیب به صورت افراد می‌تواند مطالبه دیه را به همراه داشته باشد.
بعد از آشنایی با انواع دیه زیبایی صورت، این پرسش مطرح می‌شود که چنانچه یک آسیب جزئی مانند حارصه یا کلی سمحاق به چهره یک فرد وارد شود، شخص صدمه زننده باید چه میزان دیه پرداخت کند؟
پیش از پرداختن به موضوع مقدار جبران خسارت در صدمات وارده به صورت افراد، باید به این نکته اشاره کرد که میزان دیه هر ساله روند افزایشی دارد و شاهد آن هستیم که نرخ دیه در هر سال با سال قبل آن متفاوت است.
از این رو مراجع قضایی برای تعیین دیه، بایستی جدید نرخ مصوب از طرف قوه قضاییه را لحاظ کنند تا در این زمینه حق کسی تضییع نشود.
در حال حاضر مقدار دیه کامل یک انسان تا پایان سال ۱۴۰۱ برابر است با ۶۰۰ میلیون تومان که این مقدار در صورت ارتکاب جرم قتل در ماه های تغلیظ شده و به میزان ۸۰۰ میلیون تومان است. گفتنی است که دیه زیبایی صورت و سایر اعضای بدن مشمول تغلیظ دیه نمی‌شوند و تنها دیه قتل آن هم در ماه حرام شامل حال افزایش دیه تا یک سوم می‌گردد.
میزان دیه تعیین شده در قانون برای انواع زیبایی صورت، عبارتند از:
دیه صورت حارصه
حارصه، مقدار صدمه یا جراحتی است که در مقایسه با سایر صدمات چندان عمیق نبوده و در حد یک خراش ساده در صورت که بدون خونریزی است. زیبایی صورت که بر اثر یک خراش بر روی پوست می‌تواند تغییراتی داشته باشد، می‌تواند شامل دیه شده که در هر صورت دبه حارصه طبق قانون برابر با یک صدم دیه کامل است.
دیه صورت دامیه
در صورتی که میزان صدمه وارده به صورت از نوع دامیه تشخیص داده شود، مقدار آن دو صدم دیه کامل می‌باشد. در دیه دامیه به سبب آن که سطح خراشیدگی بیشتر بوده و با همراه با جاری شدن خون است، مقدار دیه آن دو برابر دیه حارصه صورت است.
دیه صورت متلاحمه
در متلاحمه که سطح آسیب و صدمات وارده به پوست به مراتب بیشتر است، مقدار دیه نیز به همان میزان بیشتر خواهد بود. در صورتی که صدمه وارد شده به پوست، به اندازه ای باشد که به سطح گوست پوست رسیده و جراحت عمیقی در آن وارد شده باشد، دیه مقدر آن سه صدم دیه کامل است.
دیه صورت سمحاق
جراحت وارده به صورت می‌تواند به حدی باشد که استخوان را درگیر کرده و به لایه نازک روی استخوان برسد. در این نوع صدمه که زیبایی صورت را تا حد زیادی درگیر کرده و در واقع به بخش مهمی از صورت، خراش وارد نموده است، دیه آن برابر است با چهار صدم دیه کامل.
دیه صورت موضحه
در این نوع صدمه که استخوان صورت را نمایان می‌کند، دیه آن به میزان پنج صدم دیه کامل است. تبعات شدت آسیب در حالت موضحه با حارصه یکسان نیست و همین دلیل سبب شده تا مقدار دیه آن نیز افزایش داشته باشد.
دیه صورت هاشمه
میزان آسیبی که به صورت وارد شده است اگر بنا به نظریه پزشکی قانونی از نوع هاشمه یعنی شکستگی استخوان صورت باشد، دیه آن به مقدار ده صدم دیه کامل است.
دیه صورت منقله
در مواقعی ممکن است که صورت فرد صدمه دیده، به حدی باشد که برای درمان باید استخوان‌ها را جا به جا کرد که این موضوع نشان از حد بالای صدمه وارده به چهره فرد صدمه دیده است. دیه صورت منقله برابر با پانزده صدم دیه کامل می‌باشد.
در تبصره ۳ ماده ۷۰۹ قانون مجازات آمده است که اگر صدمه وارد شده به گونه فرد به حدی باشد که دهان او، نمایان و آشکار نیست، دیه آن به مقدار یک بیستم دیه کامل است اما در صورتی که همین آسیب منجر به نمایان شدن داخل دهان شود، یک پنجم دیه در نظر گرفته خواهد شد.
گفتنی است که در صورت درمان صورت، اگر باز هم اثر صدمه به میزان فاحشی نمایان باشد، علاوه بر مقدار دیه مزبور باید یک بیستم دیه دیگر نیز به شخص صدمه دیده پرداخت شود.
در تبصره ۴ ماده مزبور نیز عنوان شده است که اگر صدمه وارد شده به صورت فرد از نوع موضحه باشد، بعد از درمان چنانچه آثار صدمه بر روی صورت وجود داشته باشد، جدای از این که باید مقدار دیه موضحه یعنی پنج صدم دیه کامل پرداخت شود، یک هشتادم دیه نیز در این زمینه تعیین می‌شود.
همچنین در صورتی که آسیب وارده از نوع موضحه نبوده و پس از انجام مراحل درمان، اثر صدمه بر روی صورت همچنان وجود داشته باشد، یک صدم دیه نیز تعیین می‌شود. حال در صورت بروز شکاف در اثر جنایت شکل گرفته در صورت فرد ایجاد شود، مقدار دیه برابر با هشت صدم دیه کامل نیز در نظر گرفته خواهد شد.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر با مشاوره حقوقی بنیاد وکلا زیر نظر متخصصین برتر حقوقی در سراسر کشور همراه باشید.
اگر فرصت مراجعه حضوری به وکیل را ندارید با تماس به مشاوره حقوقی تلفنی متصل شوید و همه سوالات خود را در کمترین بازه ممکن مطرح نمایید.
