مطابق با ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور، شرایطی درخصوص تغییر نام وجود دارد که فرد با داشتن شرایط مشخص شده می‌تواند درخواست تغییر نام خود را بدهد.
تغییر نام
نام، دارایی ارزشمندی است که انسان از بدو تولد تا آخرین لحظه زندگی با خود دارد و حتی برای آیندگان نیز به یادگار می‌ماند.
داشتن نامی زیبا که مورد علاقه انسان هم باشد، باعث افزایش اعتماد به نفس و ایجاد حسی خوشایند در طول عمر می‌شود؛ اما شاید خیلی از افراد باشند که به هر دلیل بخواهند در بزرگسالی، نام کوچکشان را تغییر دهند.
در ایران تغییر نام در شناسنامه دارای شرایط خاصی است که البته در خصوص کسانی که دارای اسامی مذهبی باشند، این سخت‌گیری بیشتر از سایر اسامی است.
در این نوشتار به بررسی تغییر نام در شناسنامه و هزینه تغییر نام می‌پردازیم.
چه کسانی می‌توانند نسبت به تغییر نام خود اقدام کنند؟
- اشخاص بالای ۱۸ سال
- افراد کمتر از ۱۸سال که حکم رشد دارند.
- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود برای فرزندان کمتر از ۱۸سال
- سرپرست قانونی برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.
طبق قانون چه نام‌هایی قابل تغییر هستند؟
به موجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره‌های آن انتخاب نام‌های زیر ممنوع و دارندگان آنها می‌توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام کنند:
- اسامی مرکبی که عرفا یک نام محسوب نمی‌شوند؛ مانند: سعید بهزاد ، شهره فاطمه ، حسین معروف به کامبیز و …
- نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود؛ مانند: عبدالات، عبدالعزی (لات و عزی، نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است).
- عناوین اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیب آنها با اسم، مانند: سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا سروان محمد و شهردار علی
- القاب اعم از ساده و مرکب، مانند: ملک الدوله، خان، شوکت الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی
- اسامی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش‌های والای انسانی است، مانند: گرگ، قوچی و …
- اسامی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد، مانند: لات، خونریز، چنگیز و …
- اسامی که موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه شود، مانند: ژاکاردو ، شاهدوست و …
- اسامی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد، مانند: صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و …
- اسامی نامتناسب با جنس، مانند: ماشالله برای زنان و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای آقایان
- حذف کلمات زائد و غیرضروری در نام اشخاص، مانند: قلی، غلام، گرگ، مانند: غلامعلی، غلامرضا و…
- تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنایی مامور ثبت با لهجه‌ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهارکننده پیش آمده است، مانند: زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و…
- هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده
- هم نام بودن برادران یا خواهران در یک خانواده
- تغییر اسم افرادی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد؛ مثل: شنبه، جمعه و …
- پیشوند عبد خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می‌تواند تقاضای حذف آن را داشته باشد.
تغییر نام مذهبی امکان‌پذیر است؟
در قانون هیچ منعی برای تغییر نام مذهبی وجود ندارد و افرادی که دارای نام مذهبی هستند نیز می‌توانند برای تغییر آن اقدام کنند.
ثبت احوال مقرراتی برای عوض کردن نام بخصوص در نام‌های مذهبی قایل شده است، آن هم شرط فراوانی بیشتر نام انتخابی است؛ بدین معنا که باید نامی که فرد انتخاب می‌کند از نام اول او فراوانی بیشتری داشته باشد.
البته بایستی عرض شود در صورت عدم همکاری اداره ثبت احوال با تغییر نام مذهبی میتوانید پیشوند یا پسوندی به نام خود اضافه نمایید مانند: نازنین فاطمه، نازنین زهرا، امیر محمد و …
هزینه تغییر نام
تغییر نام جزء دعاوی غیر مالی بوده و هزینه آن در سال ۹۹ دو میلیون و پانصد هزار ریال است.
