گستردگی مباحث حقوقی و هم چنین عناوین قانونی باعث شده است که مردم در اغلب موارد درباره یک موضوع و یا یک مقام اطلاعات کافی نداشته باشند.
یکی از مقام ها، عنوان ضابط دادگستری است که در این مقاله قصد داریم درباره آن توضیح دهیم.
معمولا مردم تصور می کنند کسانی که در قوه قضاییه کار می کنند ضابط دادگستری هستند و یا برخی فکر می کنند نیروهای پلیس که لباس فرم و انتظامی دارند ضابط دادگستری اند؛ همه افرادی که لباس نظامی دارند ضابط دادگستری محسوب نمی شوند.
در واقع ضابط دادگستری فقط می تواند کسی باشد که قانون مشخص می کند؛ از این رو در این مقاله به بررسی این موضوع که ضابط دادگستری کیست، ضابط دادگستری عام کیست و ضابط دادگستری خاص کیست می پردازیم.
ضابط دادگستری کیست؟
ضابط یعنی کسی که چیزی را فراهم می کند و آن را نگهداری می کند؛ منظور از ضابط دادگستری هم همین است.
ضابط دادگستری در ماده ۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری سال ۹۲ تعریف شده است و وظایف او مشخص شده است، طبق این ماده ضابط دادگستری موظف به کشف و پیدا کردن آثار جرم، جمع آوری آنها، شناسایی متهم انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از فرار او و هم چنین انجام تحقیقات مقدماتی را بر عهده دارد.
علاوه بر اینها ضابط دادگستری وظیفه ابلاغ اوراق قضایی و اجرای تصمیمات قضایی را نیز بر عهده دارد.
ریاست بر ضابطان دادگستری با دادستان است و اوست که به نحوه انجام وظیفه ضابطان دادگستری نظارت می کند.
ضابطان دادگستری باید مراحل لازم را برای کسب مهارت های لازم و دوره های آزمایشی زیر نظر مراجع قضایی مربوط، طی کنند و کارت ویژه ضابط دادگستری را دریافت کنند؛ این دوره ها به طور مستمر توسط دادستان برگزار می شود.
تحقیقات و اقدامات صورت گرفته از طرف اشخاصی که این کارت را ندارند، ممنوع است و از نظر قانونی بدون اعتبار است.
ضابط دادگستری عام کیست؟
در بند الف ماده ۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری به این سوال که ضابط دادگستری عام کیست، پاسخ داده شده است.
ضابط عام شامل موارد زیر است:
- فرماندهان
- افسران
- درجه داران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که اموزش مربوط را دیده باشند.
ضابط دادگستری خاص کیست؟
در بند سوم همان ماده ۲۹ ضابط خاص مشخص شده است.
ضابط دادگستری خاص طبق این ماده شامل، مقامات و مأمورانی که به موجب قانون خاص در حدود وظایف محول شده ضابط دادگستری محسوب می شوند.
این مقامات از قبیل:
- روسا، معاونان و مأموران زندان نسبت به امور زندانیان
- مأموران وزارت اطلاعات
- مأموران سازمان اطلاعات سپاه
- مأموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی
- ایر نیروهای مسلح در مواردی که به موجب قانون تمام یا برخی از وظایف ضابطان به آنان محول شود.
