عمومی

کانون وکلا | همه چیز درباره کانون وکلای دادگستری

کانون وکلای دادگستری عنوانی است که واحد صنفی وکلای دادگستری با آن شناخته می­‌شود، در این مقاله قصد داریم که معرفی کلی از کانون وکلا، اهداف و وظایف آن، نقش اجتماعی کانون و نیز نحوه پذیرش در این واحد صنفی ارائه نماییم.

اگر شما هم درباره محل و بنیان وکالت دادگستری کنجکاو هستید در این مقاله با ما همراه شوید. البته اگر نیاز به گفتگو با متخصص دارید، وکیل آنلاین ما آماده پاسخگویی به شما می‌باشد.

نوشته های مشابه

تاریخچه کانون وکلای دادگستری

تاریخچه کانون وکلا به انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ باز می­‌گردد. در اثر انقلاب مشروطه، کمیسیون تدوین قوانین در وزارت دادگستری ایجاد شد که وظیفه ترجمه قوانین و متون حقوقی دیگر کشورها و نیز تنظیم آیین‌­نامه اصول تشکیلات دادگستری (عدلیه) را بر عهده داشت.

در آیین‌­نامه مذکور برای اولین­ بار از وکالت سخن گفته شد؛ مطابق با آیین‌­نامه وکلا به سه گروه تقسیم می­‌شدند، دارندگان پروانه درجه یک در کلیه محاکم من­ جمله دیوان عالی کشور می‌­توانستند وکالت نمایند، دارندگان پروانه درجه ۲ تا مرتبه استیناف صالح به ورود بودند.

در نهایت پروانه درجه ۳ قرار داشت که تنها در محاکم صلحیه ایفای نقش می‌­کردند. در آن زمان اشتغال به وکالت موکول به قبولی در امتحان وکالت و تایید وزیر دادگستری.

در سال ۱۳۰۰ گروه شش نفره­ای از وکلا جهت پیگیری مطالبات جامعه وکلا، که من­ جمله آن­‌ها مخالفت وکلا با نقش وزیر دادگستری در انتصاب وکلا بود، انتخاب شدند.

این دوره آغاز فعالیت­‌های صنفی وکلا قلمداد می­‌گردد. دادگستری جدید یا دادگستری نوین در سال ۱۳۰۶ شروع به کار کرد، در سال ۱۳۳۰۷ قانون اصول تشکیلات به مجلس ارائه گردید که ماده ۱۵۰ آن، سنگ­بنای کانون وکلا بود.

در قانون مذکور وکالت به سه حالت تقسیم شد:

  1. وکالت رسمی: دارندگان پروانه وکالت بودند که می­‌توانستند به امر وکالت بپردازند.
  2. وکالت موقت: اشخاصی که در امتحان وکالت پذیرفته نمی­شدند، می­‌توانستند تا سال بعدی و شرکت در آزمون بعدی به صورت موقت وکیل محسوب می‌­شدند.
  3. وکالت اتفاقی: هر شخصی تا سه پرونده در سال را دریافت مجوزهای لازم می‌­توانست دریافت نماید، لازم به ذکر آن که امروزه نیز وکالت اتفاقی وجود دارد، البته اشتغال به آن برای عموم ممکن نیست و باید محدودیت­‌های قانونی رعایت شود، همچنین تشریفات برای دریافت مجوز وکالت اتفاقی وجود دارد که باید لحاظ گردد.

در ۲۰ آبان ماه سال ۱۳۰۹ مراسم افتتاحیه کانون وکلا برگزار گردید، البته کانون در آن زمان زیر نظر وزارت دادگستری بود، در سال ۱۳۱۵ اولین قانون اختصاصی وکالت تصویب شده و طی آن به کانون وکلا استقلال مالی اهدا شد؛ در آن زمان هیات مدیره­ای ۵ تا ۱۲ نفره به نظر وزیر دادگستری انتخاب می‌­شدند که مدیریت امور کانون وکلا را بر عهده داشتند.

تلاش‌­های صنفی وکلا برای ورود به وکالت مستقل ادامه یافت تا جایی که در ۷ اسفند ماه سال ۱۳۳۱ لایحه استقلال کانون وکلا توسط مرحوم مصدق تصویب شد، لایحه مذکور در ۵ اسفند ۱۳۳۳ با تغییراتی جزئی در مجلس تایید و تصویب شد و استقلال کانون وکلا را قطعی و نهایی ساخت.

لوگوی کانون وکلا

اهمیت استقلال کانون وکلای دادگستری

اهمیت استقلال کانون وکلا را در قالب یک مثال ساده شرح می‌­دهیم.

فرض کنید در یک بازی گروهی یکی از بازیگران (‌شخص الف‌) مسئولیت تعیین ضوابط و تخلفات را بر عهده بگیرد، سپس همان شخص تعیین کننده مقررات (‌الف‌) در طول بازی اعلام کند که بازیگر دیگری (‌شخص ب‌) به یکی از ضوابط پایبند نبوده است، نظر هیچ یک دیگر از بازیگران را هم نپرسد بلکه راسا تصمیم بگیرد که شخص ب باید از بازی کنار گذاشته شود چون تخلف کرده است، و زمانی­ که به او اعتراض می‌­شود بگوید به نظرم دوباره فکر کردم و من درست گفته­‌ام.

در چنین حالتی از کجا می­‌توان مطمئن بود که الف اعمال غرض نکرده است؟ شاید چون شخص ب بازیگر بهتری بوده الف احساس خطر کرده و وی را کنار گذاشته است، اما اگر اینگونه نباشد، و حقیقتا ب تخلف کرده بوده، اما دیگران که به الف و غرض­ ورزی وی شک دارند این ایده را اعلام نمایند چطور؟ آیا الف از اتهام کذب دیگران و عدم اعتماد همراهانش ناراحت نخواهد شد؟

تصویب مقررات و اجرای آن­‌ها در سطح اجتماع یک صحنه بازی بزرگ­‌تر و مهم‌­تر را نشان ما می­‌دهد. قوه مقننه که تصویب قوانین را بر عهده دارد باید از قوه قضاییه که کشف جرم و اعمال مجازات‌­ها را بر عهده دارد متفاوت باشد.

اما برای اطمینان بیشتر از حفظ تمامی حقوق متهمین و کلیه اشخاص که به صورت کلی با قوانین آشنایی ندارند ضروری است که یک شخص مستقل از قوه­‌های سه­‌گانه در مراحل رسیدگی حضور داشته باشد، حضور وکیل مستقل نه تنها همراه مردم در مقام دفاع است، بلکه مهر تایید مجددی به صحت رسیدگی­‌ها و سلامت قضایی است.

نکته دیگری که وجود دارد آن است که آرای دادگاه‌­های ملی در صحنه بین­الملل یا به عبارت ساده­‌تر در سایر کشورها تنها در صورتی شناسایی و اجرا می‌شود که در مراجع آن کشور نهاد مستقل وکالت وجود داشته و مردم به خدمات ایشان دسترسی داشته باشند.

لازم به ذکر آن که، زمانی که از وکیل مستقل صحبت می­‌کنیم، مقصود آن است که در مراحل دریافت و نگه‌داشت پروانه خود به هیچ یک از قوای سه‌­گانه وابسته و متکی نباشد، این عدم وابستگی و نقش نداشتن مراجع سه­‌گانه در ادامه سرنوشت وکیل دادگستری تا نقطه‌­ای باید ادامه داشته باشد که وکیل در مقام دفاع از موکل خود مصون از ترس‌­ها و تهدیدها باشد.

چنانچه وکیل، از آینده شغلی و حرف‌ه­ای در واهمه باشد، برای مثال احتمال ضبط پروانه وی به دلیل رفتارهای حرف‌ه­ای وکالتی را بدهد و یا ورود فشار به خود را از جهات مختلف احساس کند، نمی­‌تواند دفاع مناسب و موثری ارائه نماید.

در نهایت استقلال وکالت دادگستری یک ضرورت برای حفظ و نگه‌داشت سلامت قضایی و اعتماد متقابل مردم و ارکان عمومی است و نه یک خواست و نفع شخصی برای وکلا، وکیل به سبب نقش و وظیفه اجتماعی خود، باید از استقلال کافی برخوردار باشد.

ساختمان کانون وکلای دادگستری

اهداف و وظایف کانون وکلای دادگستری

وکالت به طور کلی به دو گروه وکالت مدنی و وکالت دادگستری تقسیم می­‌شود، وکالت مدنی که به عنوان عقد وکالت در قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته است، به معنای آن است که موکل شخص ثالثی را به عنوان وکیل، عهده‌­دار انجام امر یا امور معین نماید.

وکالت مدنی اموری همچون خرید و فروش را شامل می­‌شوند اما مشروط به آن که در زمره اختیارات وکیل قید شده باشند. به عبارت دیگر اصولا هر شخصی می­‌تواند اجرای کلیه حقوق مدنی خود را به دیگری منتقل نماید مشروط به آن که صراحتا اعلام کرده باشد، البته باید توجه داشت که برخی از امور همچون حضانت طفل، چهره دوگانه حق و تکلیف دارند، این موارد را نمی‌­توان با وکالت به دیگری منتقل کرد، زیرا وظیفه هستند بر عهده خود شخص.

وکالت دادگستری تنها به کسانی اهدا می­‌شود که پروانه وکالت معتبر داشته باشند، انجام امور مدنی می‌­تواند موضوع وکالت دادگستری باشد اما شرکت در محاکم و دفاع از موکل نیز موضوع وکالت دادگستری و تنها وکالت دادگستری هستند.

وکیل در وکالت دادگستری نیز اختیارات خود را از موکل دریافت می­‌نماید، موضوع عقد وکالت فی­مابین و شرح اختیارات وکیل است که دامنه شمول اختیارات نامبرده را تعیین می­‌کند، البته باید توجه داشت که انجام موضوع وکالت­نامه در حدود اختیارات اهدایی، وظیفه وکیل دادگستری نیز می‌­باشد.

در نتیجه وکیل دادگستری باید بهترین عملکرد خود را با توجه به اوضاع و شرایط و علم خود به کار ببرد تا نتیجه مطلوب موکل را به دست آورد، لیکن وکیل دادگستری هیچ­گاه نمی­‌تواند وصول نتیجه را به ویژه در وکالت قضایی تضمین نماید.

لازم به ذکر آن که وکلای دادگستری برای انجام وظایف خود از آیین­‌نامه پیروی کرده و در صورت انجام تخلف با مجازات­‌های انتظامی روبه­رو خواهند شد، یکی از تخلفات سر باز زدن از انجام وظایف در موارد اختیار است.

نقش اجتماعی کانون وکلای دادگستری

همان­طور که بیان شد وکالت در دادگستری تنها می‌­تواند توسط وکلای مجاز و دارای پروانه معتبر انجام شود، اما کانون وکلای دادگستری به عنوان یکی از مراجع دفاع از منافع جمعی و فردی شهروندان، وظایف اجتماعی نسبت به مردم را بر عهده دارد.

من ­جمله از وظایف یاد شده می‌­توان به وکالت معاضدتی اشاره کرد. وکالت و مشاوره معاضدتی به معنای ارائه خدمات به شهروندان بدون دریافت حق الوکاله از ایشان است. وکلا تحت نظارت کانون وکلای دادگستری، در دعاوی مدنی و کیفری اقدام به وکالت و مشاوره معاضدتی می‌­نمایند.

در پرونده‌های حقوقی این امر تحت عنوان وکالت معاضدتی و در پرونده­‌های کیفری به عنوان وکالت تسخیری شناخته می­‌شود.

البته باید ذکر گردد که محاکم، علی الخصوص محاکم کیفری نیز وظیفه دارند مراجعینی که مطابق با قانون باید از همراهی وکیل برخوردار باشند و یا آن که مصلحت و خواست ایشان به بهره‌­مند شدن از خدمات وکالت است اما نمی‌­توانند هزین­ه‌ای مقرر را پرداخت نمایند، جهت دریافت خدمات معاضدتی معرفی و راهنمایی نمایند.

در این راستا شما می‌توانید با مشاوره حقوقی تلفنی بنیاد وکلا گفتگو نمایید.

نحوه ورود به کانون وکلای دادگستری

نحوه ورود به کانون وکلای دادگستری

تا اینجا معرفی کلی از کانون وکلای دادگستری و نقش آن در اجتماع ارائه دادیم، در اینجا قصد داریم با نحوه ورود به این نهاد آشنا شویم. در این خصوص قانون وکالت و چندین آیین­‌نامه وجود دارند که در اینجا به اهم موضوعات می‌­پردازیم.

  • نکته اول آن که ورود به عرصه وکالت نیازمند شرکت در آزمون مربوطه و دریافت نتیجه مناسب است. تا سال ۱۴۰۰ تعداد افرادی که هر یک از کانون‌های دادگستری پذیرش می‌­کردند به عنوان ظرفیت کانون­‌های وکلا اعلام می­‌شد، پس از آن شرکت­کنندگان صرف­نظر از تعداد ایشان، با توجه به تراز دریافتی رتبه­بندی شده و مطابق با تعداد مجاز پذیرش می­‌شدند.
  • از سال ۱۴۰۰ تعداد ظرفیت محدود مطابق با آیین­‌نامه جدید التصویب حذف گردید و در ازای آن دریافت تراز معینی برای شرکت­کنندگان ملاک قبولی در نظر گرفته شد، در این حالت صرف­نظر از تعداد نفرات، هر شخصی که بتواند تراز کافی و اعلام شده را به دست آورد در آزمون وکالت قبول محسوب می­‌گردد.
  • گفته شد که قبولی در آزمون اولیه شرط اول از ورود به حرفه وکالت است، اما باید توجه داشت که همگان امکان شرکت در این آزمون را ندارند، بلکه تنها دانش ­آموختگان حقوق که حداقل مدرک کارشناسی حقوق داشته باشند می‌­توانند در این آزمون شرکت نمایند. البته موارد استثنائی هم وجود دارند که در ادامه معرفی خواهد شد.
  • پس از قبولی در مرحله اول آزمون با توجه به شهر متبوع در متقاضی، ممکن است مراحل ثبت­ نام تک مرحله‌­ای یا دو مرحله‌­ای باشد، چنانچه مراحل ثبت ­نام دو مرحله‌­ای باشد، در گام اول ثبت ­نام به صورت الکترونیکی انجام شده و مدارک لازم بارگذاری می­شود، در گام دوم مدارک به صورت حضوری در تاریخ‌­های مقرر به مراجع مقرر ارائه خواهد شد. در ثبت ­نام­‌های تک مرحله تنها گام دوم، یعنی ارائه حضوری مدارک موضوعیت خواهد داشت.
  • پس از ارائه مدارک و بررسی آن­‌ها توسط کمیسیون­‌های کارآموزی، در صورتی که مدارک ارائه شده کامل باشند، نامه‌­های استعلام سه‌­گانه برای متقاضیان صادر خواهد شد. استعلامات از دانشگاه محل تحصیل مقطع کارشناسی بابت تایید مدرک تحصیلی، از پلیس +۱۰ درخصوص سابقه کیفری متقاضی و نیز پزشکی قانونی جهت احراز عدم اعتیاد متقاضیان کسب می‌­گردد.
  • متقاضیان پس از صدور استعلامات یاد شده موظف هستند در موعدهای مقرر با توجه به رویکرد هرکدام از مراجع، نسبت به دریافت و ارائه جوا استعلامات به کانون متبوع اقدام نمایند.
  • پس از وصول استعلامات به کانون متبوع، به متقاضیان اعلام می­‌گردد که نسبت به تعیین شهر متبوع خود اقدام نمایند، این عملیات به صورت آنلاین برگزار می­‌گردد، سپس با توجه به رتبه متقاضی و اولویت­بندی­‌های وی در انتخاب شهر، شهر متبوع نهایی وی اعلام می‌­گردد.
  • از سال ۱۴۰۰ و مطابق با آیین­‌نامه جدید، مشاوره روانپزشکی بابت تایید سلامت روان داوطلبین به مراحل افزوده گردیده است که مطابق با زمان و مکان اعلام شده هر یک از متقاضیان باید نسبت به دریافت آن اقدام نمایند.
  • پس از انجام موفقیت آمیز مراحل فوق، نوبت به دوره آموزشی می­‌رسد. مطابق با آیین­‌نامه جدید ساعات ارائه آموزش و موضوعات آن تفاوت‌هایی داشته است، اما این دوره آموزشی اصولا ۲ ماهه خواهد بود.
  • پس از شرکت در تمامی جلسات آموزشی، که یک وظیفه بر عهده متقاضیان بوده و قابل چشم­ پوشی نمی‌­باشد، نوبت به آزمون مرحله اول می‌رسد، این مرحله نیز نوآوری آئین نامه جدید التصویب است.
  • قبول ­شدگان آزمون مرحله اول وارد به مرحله دوم که آموزش کارآموزان در مراجع قضائی است وارد می­‌شوند، پس از ۶ ماه به مرحله کارآموزی با حمایت و نظارت وکیل سرپرست منتقل خواهند شد.
  • در پایان دوره کارآموزی آزمون اختبار برگزار خواهد شد که در دو مرحله شفاهی و کتبی است، شرکت در این آزمون مستلزم طی مراحل قبل به صورت موفقیت آمیز و تایید کمیسیون کارآموزی نسبت به جواز شرکت کارآموزان در آزمون اختبار می­‌باشد.
  • قبول شدگان آزمون اختبار، پس از ادای سوگند، پروانه پایه یک دریافت کرده و به عنوان وکیل پایه یک دادگستری عضوی از نهاد وکالت خواهند شد.

مشاوره درباره کانون وکلای دادگستری

مشاوره درباره کانون وکلای دادگستری

در این مقاله با یکی از نهادهای اجتماعی کشور آشنا شدیم، دانستیم که خدمات وکیل مستقل برای همراهی موکل در مسیر حق و عدالت­‌ خواهی به همه اطراف اختلاف و نیز مراجع قضایی یاری می­‌رساند، به همین سبب نیز از سال­‌های مشروطه تلاش جامعه حقوقی برای ایجاد و تحقق نهاد مستقل وکالت آغاز گردید، به گونه‌­ای که امروزه می‌­توان از خدمات وکالت به صورت معاضدتی نیز برخوردار شد.

در حال حاضر در کلیه شهرها و استان­‌های کشور وکلای متعدد برای ارائه خدمات به مراجعین حضور دارند که امکان شناسایی و رجوع به ایشان از طریق سامانه کانون وکلا نیز میسر است.

با وجود آن که کلیه وکلای دادگستری می­‌توانند در امور مختلف و در مراجع مختلف، موکلین را همراهی نمایند، لیکن عرصه حقوقی کشور شاهد رشد و توسعه وکالت تخصصی در سال­‌های اخیر است، این امر ارائه بهترین خدمات به موکلین را نیز به همراه داشته است؛ لذا چنانچه سوالاتی در خصوص خدمات وکالت و نحوه برخورداری از آن داشتید می‌­توانید با مشاوره حقوقی بنیاد وکلا تماس حاصل فرمایید.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا