در گذشته دارندگان دسته چک برای انتقال یک چک در وجه فرد دیگر لازم بود تا یک برگه چک فیزیکی را پشت نویسی یا همان ظهر نویسی کرده و پس از امضا زدن آن را به فرد مورد نظر تحویل دهند و به این صورت فرایند انتقال چک صورت می گرفت که این روش با ایرادات زیادی مانند امکان رخ دادن اشتباه در ظهرنویسی، مفقود شدن و سایر موارد این چنینی مواجه بود.
اما با طراحی و ارائه سامانه صیاد توسط بانک مرکزی برای انتقال چک دیگر نیازی به فرایند پشت نویسی نبوده و تمامی این فرایند ها به صورت الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری هیچکدام از طرفین صورت می گیرد که در نتیجه آن در وقت و هزینه افراد بسیار صرفه جویی شده و همچنین میزان امنیت فرایند انتقال چک نیز در این روش به مراتب بالاتر رفته است.
با توجه به اجباری شدن استفاده از سامانه صیاد جهت تمامی امور مربوط به چک ها به ویژه فرایند انتقال آن ها، لذا در ادامه به ارائه مطالبی در رابطه با آموزش و مقایسه نحوه انتقال چک از طریق ظهرنویسی و یا با استفاده از سامانه صیاد پرداخته شده است.
نحوه انتقال چک با پشت نویسی یا ظهرنویسی
همانطور که گفته شد در گذشته و قبل از ایجاد سایت صیاد تمامی افرادی که دارای دسته چک های مربوط به حساب جاری خود در هر یک از بانک های موجود بودند برای انتقال این چک ها در وجه فرد دیگر لازم بود تا برگه مورد نظر را به صورت صحیح ظهرنویسی کرده و پس از امضا شخصا آن را به فرد دریافت کننده تحویل دهند.
در واقع پشت نویسی یا همان ظهر نویسی چک به معنای نوشتن عباراتی در پشت یک برگه چک می باشد که بر اساس آن حق داشتن مبلغ مشخص شده بر روی این چک به فرد دریافت کننده منتقل می شود.
دارنده چک پس از نوشتن عبارات مربوطه لازم است تا تعداد ۲ عدد امضا را بدون ذکر نام و نام خانوادگی در پشت چک درج کرده و بدین ترتیب فرایند انتقال را تکمیل کند.
لازم به ذکر است که فرایند انتقال چک چنانچه بدون ظهر نویسی و امضای صادر کننده انجام شود، فاقد اعتبار بوده و چک مربوطه همچنان در وجه صادر کننده آن می باشد.
به طور کلی در روش انتقال چک با استفاده از ظهرنویسی ۳ نوع انتقال وجود دارد که به ترتیب شامل انتقال در وجه حامل، انتقال در وجه شخص معین (بدونخط زدن عبارت "حواله کرد") و یا انتقال به حواله کرد (با خط زدن عبارت حواله کرد) می باشند.
شخص صادر کننده با توجه به شرایط موجود و هدف خود از انتقال وجه تصمیم به انتخاب هر یک از روش های موجود می گیرد.
نحوه انتقال چک از طریق سایت صیاد
با توجه به مشکلات زیادی که در استفاده از روش ظهر نویسی برای انتقال چک ها وجود داشت و از جمله آن ها می توان به اتلاف وقت و هزینه، امکان اشتباه در مراحل پشت نویسی و سایر موارد اینچنینی، بانک مرکزی اقدام به طراحی و ارائه سامانه ای تحت عنوان سامانه صیاد به منظور متمرکز کردن تمامی درخواست های چک و همچنین انجام الکترونیکی ظهرنویسی چک برای انتقال آن کرده است.
در نتیجه پیاده سازی این طرح که در قانون جدید صدور چک نیز مورد تایید قرار گرفته است، تمامی دارندگان دسته چک ملزم به ثبت چک در سامانه صیاد و انجام مراحل ظهر نویسی اکترونیکی آن برای انتقال به دیگر افراد می باشند.
برای این منظور تمامی افراد ملزم به طی کردن مراحل زیر می باشند:
- وارد شدن به سامانه صیاد و ثبت کردن اطلاعات کامل مربوط به چک که شامل مواردی مانند مبلغ چک، شماره سریال، تاریخ سر رسید ، کد صیاد و …. می باشد؛ پس از تایید اطلاعات چک از سوی بانک مربوطه دسته چک مورد نظر برای تایید نهایی به سامانه صیاد ارسال می گردد.
- پس از ارسال چک مورد نظر از سوی بانک مربوطه برای سامانه صیاد اطلاعات و کد صیادی آن توسط بانک مرکزی چک شده و در صورت نبودن هیچگونه مشکلی مانند وجود چک برگشتی، سابقه بد حسابی و … این چک به صورت موقت در سامانه صیاد ثبت خواهد شد.
- پس از دریافت تاییدیه از سوی بانک مرکزی و ثبت چک در سامانه صیاد دارنده چک باید برگه اصلی چک مورد نظر را به دریافت کننده آن تحویل دهد.
- در این مرحله دریافت کننده چک باید به سایت صیاد مراجعه کرده و کد صیادی ۱۶ رقمی درج شده بر روی چک مورد نظر را وارد قسمت مربوطه جهت گرفتن استعلام چک صیاد از این سامانه کند؛ پس از دریافت تاییدیه از سوی سامانه صیاد و اطمینان حاصل کردن از معتبر بودن چک باید اقدام به تایید دریافت چک کند.
نکاتی در رابطه با انتقال چک با استفاده از سامانه صیاد
علاوه بر مواردی که قبلا در رابطه با استفاده از سامانه صیاد و انتقال چک از طریق این سایت ذکر شد نکات دیگری نیز وجود دارد که تمامی افرادی که قصد استفاده از خدمات این سایت را دارند لازم است تا به آن ها توجه کافی داشته باشند.
این نکات عبارتند از:
- امکان انتقال چک در وجه حامل در این حالت وجود ندارد و لازم است تا مشخصات دقیق فرد دریافت کننده چک ثبت گردد.
- هزینه استعلام از سامانه صیاد برابر ۳۵۰۰ تومان می باشد.
- چنانچه بیش از یک ذینفع برای چک مورد نظر وجود داشته باشد آنگاه برای انتقال موفقیت آمیز چک لازم است تا درخواست انتقال چک از سوی تمامی ذینفعان در سامانه صیاد ثبت و ارسال گردد.
- اگر دارنده چک دارای شخصیت حقوقی باشد، آنگاه انتقال چک باید به تایید تمامی افرادی که حق امضا در شرکت را دارند برسد.
