لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
سلام. ما از طریق دادگاه تخلیه ملک مشاع موروثی را خواستیم که دادگاه دادخواست ما را نپذیرفت. می‌گوید تمامی وراث باید با همدیگر بیایند وگرنه انجام نمی‌شود. برخی از وراث به دلیل کهولت سن و یا دوری از شهر نمی‌توانند بیایند و این دادخواست قابل انجام نیست. حالا باید چه کنم؟
در موارد مربوط به تخلیه ملک مشاع موروثی، تمامی وراث باید به عنوان طرفین دعوی حضور داشته باشند یا نماینده قانونی از جانب خود معرفی کنند. در صورتی که برخی از وراث به دلیل کهولت سن یا دوری نمی‌توانند شخصاً حاضر شوند، می‌توانند به یکی از وراث یا شخص دیگری وکالت دهند تا به جای آنها در دادگاه حضور یابد.
مطابق با ماده ۱۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، هر یک از وراث می‌توانند وکیل یا نماینده قانونی از طرف خود معرفی کنند تا به امور مربوط به دعوی رسیدگی کند.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، می‌توانید با مشورت با یک وکیل متخصص در امور ملکی و خانوادگی، راهکارهای مناسبی برای حل مشکل خود پیدا کنید.
سلام، چنانچه ملک دارای سند رسمی می باشد، شما میبایست دعوای خلع ید مشاعی مطرح کنید. اگر تعدادی از وراث به علت کهولت سن و یا هر علت دیگری امکان طرح دعوی به عنوان خواهان ندارند، ایشان را به عنوان خوانده طرف دعوی قرار دهید. در هر صورت کلیه وراث چه به عنوان خواهان و چه به عنوان خوانده باید در دادخواست تقدیمی نامشان ذکر شود.
سلام
خلاصۀ پاسخ
• اگر ملک در تصرف «مستاجر یا متصرف بیگانه» است و شما فقط خواهان «تخلیه» بودهاید، دادگاه حق دارد بگوید باید تمام موجرین (همه وارث) یا وکیل رسمی آنها طرف دعوا باشند؛ زیرا عقد اجاره مشترک است و فسخ یا تخلیۀ آن بدون اجماع موجرین ممکن نیست.
• اما اگر متصرف، «بدون قرارداد و عدوانی» (احیانا یکی از وراث یا شخص ثالث) باشد، باید به‌جای «تخلیه» دادخواست «خـلع یـد از ملک مشاع + تحویل» بدهید؛ مطابق رای وحدت‌رویه شمارۀ ۶۷۲ / ۱۳۸۱ و مادۀ قانون مدنی، هر شریک مشاعی به‌تنهایی می‌تواند چنین دعوایی را طرح کند و دادگاه مکلف به رسیدگی است.
• راه‌حل عملی برای شما در یک نگاه:
۱) یا از همۀ وراث یک وکالت‌نامۀ رسمی بگیرید و همان دعوای «تخلیه» را دوباره مطرح کنید؛
۲) یا ـ اگر قرارداد اجاره ندارید ـ عنوان دعوا را به «خلع ید ملک مشاع» تغییر دهید؛ در این صورت حضور بقیه ورثه لازم نیست و دادگاه نمی‌تواند دادخواست را رد کند؛
۳) اگر مشکل اصلی فروش و تقسیم مال است، ساده‌ترین راه «تقاضای افـراز و در صورت غیرقابل افراز بودن، حکم فـروش» است؛ این تقاضا را حتی یک نفر از شرکا می‌تواند در اداره ثبت یا دادگاه مطرح کند.
جزئیات و استدلال قانونی
۱) تفاوت «تخلیه» و «خلع ید»
• تخلیه مخصوص مستاجر و در چهارچوب اجاره است (مواد قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۷۶). موجر باید ثابت کند همۀ موجرین یا قائم‌مقام قانونی آنان خواهان پایان اجاره‌اند.
• خلع ید علیه متصرف بدون قراردادی است؛ در ملک مشاع، طبق مادۀ ۵۷۵ قانون مدنی «هر شریک می‌تواند برای حفظ مال مشترک اقدام قضایی کند» و رای وحدت‌رویه ۶۷۲ دیوان عالی کشور تصریح کرده که «دعوی خلع ید مشاع، با طرح از سوی یکی از شرکاء قابل استماع است».
۲) چرا دادگاه دادخواست شما را نپذیرفته است؟
احتمال زیاد عنوان خواسته را «تخلیه» گذاشته‌اید در حالی که اجاره‌نامه‌ای در کار نیست یا اجاره به امضای همه وراث نبوده است. دادگاه به استناد مواد قانون ۱۳۷۶ و مادۀ ق.آ.د.م ایراد گرفته که خواهان ناقص، حق طرح دعوای تخلیه ندارد.
۳) راه‌حل‌ها
راه ۱: وکالت‌نامۀ رسمی
• ورثه پیر یا ساکن شهرهای دیگر می‌توانند در نزدیک‌ترین دفترخانۀ اسناد رسمی (یا کنسولگری ایران در خارج) وکالت «پیگیری امور دادگاه و درخواست تخلیه ملک موروثی» را به شما بدهند.
• با این وکالت‌نامه، دوباره دادخواست تخلیه بدهید؛ دادگاه باید بپذیرد. حضور فیزیکی وراث لازم نیست؛ ثنا وکالت را ثبت می‌کند.
راه ۲: تغییر عنوان دعوا به «خـلع یـد»
• اگر متصرف، مستاجر رسمی نیست (مثلا یکی از ورثه یا شخصی بدون قرارداد)، خواسته را «خلع ید از پلاک… به انضمام تحویل ملک» تنظیم کنید؛ فقط سهم خود را قید کنید ولی خواستۀ خلع ید نسبت به کل ملک است.
• مستند: رای وحدت‌رویه ۶۷۲ / ۱۳۸۱ – رای شعبۀ ۲۰ دیوان عالی (۳۴۳ / ۱۳۹۵) و مادۀ ق.م.
• دادگاه بدوی مکلف است وارد رسیدگی شود و نمی‌تواند به دلیل نبود سایر شرکا دعوا را رد کند.
راه ۳: افراز یا حکم فروش
• هر شریک (حتی یک نفر) می‌تواند از اداره ثبت محل وقوع ملک درخواست افراز کند.
• اگر ملک ثبتشده غیرقابل افراز تشخیص شود، اداره ثبت پرونده را به دادگاه می‌فرستد و دادگاه حکم «فروش در مزایده و تقسیم ثمن» می‌دهد (مادۀ قانون افراز و فروش اموال مشاع ۱۳۵۷).
• به این ترتیب، بدون حضور تمام وراث، ملک فروخته و پول به نسبت سهم به همۀ وارث پرداخت می‌شود.
۴) مدارک و نکته‌های عملی
• گواهی انحصار وراثت و برگه تعیین سهم‌الارث را ضمیمه کنید.
• اگر به راه ۱ می‌روید، مطمئن شوید وکالت‌نامه شامل حق طرح دعوا، سازش، تجدیدنظر و اجرای حکم باشد.
• اگر راه ۲ را انتخاب می‌کنید، همزمان «اجرت‌المثل ایام تصرف» را هم مطالبه کنید؛ در رای ۶۷۲ دیوان عالی این امکان پذیرفته شده است.
• اگر راه ۳ (افراز/فروش) را می‌پسندید، نقشه ثبتی، سند مالکیت و استعلام شهرداری را مهیا کنید.
جمع‌بندی عملی
۱) ابتدا ببینید متصرف «مستاجر رسمی» است یا «متصرف بدون سند»:
‑ اگر مستاجر است ⇒ همه موجرین یا نمایندۀ رسمی‌شان باید طرف دعوا باشند (راه ۱).
‑ اگر مستاجر نیست ⇒ یک وارث می‌تواند «خلع ید» را به‌تنهایی مطرح کند (راه ۲).
۲) چنانچه هدف نهایی فروش و تقسیم ثمن است ⇒ درخواست افراز/فروش بدهید (راه ۳).
۳) حضور وراث سالخورده یا دور از شهر الزامی نیست؛ با وکالت محضری یا حتی «وکالت اتفاقی» در دادگاه، مشکل حل می‌شود.
موفق باشید 🌺
با سلام و احترام چنانچه ملک دارای سند مالکیت می‌باشد دعوای خلع ید مطرح کنید
با سلام و عرض ادب خدمت شما ،اگر ملک دارای سند رسمی می باشددعوای خلع ید مطرح نمایید
با درود
چنانچه ملک دارای سند رسمی می باشددعوای خلع ید مطرح نمایید.
با سلام خلع ید مشاع توسط هر یک از وراث قابل انجام است
تمامی وراث به شما وکالت مدنی با حق نوکیا به غیر بدهند و شما برای همه از طریق وکیل دادگستری اقدام بفرمایید .
