یکی از تکالیف هر پدر و مادری، انتخاب نام برای فرزند خود در بدو تولد است، بدین ترتیب سازمان ثبت احوال کشور اقدام به صدور شناسنامه برای نوزادان می‌کند.
شناسنامه سند رسمی است که برای تغییر در آن نیاز به تایید و تصویب مراجع صالح است.
برخی از افراد زمانی که به سن قانونی ۱۸ سال می‌رسند به هر دلیلی قصد تغییر در شناسنامه خود را دارند، از جمله تغییرات رایج، تغییر نام یا نامخانوادگی یا تغییر سن شناسنامه است.
برای انجام این تغییرات شرایطی نیاز است، که در این نوشتار به شرایط تغییر نامخانوادگی می‌پردازیم.
شرایط تغییر نام خانوادگی
اگر فردی دارای شرایط تغییر نامخانوادگی از لحاظ سن قانونی باشد می‌تواند اقداماتی در زمینه تغییر نامخانوادگی خود انجام دهد، نامخانوادگی افراد متقاضی باید دارای شرایطی باشد.
طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۴۰ قانون ثبت‌احوال شرایط تغییر نامخانوادگی عبارتند از:
- نامخانوادگی از واژه‌های نامناسب باشد، مانند: بیچاره، گدا و نظایر آن .
- نامخانوادگی بیش از دو کلمه باشد، مانند: خنجری برار عزیزی، فلاح ناگزیر لنگرودی و نظایر آن.
- نامخانوادگی از واژگان خارجی بوده یا با آن ترکیب شده باشد، مانند: علی‌اف، یوهانسون، چارلتون، جلیلسون و نظایر آن.
- نامخانوادگی از کلمات مذموم و یا مغایر با ارزش‌های فرهنگ اسلامی باشد. مانند: بی‌دین، شیطان‌پرست و نظایر آن.
- نامخانوادگی از واژه‌های منسوب به مناصب یا القاب و عناوین باشد، مانند: سرهنگ، خان، مهندس و نظایر آن.
- نامخانوادگی از اسامی محل یا منسوب به محل و نامناسب باشد.
- هرگاه محکومیت جزایی موثر برای یکی از افراد خانواده پیش آید و داشتن آن نامخانوادگی موجب ننگ و سرافکندگی باشد.
- هرگاه تغییر نامخانوادگی به منظور وحدت با نام خانوادگی پدر، جد پدر، فرزند، برادر، خواهر و عمو باشد.
- تغییر نامخانوادگی به منظور وحدت با نامخانوادگی مردی که مادر پس از فوت پدر طفل طبق مقررات ایران رسما با وی ازدواج کرده‌است با رعایت سایر مقررات مربوطه بلااشکال است.
فرد متقاضی با داشتن مدارک لازم می‌تواند برای تقاضای خود به سازمان ثبت‌احوال شهرستان محل صدور شناسنامه مراجعه کند و درخواست تغییر نامخانوادگی دهد.
مدارک مورد نیاز جهت تغییر نامخانوادگی
- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نامخانوادگی
- ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر از کلیه صفحات آن
- فیش بانکی بنام سازمان ثبت احوال کشور این فیش پس از تصویب نام خانوادگی جدید گرفته می‌شود.
بانوانی که می‌خواهند از نامخانوادگی همسر خود استفاده کنند، باید مدارک زیر را ارائه کنند:
- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نامخانوادگی
- اصل و تصویر شناسنامه متقاضی
- اجازه‌نامه شوهر
- اصل و تصویر کلیه صفحات شناسنامه شوهر و قباله نکاحیه
