چگونه از بنای بی‌قرارداد شکایت کنم؟

با سلام
فوری و قبل از تعمیر، درخواست تامین دلیل از طریق دفاتر قضایی ثبت کنید تا کارشناس رسمی، نقص کار و میزان خسارت را مستند کند؛ سپس با گزارش کارشناس، در دادگاه حقوقی دادخواست مطالبه خسارت دهید.
• گام ۱ (حیاتی): تامین دلیل (برای حفظ شواهد عیوب).
• گام ۲ (قضایی): دادخواست مطالبه خسارت (با استفاده از گزارش کارشناس و پیامک‌ها).
• نتیجه: بنا مقصر خسارت‌های ناشی از کار معیوب است و باید آن را بپردازد.

با سلام
در صورت شکایت آنان برای مطالبه وجه، چون قرارداد رسمی و میزان دقیق اجرت توافق‌شده وجود ندارد، دادگاه با ارجاع به کارشناس رسمی ساختمان اجرت‌المثل منصفانه را تعیین می‌کند و خسارات وارده به شما از مبلغ کسر می‌شود.

ابتدا تقاضای تامین دلیل نمایید سپس بر اساس آن دادخواست حقوقی تنظیم نمایید

با سلام- در ابتدا در محل وقوع ملک تامین دلیل بکنید و سپس دادخواست اثبات قرارداد به همراه مدارک و مستندات را تقدیم دادگاه بفرمایید. در صورت اثبات قرارداد منجر به صدور حکم به نفع شما خواهد شد.- موید باشید.

با سلام و درود،

با توجه به توضیحاتی که ارائه دادید، در پاسخ به سوالات شما باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

### ۱. آیا آنها می‌توانند برای مبلغ بیشتری شما را تحت پیگرد قانونی قرار دهند (شاکی شوند)؟

**پاسخ:** بله، آنها در principle (اصل) این حق را دارند که برای مطالبه مبلغی که مدعی هستند به آنها بدهکارید، اقامه دعوی کنند. اما نکته بسیار مهم این است که **موفقیت آنها در دادگاه کاملا وابسته به توانایی آنها در اثبات ادعای خود است.**

* **ماهیت توافق:** از آنجایی که قرارداد کتبی و رسمی ندارید، قرارداد شما از نوع **"شفاهی" (زبانی)** است. این نوع قراردادها نیز در نظام حقوقی ایران معتبر هستند (ماده ۱۰ قانون مدنی: "قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نمودهاند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است."). اما مشکل اصلی **اثبـات** مفاد و شرایط این قرارداد است.
* **بار اثبات دعوا:** قاعده کلی این است که **"مدعی باید اثبات کند"**. یعنی اگر آنها ادعا کنند که شما مبلغ x تومان به آنها بدهکارید، باید این ادعا را ثابت کنند. در صورت نبود قرارداد کتبی، آنها باید از طرق دیگر مانند شهادت شهود، اسناد و مدارک (مثل پیام‌های واتس‌اپ، SMS، ایمیل، فایل‌های صوتی) اثبات کنند که:
* توافق اولیه بر سر چه قیمتی بوده است.
* توافق کرده‌اید که کارهای اضافی (خرده‌کاری‌ها) به چه صورتی محاسبه شود.
* آنها کار را به اتمام رسانده‌اند.
* **پیام‌های واتس‌اپ:** پیام‌های واتس‌اپ شما که در آنها قیمت "دونه‌ای" درها ذکر شده، یک **سند الکترونیکی** محسوب می‌شود و می‌تواند در دادگاه به عنوان دلیل ارائه شود. اگر در این پیام‌ها به وضوح مشخص باشد که محاسبه به صورت "عدد" است، ادعای آنها برای محاسبه "پروژه‌ای" (که احتمالا گران‌تر تمام می‌شود) با مشکل مواجه خواهد شد.

**نتیجه در این بخش:** احتمال موفقیت آنها در دریافت مبلغی بیش از آنچه در مدارک (مثل واتس‌اپ) آمده، **کم** است، مگر اینکه خودشان بتوانند مدارک محکم‌تری ارائه دهند.

---

### ۲. پس از بررسی کارشناس، مقصر کیست و وضعیت خسارات چگونه است؟

**پاسخ:** در اینجا دو موضوع کاملا مجزا مطرح است:

* **حقوق آنها (دستمزد):** آنها می‌توانند برای دریافت دستمزد کارهایی که انجام داده‌اند (البته با اثبات میزان و قیمت آن) علیه شما اقامه دعوی کنند.
* **حقوق شما (خسارت):** **شما نیز می‌توانید به طور مستقل و حتی به صورت متقابل علیه آنها اقامه دعوی کنید** و خسارات ناشی از **تقصیر و تخلف** آنها را مطالبه نمایید.

با آمدن کارشناس رسمی دادگستری، موارد زیر بررسی می‌شود:

* **کیفیت اجرای کار:** کارشناس مشخص می‌کند که آیا کار مطابق با اصول فنی و استانداردهای بنایی انجام شده است یا خیر.
* **میزان خسارت:** کارشناس میزان ضرر و زیان وارده (مثلا هزینه بازسازی دیوار کج شده، هزینه سیمان‌کاری مجدد و ...) را برآورد می‌کند.
* **علت وقوع خسارت:** کارشناس نظر می‌دهد که این خسارات ناشی از تقصیر بنا بوده (مثلا عدم مهارت یا بی‌دقتی) یا عوامل دیگر.

**نتیجه در این بخش:** اگر کارشناس ثابت کند که آسیب‌ها (مثل کج شدن دیوار) ناشی از **عدم مهارت، سهل‌انگاری یا تخلف** بنا بوده است، **مقصر اصلی آنها هستند.** در این صورت:
* شما می‌توانید از آنها **خسارت** بگیرید.
* این خسارت می‌تواند از همان مبلغی که به عنوان دستمزد به آنها بدهکارید، **کسر** شود.
* حتی اگر شما به آنها بدهکار نباشید، می‌توانید برای جبران خسارات وارده، علیه آنها طرح دعوی کنید.

---

### خلاصه و راهکار پیشنهادی:

۱. **آرامش خود را حفظ کنید:** از نظر قانونی شما در موقعیت ضعیفی نیستید. مدارک شما (پیامک، ایمیل، گزارش به سایت) بسیار باارزش هستند.
۲. **مدارک خود را سازماندهی کنید:** تمام پیام‌های واتس‌اپ، SMS، ایمیل‌ها و گزارش‌هایی که به سایت داده‌اید را جمع‌آوری، مرتب و در صورت امکان پرینت بگیرید. سعی کنید تاریخ و زمان آنها مشخص باشد.
۳. **تهیه مستندات از آسیب‌ها:** از تمام آسیب‌های وارد شده (دیوار کج، درهای پایین نشانده شده و ...) با **کیفیت بالا عکس و فیلم** بگیرید. ترجیحا در فیلم، تاریخ و جزئیات محل را توضیح دهید.
۴. **اقدام پیش‌دستانه (در صورت لزوم):** اگر احساس می‌کنید احتمال اقدام قانونی از طرف آنها بالاست یا میزان خسارت وارده به شما قابل توجه است، می‌توانید **شما به عنوان شاکی** به مراجع قضایی (دادگستری) مراجعه کرده و برای **جبران خسارت** و **فسخ قرارداد** علیه آنها شکایت کنید. این کار موضع شما را بسیار قوی‌تر می‌کند.
۵. **در صورت شکایت از طرف آنها:** اگر آنها شکایت کردند، حتما در جلسه دادگاه **ادعای متقابل** مطرح کنید و مدارک خود (شامل توافق بر سر قیمت عددی و همچنین مستندات خسارات) را به قاضی ارائه دهید. از دادگاه درخواست کنید تا برای تعیین میزان خسارت وارده و کیفیت کار، **کارشناس رسمی** تعیین شود.

**جمع‌بندی نهایی:**
نگران نباشید. اگر مدارک شما به اندازه‌ای که توصیف کردید واضح باشد، نه تنها آنها نمی‌توانند پول بیشتری دریافت کنند، بلکه **شما می‌توانید برای خساراتی که به شما وارد کرده‌اند، از آنها طلب غرامت کنید.** تخلف آنها در انجام کار (کج کردن دیوار) یک امتیاز مهم برای شما در دادگاه محسوب می‌شود.

امیدوارم این توضیحات به شما کمک کند. در صورت نیاز به اقدام قانونی، حتما با یک وکیل مشورت نمایید.

با درود و احترام،
در ادامه به تفکیک به سوالات و نگرانی‌های شما پاسخ می‌دهم.

اعتبار توافق شفاهی و مدارک شما
بر اساس ماده ۷ قانون کار ایران، قرارداد کار می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد. این یعنی توافق زبانی شما با بناها کاملا معتبر و قانونی است. مهم‌تر اینکه شما برای اثبات این توافق مدارک بسیار خوبی در اختیار دارید:​

پیام‌های واتساپ و پیامک: این پیام‌ها، به خصوص جایی که به محاسبه "دونه‌ای" درها و قیمت آن اشاره شده، در دادگاه به عنوان "اماره" یا مدرک کمکی قوی پذیرفته می‌شوند. قاضی با استناد به این پیام‌ها می‌تواند به محتوای توافق شما پی ببرد.​

گزارش ثبت شده در سایت و ایمیل‌ها: این موارد نیز نشان‌دهنده وجود رابطه کاری و مشکلات پیش آمده هستند و ادعاهای شما را تقویت می‌کنند.​

بنابراین، ادعای کارگران مبنی بر تغییر نحوه محاسبه دستمزد از "دونه‌ای" به "پروژه‌ای" در صورتی که شما مدرکی دال بر توافق قبلی دارید، از نظر قانونی قابل قبول نخواهد بود.

مطالبه پول بیشتر و نحوه محاسبه دستمزد
کارگران نمی‌توانند به طور یک‌جانبه شرایط پرداخت را تغییر دهند، به خصوص وقتی مدرکی مانند پیام واتساپ برای توافق اولیه وجود دارد.​

دستمزد کارهای قیمت‌گذاری شده: برای کارهایی که قیمت آن‌ها (مانند درها) مشخص شده، شما فقط موظف به پرداخت همان مبلغ توافق‌شده هستید.

دستمزد خرده‌کاری‌ها: برای کارهایی که قیمتی برایشان تعیین نشده، ملاک پرداخت "اجرت المثل" است. یعنی دستمزدی که عرفا برای چنین کارهایی در آن منطقه پرداخت می‌شود. اگر در این مورد اختلاف به وجود بیاید، یک کارشناس رسمی دادگستری میزان آن را تعیین خواهد کرد.​

نگرانی از گران‌تر شدن کار پروژه‌ای: نگرانی شما کاملا به‌جاست. محاسبه پروژه‌ای معمولا زمانی انجام می‌شود که کل حجم کار از ابتدا مشخص باشد. آن‌ها نمی‌توانند در میانه کار و پس از توافق بر سر قیمت واحد، روش محاسبه را تغییر دهند.​

در نتیجه، اگر کارگران بخواهند برای مبلغ بیشتر شکایت کنند، شما با استناد به پیام‌های واتساپ و توافق شفاهی اولیه، موضع بسیار قوی‌تری خواهید داشت.

خسارت‌های وارد شده و مسئولیت کارگر
مهم‌ترین بخش ماجرا این است که کارگر در قبال خساراتی که به دلیل نقص در انجام کار یا بی‌احتیاطی به کارفرما وارد می‌کند، مسئول است.​

نقش کارشناس: اگر کار به شکایت و دادگاه بکشد، قاضی یک کارشناس رسمی دادگستری در امور ساختمان را برای بررسی موضوع اعزام می‌کند. این کارشناس موارد زیر را بررسی و در گزارش خود اعلام می‌کند:​

کیفیت کار انجام شده (مانند دیوار کج و نصب نادرست درها).

میزان خسارت وارد شده به ملک شما.

تعیین مقصر حادثه (اینکه آیا خسارت ناشی از کوتاهی و اشتباه کارگر بوده است).

برآورد هزینه لازم برای اصلاح خرابی‌ها (مانند هزینه مجدد سیمان‌کاری).​

نتیجه گزارش کارشناس: اگر کارشناس تایید کند که دیوار کج ساخته شده و درها به درستی نصب نشده‌اند، کارگران مقصر شناخته می‌شوند و موظف به جبران خسارت هستند. شما نه تنها مقصر نخواهید بود، بلکه می‌توانید هزینه این خسارت‌ها را از دستمزد نهایی آن‌ها کسر کنید.​

چه کاری باید انجام دهید؟
با توجه به شرایط، توصیه می‌کنم مراحل زیر را با آرامش و قاطعیت دنبال کنید:

مستندسازی کامل: از تمام آسیب‌ها و نواقص کار (دیوار کج، درهای خراب) با تاریخ روز عکس و فیلم تهیه کنید. تمام پیام‌ها، ایمیل‌ها و گزارش‌های ثبت‌شده را در جایی امن ذخیره کنید.

مذاکره نهایی: یک بار دیگر به صورت شفاف (در صورت امکان با حضور یک شاهد) با آن‌ها صحبت کنید. اعلام کنید که حاضر به پرداخت دستمزد طبق توافق اولیه "دونه‌ای" هستید، اما هزینه‌ی خسارت‌های وارد شده که توسط کارشناس برآورد خواهد شد، از مبلغ نهایی کسر می‌گردد.

ارسال اظهارنامه قضایی: اگر مذاکره به نتیجه نرسید، می‌توانید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یک "اظهارنامه" برایشان ارسال کنید. در این اظهارنامه به طور رسمی توافقات، خسارت‌های وارد شده و درخواست خود برای جبران آن را ذکر کنید. این یک اقدام قانونی رسمی است که نشان می‌دهد شما موضوع را به طور جدی پیگیری می‌کنید.

تامین دلیل: قبل از اینکه دیوار را اصلاح کنید، می‌توانید با مراجعه به شورای حل اختلاف، درخواست "تامین دلیل" بدهید. با این کار، یک کارشناس رسمی از طرف دادگاه از محل بازدید کرده و خسارت‌ها را به طور رسمی ثبت و برآورد می‌کند. این گزارش یک مدرک بسیار قوی برای آینده خواهد بود.

شکایت برای مطالبه خسارت: اگر کارگران حاضر به جبران خسارت نشدند، شما می‌توانید بر اساس گزارش تامین دلیل، برای مطالبه خسارت در دادگاه حقوقی علیه آن‌ها شکایت کنید.​

در نهایت، به هیچ وجه نترسید. نداشتن قرارداد کتبی در این مورد بیشتر به ضرر کارگران است تا شما، زیرا شما مدارک محکمی برای اثبات توافقات و خسارت‌ها در دست دارید. قانون در این موارد حامی فردی است که تعهدات به درستی در قبال او انجام نشده است.​

سلام ابتدا تامین دلیل مطرح کنید کارشناس براورد می کند سپس دادخواست را ثبت کنید