آیا ابتدا دعوی اثبات مالکیت مطرح شود؟
پروندهای با موضوع درخواست تقسیم ترکه در جریان بوده است. در حین رسیدگی، یکی از وراث نسبت به زمین مورد درخواست تقسیم، ادعای مالکیت خصوصی مطرح کرده است. قاضی رسیدگیکننده با این استدلال که دعوای تقسیم ترکه در این وضعیت مستلزم تمییز حق و رسیدگی ماهوی به مالکیت است، قرار عدم استماع دعوی تقسیم ترکه صادر نموده است. خواهان متعاقبا با توجه به همین موضوع، دادخواست اثبات مالکیت به نسبت سهمالارث خود و خلع ید از همان زمین را علیه همان وارث مدعی خرید طرح کرده است. اما قاضی دوم، با این استدلال که خواهان باید «دعوای تقسیم ترکه» بدهد، نه «اثبات مالکیت»، دعوی را با ایراد شکلی رد کرده است. حال سؤال این است: در چنین حالتی، کدام اقدام و نظر صحیح است؟ آیا باید ابتدا دعوی اثبات مالکیت مطرح شود تا مالکیت مورث احراز گردد؟ یا باید مستقیما درخواست تقسیم ترکه مطرح گردد؟ با توجه به مفاد رای وحدت رویه شماره ۵۷۹ مورخ ۱۳۷۱/۷/۲۸ هیات عمومی دیوان عالی کشور که مقرر میدارد: «بند یک ماده ۷ قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک و دو راجع به تقسیم ترکه ناظر به موردی است که اموال مورد درخواست تقسیم، متعلق به مورث اعلام و تقسیم آن به قدرالسهم ورثه تقاضا شود؛ لیکن اگر راجع به این اموال ادعای مالکیت مطرح گردد و در مالکیت مورث حینالفوت او اختلاف شود، دعوی مالکیت از دعاوی مالی محسوب و صلاحیت دادگاه تابع بهای خواسته خواهد بود.» با استناد به رای فوق، به نظر شما در فرض مذکور، طرح دعوی اثبات مالکیت و خلع ید صحیحتر است یا تقسیم ترکه؟ و در عمل، دادگاه باید چه تصمیمی بگیرد؟