وکیل اعسار از پرداخت مهریه | 3653 وکیل متخصص

مهریه در عقد نکاح دائم و موقت تعیین می‌شود که زن و شوهر قبل از عقد به صورت توافقی میزان مهریه را تعیین می‌کنند. در ازدواج دائمی زوجین این امکان را دارند که بعد از عقد نیز مهریه را تعیین کنند و از لحاظ حقوقی منعی در این زمینه نیست. اما در ازدواج موقت باید در ضمن عقد تعیین مهریه صورت گیرد، در غیر این صورت عقد صورت گرفته باطل است. 

مهریه بر اساس نحوه پرداخت و استطاعت مالی به دو نوع مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم بندی می‌شود. مهریه عندالمطالبه به این صورت است که زوجه می‌تواند هر زمان مهریه خود را مطالبه نماید و شوهر نیز موظف به پرداخت آن است. در مهریه عندالاستطاعه شرایط توانایی مالی مرد در پرداخت مهریه در نظر گرفته می‌شود. 

در هر صورت با وقوع عقد نکاح، تکالیف مشخصی برای زوجین نسبت به یکدیگر ایجاد می‌شود که باید بدون مشکل خاصی این وظایف را انجام دهند. مهریه یکی از این وظایف است که شوهر مکلف به پرداخت آن می‌باشد. مهریه به عنوان پشتوانه مالی زن در روابط زوجیت به شمار می‌رود و از این حیث مرد نباید در پرداخت آن کوتاهی کند. 

قوانین مرتبط با مهریه طی چند سال اخیر دچار تغییراتی شده است و نحوه وصول آن مانند سابق انجام نمی‌شود. در سال 1399 بخشنامه‌ای از قوه قضاییه صادر شد که از این به بعد اداره ثبت به درخواست‌های مطالبه مهریه رسیدگی می‌کنند و امکان ارائه درخواست مهریه به صورت مستقیم به دادگاه وجود ندارد. در دادگاه‌های خانواده کما فی سابق، دادخواست‌های مرتبط با مهریه را در شرایطی خاص رسیدگی می‌کنند. 

در واقع این مسئله سبب کاهش ورودی پرونده به مراجع قضایی خانواده شد و در حال حاضر خانم‌های متاهل برای آن که بتوانند مهریه خود را از راه قانونی به اجرا بگذارند، باید مراجعه به اداره ثبت داشته باشند.

گفتنی است که قبل از صدور این بخشنامه، دوایر اجرایی ثبت، به تقاضای مطالبه مهریه رسیدگی به عمل می‌آوردند اما این موضوع به اختیار متقاضیان بستگی داشت. اما در رویه جدید وصول مهریه از طریق اداره ثبت اسناد امکان پذیر است و عملا امکان رسیدگی مستقیم در دادگاه وجود ندارد. 

حال اگر زوجه مهریه خود را به اجرا بگذارد، قانونا مرد باید از عهده پرداخت آن برآید. در صورتی که زوج توان پرداخت مهریه را نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعسار بدهد تا پرداخت مهریه به صورت اقساطی انجام می‌شود.

درخواست اعسار از طرف مرد از طریق ارائه دادخواست به دادگاه صورت می‌گیرد و اگر درخواست معسر بودن او مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد، به جهت تسهیل در پرداخت مهریه، قسط بندی مهریه صورت می‌گیرد. 

اعسار از پرداخت مهریه به چه معنا است؟

در بحث اعسار لازم به ذکر است که صرفا در مورد پرداخت مهریه مطرح نمی‌شود بلکه به طور کلی در ارتباط با شرایطی است که مدیون توان پرداخت بدهی خود را نداشته باشد و در این صورت وضعیت معسر بودن خود را به مرجع قضایی اعلام می‌کند. حتی اگر فردی توان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد، نیز می‌تواند در این زمینه درخواست اعسار بدهد. 

اعسار اختصاصا به مسائل مالی ارتباط دارد و در مورد مسائل غیر مالی شاهد ارائه درخواست اعسار نمی‌باشیم. از زمانی که عقد ازدواج به وقوع می‌پیوندد، مهریه دینی برای مرد محسوب می‌شود که در صورت مطالبه آن از طرف زن، زوج باید برای پرداخت آن اقدام کند. 

در بحث حقوقی و آنچه که در مراجع قضایی شاهد آن هستیم، اعسار در مورد هزینه دادرسی و محکوم به مطرح می‌گردد. هزینه دادرسی تعرفه مشخصی دارد که هر ساله میزان آن از طرف قوه قضاییه مطرح می‌شود که اگر فردی بخواهد دعوایی را در دادگاه مطرح کند اما توان پرداخت کردن هزینه دادرسی را نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعسار از پرداخت این هزینه‌ها را بدهد. 

اما جدای از اعسار در پرداخت هزینه دادرسی، اغلب درخواست‌های اعسار در ارتباط با محکوم به است. محکوم به می‌تواند هر نوع مالی باشد که پرداخت آن باید از طرف محکوم علیه صورت گیرد. در خصوص دعاوی مهریه، محکوم به همان مهریه است که دادگاه زوج را محکوم به پرداخت آن می‌نماید. 

اعسار از پرداخت مهریه در واقع اعسار از پرداخت محکوم به است که با صدور حکم قطعی از طرف دادگاه، شوهر باید مهریه همسرش را پرداخت کند. بنابراین اگر مرد توانایی پرداخت کردن مهریه را نداشته باشد، طبق قانون می‌تواند درخواست اعسار یا عدم توانایی مالی در پرداخت مهریه را به دادگاه می‌دهد. 

در واقع می‌توان اینگونه بیان کرد که درخواست اعسار از پرداخت مهریه بدین معناست که زوجه مهریه خود را به اجرا گذاشته و دادگاه زوج را محکوم به پرداخت مهریه کرده است. اگر زوج از استطاعت مالی جهت پرداخت مهریه برخوردار نباشد، از طریق دادخواست اعسار، دادگاه را از وضعیت خود مطلع نموده و در صورت تایید درخواست او، پرداخت مهریه بر اساس شرایط تعیین شده صورت می‌گیرد. 

در چه صورتی امکان ارائه درخواست اعسار از پرداخت مهریه وجود دارد؟

همانطور که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، مهریه بدهی مادام العمر برای مردان متاهل محسوب می‌شود و هر زمان این امکان وجود دارد که زوجه مهریه خود را مطالبه کند. دعاوی مهریه زمانی مطرح می‌شود که شوهر از طریق روش مسالمت آمیز قصد دادن مهریه به همسرش را ندارد و زوجه با طرح دعوا به حق قانونی خود می‌رسد. 

در دعاوی مهریه، شوهر به عنوان بدهکار محسوب شده که باید بدهی خود همان مهریه را بپردازد. به دلیل آن که مهریه خانم‌ها عموما با میزان بالا تعیین می‌شود و بر اساس عرف، سکه بهار آزادی مبنای تعیین مهریه محسوب می‌گردد، پرداخت مهریه از توان بسیاری مردان خارج شده است. 

با توجه به این که زوجه برای وصول مهریه اقدامات قانونی را انجام می‌دهد، در شرایطی که شوهر توان پرداخت مهریه را نداشته باشد، قانونا این امکان را دارد تا درخواست اعسار بزند. ارائه درخواست اعسار از مهریه شرایطی دارد و به صرف این که مرد توان کافی برای وصول مهریه را نداشته باشد، نمی‌تواند دلیل موجهی برای درخواست اعسار به شمار رود. 

در ارتباط با این موضوع که زوج در چه صورتی امکان ارائه درخواست اعسار از پرداخت مهریه را دارد، شرایط زیر باید وجود داشته باشد: 

• مطالبه مهریه از طریق دادگاه اقدام شده باشد. 
• حکم قطعی مهریه صادر شده باشد. 
• شوهر توانایی میزان مهریه مطالبه شده را به صورت یک جا نداشته باشد. 

موارد فوق جزو شرایط اساسی درخواست اعسار از پرداخت مهریه محسوب می‌شود. شرط اول برای درخواست اعسار مهریه این است که زوجه با مراجعه به دادگاه، درخواست وصول مهریه را داده باشد.

دادگاه نیز با بررسی پرونده و شرایط موجود، حکم مقتضی را صادر می‌کند. حال اگر حکم صادره قطعی شده باشد، بر همین اساس شوهر به صورت قطعی محکوم به پرداخت مهریه شده و باید برای پرداخت مهریه اقدامی را انجام دهد. 

موضوع اصلی در مورد اعسار از پرداخت مهریه، شرایط مالی محکوم علیه است. اگر شوهر با توجه به استطاعت مالی بتواند تمام مهریه طلب شده از طرف خانم را به صورت یکجا پرداخت کند، بحث اعسار برای او منتفی است و حتی با ارائه این درخواست نیز دادگاه ترتیب اثری به آن نخواهد داد. 

اگر مرد امکان پرداخت بخشی از مهریه را نداشته باشد، در مورد همان میزان از مهریه که امکان پرداخت ندارد، می‌تواند درخواست اعسار از مهریه را تقدیم دادگاه کند و مابقی آن را به صورت یک جا پرداخت نماید. اما در موارد دیگر که اغلب آقایان محکوم به پرداخت مهریه، مشمول آن هستند، این است که امکان پرداخت مهریه به صورت یکجا وجود ندارد که در شرایط باید درخواست اعسار را مطرح کنند. 

در صورتی که درخواست اعسار مطرح شود، دادگاه ابتدا شرایط مالی مرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و اگر معسر بودن وی اثبات شود، دادگاه پرداخت مهریه را برای شوهر قسط بندی می‌کند و بر اساس آنچه که دادگاه تعیین کرده است، به صورت ماهانه یا چند ماه یکبار شوهر مهریه زن را پرداخت می‌نماید. 

شرایط قانونی دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

در بخش قبل به این موضوع پرداختیم که زوج در چه صورتی امکان ارائه درخواست اعسار از پرداخت مهریه را دارد. در واقع عنوان کردیم که با صدور رای قطعی مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت مهریه، در صورتی که محکوم علیه شرایط پرداخت مهریه به صورت یک جا را نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعسار را مطرح کند که در صورت پذیرش از طرف دادگاه، نحوه پرداخت مهریه برای شوهر به صورت اقساطی می‌گردد. 

اعسار از پرداخت مهریه نوعی دعوا حقوقی از طرف شوهر (محکوم به پرداخت مهریه) اقامه می‌شود که طبیعتا ارائه چنین درخواستی باید از طریق دادخواست انجام شود. به همین منظور برای ثبت دادخواست، باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه شود و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به همراه مدارک مورد نیاز تقدیم مسئول مربوطه می‌شود. 

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه باید به نحوی تنظیم شود که محکوم علیه یا شوهر، از پرداخت مهریه ناتوان است و با مدارکی که ضمیمه دادخواست شده است، معسر بودن وی باید به اثبات برسد. برای اثبات معسر بودن زوج این موضوع بسیار مهم است که درخواست دهنده اموال و دارایی نداشته باشد (به جز مستثنیات دین). 

همچنین برای اثبات این موضوع که شوهر برای پرداخت مهریه از تمکن مالی برخوردار نیست، وجود دو شاهد در دادگاه الزامی است.

در واقع دو نفر به عنوان شاهد که البته از شرایط قانونی شهادت برخوردار هستند، باید در محضر دادگاه، شهادت دهند که محکوم علیه به دلایل مختلف مانند نداشتن اموال و دارایی و عدم برخورداری از درآمد مناسب، توانایی لازم برای آن که مهریه همسرش را پرداخت کند، ندارد. 

زمانی که دادخواست اعسار بابت پرداخت مهریه ثبت می‌شود، دادگاه با انجام استعلام و امور دیگر به بررسی شرایط و اوضاع مالی زوج می‌پردازد. اگر برای دادگاه محرز شود که زوج اموال و دارایی ندارد و به دلیل عدم استطاعت مالی، نمی‌تواند مهریه زوجه را پرداخت نماید و همچنین به استناد شهادت شهود، درخواست اعسار مورد تایید قرار گرفته و بر همین اساس، شوهر به جای پرداخت مهریه به صورت یک جا، آن را اقساطی پرداخت می‌نماید. 

طبیعتا اگر مرد اموال و دارایی به نام خود داشته باشد، امکان تایید درخواست اعسار وی از طرف دادگاه وجود ندارد و دادگاه بر این اساس معتقد است که زوج از تمکن مالی برخوردار بوده و می‌توان با توقیف اموال او مهریه زوجه را از این طریق وصول کرد. 

برای طرح دعوا اعسار از پرداخت مهریه وکیل بگیریم یا خیر؟

اگر بر اساس شکایتی که زوجه برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه نموده و حکم قطعی پرداخت مهریه نیز صادر شده باشد، محکوم علیه به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه، درخواست اعسار را پرداخت می‌کند.

ارائه درخواست اعسار به معنای معافیت شوهر از پرداخت مهریه نیست بلکه او در هر حالتی موظف به پرداخت مهریه می‌باشد اما به جای پرداخت مهریه به صورت یک جا آن را اقساطی پرداخت می‌نماید. 

در مورد طرح دعوا اعسار مهریه این که محکوم علیه بخواهد وکیل بگیرد یا خیر، بسته به شرایط او دارد و امکان ملزم کردن وی برای گرفتن وکیل طبق قانون صحیح نیست. اما به دلیل آن که اقامه این دعاوی شرایط خاص خود را دارند و باید به نحوی مطرح شوند که معسر بودن شوهر برای پرداخت مهریه ثابت شود، بهتر است که خواهان در این زمینه وکیل بگیرد. 

نبود وکیل مانع از رسیدگی به پرونده و صدور حکم نخواهد شد اما اگر در حین انجام مراحل دادرسی، مشکلی برای خواهان به وجود آید، باید شخصا مشکلات به وجود آمده را حل و فصل کند. حال در این شرایط اگر وکیل باشد، در صورت بروز مشکل، وکیل به موکل خود کمک می‌کند تا به آنچه که انتظار دارد، برسد. 

وکیل اعسار از پرداخت مهریه چه کاری انجام می‌دهد؟

خوب است بدانید که وکیل اعسار از پرداخت مهریه جدای از بحث وظایف اصلی در امور وکالت، هر کاری که منجر به ثمر بخش بودن پرونده شود را انجام می‌دهد. در واقع از تنظیم اوراق قضایی گرفته تا انجام مراحل دادرسی، همه توسط وکیل انجام می‌شود. برای شروع هر دعوا حقوقی لازم است تا دادخواستی که در ارتباط با موضوع دعوا باشد، تنظیم شود و تقدیم دادگاه گردد. 

بعد از تنظیم دادخواست، باید مراحل ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام شود. بعد از انجام فرآیند قبل از طرح دعوا، نوبت به مرحله حضور در دادگاه می‌رسد. وکیل خواهان (شوهر) باید در دادگاه از حق موکل خود دفاع کرده و با ارئه مستندات کافی معسر بودن او را برای دادگاه محرز کند. 

همچنین اگر حکم دادگاه صدر شد و به نوعی درخواست اعسار مهریه مورد پذیرش دادگاه قرار نگرفت، وکیل اقدامات لازم جهت انجام مراحل اعتراض به رای را انجام می‌دهد. در واقع وکیل در دعوا اعسار از پرداخت مهریه، تمامی اموری که مرتبط با دعوا باشد را انجام می‌دهد تا موکل به حقوق خود برسد. 

تنظیم دادخواست اعسار مهریه توسط وکیل

در صورتی که خواهان برای طرح دعوا اعسار مهریه وکیل گرفته باشد، تنظیم دادخواست توسط وکیل انجام می‌شود. تنظیم اوراق قضایی در اغلب مواقع توسط وکلای دادگستری یا افراد متخصص در این حوزه انجام می‌شود. این امکان برای موکلین وجود دارد که صرفا تنظیم اوراق قضایی را بر عهده وکیل قرار دهند و سایر مراحل طرح دعوا را شخصا انجام دهند. 

تنظیم دادخواست اعسار مهریه توسط وکیل متخصص و مجرب باعث می‌شود که نگارش آن به بهترین وجه ممکن و با رعایت اصول دادخواست نویسی صورت گیرد. تنظیم اوراق قضایی مانند دادخواست، مهارت خاص حقوقی است که از این حیث امکان تنظیم آن توسط اشخاص مختلف وجود ندارد. 

بنابراین در طرح دعوا اعسار مهریه بهتر است که تنظیم دادخواست از طرف وکیل انجام شود تا موکلین در این زمینه دچار مشکل نشوند. اگر دادخواست ارائه شده به دادگاه مطابق با اصول دادخواست نویسی نباشد و ایرادات ماهوی یا شکلی داشته باشد، دادخواست ترتیب اثری به آن نخواهد داد. 

متن دادخواست اعسار از پرداخت مهریه باید غالبا به شکلی باشد که معسر بودن زوج از پرداخت مهریه بر اساس دلایل ارائه شده ثابت شود. اگر دلایل و مدارک ارائه شده برای اثبات ناتوانی مرد در پرداخت مهریه برای دادگاه کافی نباشد، باید مدارک دیگری نیز در این زمینه آماده شده و در اسرع وقت به دادگاه تحویل داده شود. 

تنظیم لایحه دفاعیه در دعوا اعسار از پرداخت مهریه توسط وکیل دادگستری

ارائه لایحه برای دفاع از حق موکلین انجام می‌شود. در واقع لایحه، دفاعیات مکتوبی است که از طرف وکیل به دادگاه ارائه می‌گردد. تنظیم لایحه برای دفاع از حق موکل در تمامی پرونده‌ها از جمله دعوا اعسار مهریه لازم است. این که چه زمانی لایحه دفاعیه باید تقدیم دادگاه شود، به مهارت وکیل بستگی دارد اما بهتر است که در همان جلسات اولیه به دادگاه ارائه گردد. 

تنظیم لایحه مانند دادخواست توسط وکلا انجام می‌شود اما نحوه نگارش آن با دادخواست متفاوت بوده و شرایط خاص خود را دارد. پرونده‌های زیادی در مورد اعسار از پرداخت مهریه در طی سالیان اخیر در دادگاه مطرح شده‌اند که به دلیل ارسال لایحه مناسب توسط وکیل، رای به نفع موکل (خواهان) صادر شده است. 

انتخاب وکیل اعسار از پرداخت مهریه در بنیاد وکلا

انتخاب وکیل خوب و کاربلد در امور مهریه شاید امری ساده به نظر برسد اما موکلین برای آن که به یک وکیل متخصص دسترسی داشته باشند، زمان زیادی را صرف می‌کنند. در واقع به دلیل حساسیت بالای دعاوی مهریه، بودن وکیل متخصص می‌تواند کمک زیادی به موکلین کند. 

اگر در مورد دعوا اعسار از پرداخت مهریه به دنبال وکیل ماهر هستید، مجموعه بنیاد وکلا گزینه بسیار مناسبی برای شما می‌باشد. در این مجموعه، وکلای با سابقه و ماهر در حال فعالیت هستند و تعداد زیادی از پرونده‌های مهریه توسط این مجموعه رسیدگی شده و موکلین به آنچه که مورد انتظارشان بوده، رسیده‌اند. 

جهت انتخاب وکیل متخصص در دعاوی مهریه برای درخواست اعسار، کافیست با کارشناسان ما در ارتباط باشید تا راهنمایی‌های لازم در زمینه مشاوره حقوقی اعسار از پرداخت مهریه در اختیارتان قرار گیرد و بتوانید بهترین وکیل را برای وکالت در این دعوا داشته باشید.