مشاوره حقوقی انحصار وراثت | 7975 مشاوره

موضوعات مختلفی در جامعه وجود دارند که هر کدام از جهاتی حائز اهمیت هستند. یکی از مسائلی که امکان مطرح شدن آن در هر خانواد‌ه‌ای وجود دارد، بحث ارث است. ارث واژه‌ای آشنا برای تمامی ما محسوب می‌شود و کم و بیش اطلاعاتی در ارتباط با آن داریم. ارث در اغلب مواقع به یکی از چالش‌ها و چه بسا مشکلات بسیاری از افراد تبدیل می‌شود و در این راستا به دنبال راه حل جهت حل و فصل آن هستند. 

اگر به پرونده‌های تشکیل شده در مراجع قضایی نگاهی بیندازید، متوجه آن خواهید شد که حجم قابل توجهی از آن‌ها به موضوعات ارث مرتبط هستند. ارث جز آن دسته از موضوعاتی است که در قانون و همچنین در شرع مورد بررسی قرار گرفته است و نمی‌توان اقدامی را در این زمینه برخلاف موازین شرعی و قانونی انجام داد. بعد از فوت متوفی، به نوعی تازه شروع اختلافات بین افراد و اعضاء خانواده بر سر مسائل مالی متوفی مطرح می‌شود. 

با فرا رسیدن مرگ افراد، یکی از موضوعاتی همواره مطرح شده و باید از راه حقوقی رسیدگی شود، مسئله تعیین تکلیف میزان دارایی و اموال متوفی است. متوفی در صورتی که بعد از مرگ خود اموالی را برای فرزندان به جای گذاشته باشد، باید وضعیت مالکیت اموال آن به صورت قانونی مشخص شود. با توجه به این که افراد مختلفی ممکن است از دارایی متوفی ارثی ببرند، در این صورت باید میزان سهم هر کدام از آن‌ها مشخص شود. 

تعیین سهم الارث بر اساس معیارهای مختلفی صورت می‌گیرد که جنسیت در این زمینه، طبق قانون برای تعیین سهم افراد از ارث متوفی مهم است. بروز اختلاف بر سر دارایی متوفی، امری کاملا طبیعی است و در بسیاری از مواقع شاهد آن هستیم که ورثه در مورد اموال متوفی با هم دچار اختلافاتی می‌شوند. همه این مسائل باعث می‌شود تا موضوع انحصار وراثت و مراحل آن انجام شود. 

تعیین سهم الارث ورثه و به طور کلی وضعیت اموال و دارایی متوفی، از طریق فرآیند مربوط به انحصار وراثت انجام می‌شود. برای جلوگیری از اختلافات مربوط به ارث، باید مراحل انحصار وراثت به طور کلی انجام شود تا در نهایت مشخص شود که ورثه تا چه میزان از اموال متوفی ارث خواهند برد. با توجه به اهمیت بالای موضوعات مرتبط با ارث، به منظور تعیین تکلیف قانونی فرآیند انحصار وراثت، لازم است که مراحل قانونی آن را انجام دهید. 

جهت انجام صحیح مراحل انحصار وراثت، باید از وکیل انحصار وراثت و کارشناسان حقوقی مشورت گرفته تا بتوانید بدون مشکل خاصی و به بهترین شکل ممکن، مراحل مختلف انحصار وراثت را انجام دهید. در همین راستا می‌توانید از مشاوره حقوقی بنیاد وکلا استفاده کنید. 

درباره ارث

قبل از بررسی موضوع انحصار وراثت، لازم است که ابتدا با مفهوم ارث آشنا شویم. در مورد این که ارث چیست، به زبان عامیانه می‌توان گفت که رسیدن اموال و دارایی متوفی به افرادی که طبق قانون از متوفی ارث می‌برند و به نوعی امکان داشتن مالکیت بر اموال متوفی را دارند. اما از بعد حقوقی ارث، دو تعریف برای آن تعیین شده است که به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم. 

در تعریف اول، ارث را می‌توان به انتقال قهری اموال و دارایی متوفی به ورثه در نظر گرفت. به دلیل رابطه قهری میان متوفی و ورثه، قاعدتا اموال او به وراث خواهد رسید. تعریف نخست بیان شده از ارث، با مفهوم توارث مرتبط است و منتقل شدن دارایی شخص فوت شده به ورثه، تحت عنوان ارث شناخته می‌شود. 

تعریف دوم ارث، بدین شکل بیان می‌شود که پس از فوت شخص، اموال و دارایی که به بازماندگان او تعلق می‌گیرد، به عنوان ارث می‌توان در نظر گرفت. این معنا از ارث، با مفهوم ترکه شباهت دارد که در واقع ترکه نیز به معنای کلیه اموال و دارایی شخص متوفی که پس از انجام مراحل قانونی و پرداخت دیون، قابل انتقال به ورثه خواهد بود. 

قانونگذار در ماده 867 قانون مدنی عنوان می‌کند که ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می‌کند. در واقع چه موت حقیقی رخ دهد و یا به موجب حکم دادگاه، حکم موت فرضی برای متوفی صادر گردد، ارث تحقق پیدا خواهد کرد. بنابراین امکان تعیین سهم الارث فردی که به عنوان غایب مفقود الاثر شناخته می‌شود، وجود دارد و در این صورت ورثه می‌توانند اقدام به انجام مراحل انحصار وراثت نیز نمایند. 

البته در این زمینه ماده 872 قانون مدنی، موضوع دیگری را عنوان نموده و بیان می‌کند که اموال غایب مفقود الاثر، تقسیم نمی‌شود، مگر بعد از ثبوت فوت او یا انقضاء مدتی که عادتا چنین شخصی زنده نمی‌ماند.

شخصی که به لحاظ حقوقی غایب مفقودالاثر به شمار می‌رود، در صورتی که فوت او اثبات گردد و یا بعد از گذشت مدت زمان طولانی که علی القاعده امکان زنده تصور کردن فرد وجود ندارد، امکان تقسیم اموال او بین ورثه وجود دارد. 

لازم به ذکر است که بعد از اثبات شدن فوت شخص غایب مفقود الاثر، عملا دیگر از لحاظ حقوقی، اطلاق اصطلاح غایب مفقود الاثر برای متوفی امکان پذیر نیست و در هر صورت طبق قانون در این شرایط می‌توان برای تقسیم اموال او اقدامات لازم را انجام داد. حال این که چه اشخاصی امکان ارث بردن از متوفی را دارند و در واقع نحوه تقسیم کردن دسته بندی افراد ورثه از یکدیگر، در بخش بعدی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. 

منظور از انحصار وراثت چیست؟

یکی از موضوعاتی که بعد از فوت شخصی، مطرح می‌شود و باید از طریق حقوقی حل و فصل شود، بحث نحوه تقسیم اموال و دارایی او است. به منظور انجام روال قانونی نحوه تقسیم کردن دارایی متوفی و به طور کلی تعیین تکلیف موضوعات ارث، باید مراحلی که در قانون تحت عنوان انحصار وراثت عنوان شده است، انجام شود. 

زمانی که تقسیم اموال متوفی وارد مرحله انحصار وراثت می‌شود، لازم است که مدارک مورد نیاز از جمله گواهی انحصار وراثت ارائه گردد. البته در خصوص انحصار وراثت، ذکر این نکته ضروری است که تقسیم اموال متوفی منوط به پرداخت کلیه دیون و بدهی‌های موجود است. 

در واقع انجام مراحل انحصار وراثت، منوط به تادیه کلیه قروض متوفی است و تا زمانی که دیون وی به صورت کامل پرداخت نشود، امکان تعیین سهم الارث بین ورثه وجود ندارد. علاوه بر آن، در زمان انجام مراحل انحصار وراثت، میزان مالیات بر ارث نیز تعیین و به همراه سایر قروض می‌بایست پرداخت گردد. بعد از آن که ورثه تمام بدهی‌های متوفی را پرداخت کردند، در این صورت می‌توانند برای تقسیم اموال و به نوعی تقسیم ارث، اقدامات لازم را انجام دهند. 

طبقات و درجات ارث

در بخش قبل با مفهوم ارث آشنا شدیم و عنوان شد که اموال و دارایی متوفی که به وراث او می‌رسد، به آن ارث گفته می‌شود. حال موضوع اصلی و مهم در خصوص ارث، طبقاتی که در قانون به عنوان افراد ذی‌نفع برای ارث بردن از اموال موتوفی عنوان شده است که در این بخش به بررسی آن می‌پردازیم. 

نحوه تقسیم ارث در جامعه ما به نحوی که مقررات آن در قانون مدنی عنوان شده است، انجام می‌شود. در واقع طبقاتی در این زمینه عنوان شده است که تقسیم سهم الارث بر اساس آن انجام می‌شود. طبق ماده 862 قانون مدنی، به طور کلی سه طبقه برای تقسیم ارث در نظر گرفته شده است که به شرح زیر است: 

1. طبقه نخست: پدر و مادر، اولاد و اولاد و اولاد متوفی. 
2. طبقه دوم: اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها
3. طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله متوفی و اولاد آن‌ها

نحوه تقسیم بندی این طبقات با این هدف انجام شده است که هر طبقه، مانع از ارث بری طبقه دیگر می‌شود. به بیان دیگر، تا زمانی که افراد ذکر شده در طبقه اول در قید حیات باشند، در مورد ارث بری از اموال متوفی حق اولویت داشته و دارایی متوفی به طبقات پایین‌تر نمی‌رسد. همینطور این موضوع در خصوص طبقه دوم نیز صدق می‌کند. در کمتر حالتی شاهد آن هستیم که طبقه سوم از دارایی متوفی ارث ببرند و این مسئله جز موارد نادر در بحث نسبت ارث در اموال متوفی به شمار می‌رود. 

موضوع مزبور در ماده 863 قانون مدنی، مورد اشاره قرار گرفته است که بیان می‌دارد، وارثین طبقه بعد، وقتی ارث می‌برند که از وراث طبقه قبل قبل کسی نباشد. در هر کدام از طبقات سه گانه ارث نیز درجاتی که رابطه نزدیک تری با متوفی دارند، در خصوص رابطه توارث حق تقدم داشته و افرادی با روابط دورتر، در صورت نبود درجات نزدیک‌تر در همان طبقه در نهایت از ارث بهره‌مند خواهند شد. 

بر اساس ماده 861 قانون مدنی، موجبات ارث، نسب و سبب است. در همین راستا باید به این موضوع اشاره کرد که در حقوق ایران، رابطه توارث صرفا برای روابط نسبی برقرار است که البته رابطه بین زن و شوهر که نوعی رابطه سببی است، از این قاعده مستثنی است.

البته در عقد نکاح موقت، رابطه توارث بین زن و شوهر وجود ندارد و به نوعی زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند. طبق ماده 863 قانون مدنی، از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می‌برند، هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری، زنده باشد. 

مشاوره حقوقی انحصار وراثت در مورد چه موضوعاتی است؟

زمانی که فوت متوفی فرا می‌رسد، همواره برای بازماندگان متوفی بحث تعیین سهم الارث یکی از دغدغه‌های آن‌ها به شمار می‌رود. ورثه شاید تا قبل از فوت متوفی اختلاف زیادی با یکدیگر نداشته باشند، اما با مرگ وی به نوعی زمینه ایجاد اختلافات خانوادگی مطرح می‌شود و در این صورت ممکن است حقی تبدیل به ناحق شود و ورثه آن طور که باید و حق قانونی آن‌ها است، به اموال متوفی دسترسی پیدا نکنند. 

در این صورت لازم است که مراحل مربوط به انحصار وراثت انجام شود تا به صورت قانونی، مشخص شود که سهم الارث هر کدام از ورثه به چه میزان است. البته در صورتی که ورثه به صورت توافقی بتوانند اموال متوفی را بین خود تقسیم کنند، نیاز به انجام فرآیند انحصار وراثت نیست. 

مشاوره حقوقی انحصار وراثت به نحوه انجام مراحل مربوط به انحصار وراثت و روال قانونی می‌پردازد. در واقع عمده مسائلی که در مورد مشاوره حقوقی انحصار وراثت مطرح می‌شود، به چگونگی انجام مراحل آن ارتباط دارد. البته که در مشاوره حقوقی، اطلاعات مورد نیاز در خصوص این که ورثه چگونه بتوانند گواهی انحصار وراثت را نیز دریافت کنند، ارائه می‌شود. 

قبل از آن که نوبت به مرحله رسیدگی انحصار وراثت در مراجع قضایی مانند شورای حل اختلاف برسد، لازم است که پیش از آن مراحل مربوط به مراجعه اداره ثبت احوال جهت گرفتن گواهی فوت متوفی و سایر مراحل انجام شود. از این رو لازم است که قبل از طی نمودن فرآیند انحصار وراثت، از مشاوره حقوقی وکلا دادگستری استفاده نمایید. 

مشاوره حقوقی در مورد موانع ارث

مسائل مرتبط با ارث، بسیار گسترده هستند و در یک زمینه عمدتا مطرح نمی‌شوند. پس از بررسی موضوعاتی چون تعریف ارث و طبقات سه‌گانه تقسیم ارث، حال باید به ارائه مشاوره حقوقی موانع ارث بپردازیم. منظور از موانع ارث این است که اگر شرایط قانونی آن محرز شود، فردی که حق ارث بری از دارایی متوفی را دارد، از چنین حقی محروم خواهد شد. 

در مشاوره حقوقی مربوط به انحصار وراثت، به صورت مفصل به شرایط مربوط به موانع ارث خواهیم پرداخت اما در این بخش اطلاعاتی را در خصوص موانع تعیین شده در قانون بر سر راه ارث ارائه خواهیم کرد. مواردی که به عنوان موانع ارث، شناخته می‌شوند، عبارتند از: 

• قتل مورث
• کفر
• لعان
• ولادت زنا

موارد فوق، به عنوان شرایط اصلی و قانونی موانع رابطه توارث به شمار می‌روند و در صورت وجود داشتن آن‌ها، امکان ارث بردن شخص مورد نظر که چنین شرایطی را داشته باشد، وجود ندارد. 

یکی از موانع اصلی ارث، طبق ماده 880 قانون مدنی، قتل است. در واقع شخصی که مورث خود را به قتل می‌رساند، آن هم به صورت عمدی، قانونا هیچ ارثی از اموال متوفی نخواهد برد. تفاوتی در خصوص این که شخص مورد نظر به صورت انفرادی مورث را به قتل رسانده و یا با همکاری چند نفر در قالب معاونت در جرم این جنایت را انجام داده است.

لازم به ذکر است که اگر ثابت شود، فردی برای دفاع از خود اقدام به قتل مورث نموده است، این موضوع مانع از ارث نخواهد شد. 

مانع بعدی در خصوص ارث، کافر بودن ورثه است. به موجب ماده 881 مکرر قانون مدنی، امکان ارث بری وارث کافر از مورث مسلمان وجود ندارد. مانع سوم برای ارث، لعان است. لعان در اصطلاح حقوقی بدین معناست که مردی، به زن خود تهمت انجام عمل زنا و رابطه نامشروع را بزند و همچنین فرزند متولد شده را به عنوان فرزند خود قبول نکند. ماده 882 قانون مدنی عنوان می‌کند که بعد از عمل لعان، امکان ارث بری زوجین از یکدیگر میسر نیست. علاوه بر این، ارث بری فرزند از پدر و بالعکس، امکان پذیر نیست. 

از موانع دیگر ارث، می‌توان به ولادت ناشی از زنا اشاره نمود. فرزندی که به واسطه عمل زنا متولد می‌شود، نمی‌تواند از پدر یا مادر خود و همچنین خویشاوندان آن‌ها ارث ببرد. بحث ولادت زنا به عنوان یکی از موانع اصلی ارث، در ماده 884 قانون مدنی اشاره شده است. 

مشاوره حقوقی در مورد مراحل انحصار وراثت

یکی از موضوعات پرتکراری که در مشاوره حقوقی انحصار وراثت از طرف متقاضیان مطرح می‌شود، مراحل مربوط به انحصار وراثت است. در ارتباط با مراحل انحصار وراثت به طور کلی می‌توان گفت به این صورت است که هر کدام از ورثه ابتدا باید مراحل مورد نیاز در این زمینه مانند گواهی فوت و استشهادیه مربوط به انحصار وراثت را تهیه کنند. بعد از تهیه مدارک مربوطه، باید دادخواستی در این زمینه تنظیم و در اختیار شورای حل اختلاف قرار گیرد. 

در این صورت گواهی انحصار وراثت صادر شده و ورثه می‌توانند از طریق این گواهی برای انجام مراحل بعدی تقسیم اموال اقدام کنند. گواهی انحصار وراثت، برگه‌ای است که در آن اطلاعات مورد نیاز از قبیل افرادی که از دارایی متوفی ارث می‌برند و همچنین میزان سهم الارث ورثه نیز مشخص می‌شود. به نوعی تا زمانی که گواهی مربوطه صادر نشود، ورثه نمی‌توانند اقدامی را برای تعیین سهم الارث انجام دهند. 

دریافت گواهی انحصار وراثت، یکی از زمینه‌های اصلی جلوگیری از اختلاف ورثه در مورد اموال متوفی است. با توجه به این که در گواهی مربوطه، اطلاعات مورد نیاز در خصوص تقسیم ارث مطرح شده و سهم الارث هر یک از ورثه مشخص می‌شود، در این صورت، امکان بروز اختلاف در خصوص نحوه تقسیم ارث وجود ندارد. 

مشاوره حقوقی مراحل انحصار وراثت قبل از اقدام از طریق دفاتر خدمات قضایی

قبل از آن که انجام مراحل انحصار وراثت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت گیرد، لازم است که یک سری مراحل در این زمینه انجام شود. یکی از مراحل ابتدایی در این زمینه، گرفتن گواهی فوت متوفی است.

مرجعی که گواهی فوت را صادر می‌کند، اداره ثبت احوال است. به منظور دریافت این گواهی، لزومی برای مراجعه فیزیکی به اداره ثبت احوال نیست و می‌توان به صورت اینترنتی نیز برای اخذ گواهی مربوطه اقدام نمود. 

علاوه بر گواهی فوت، یکی از مراحلی که به منظور دریافت گواهی انحصار وراثت قبل از دفاتر خدمات قضایی انجام می‌شود، تهیه و تنظیم گواهی استشهادیه است. تنظیم استشهادیه با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و حضور دو نفر شاهد انجام می‌شود. استشهادیه مربوطه برای اخذ گواهی انحصار وراثت انجام می‌شود که فرم آن در دفاتر اسناد رسمی قابل تهیه است. 

مشاوره حقوقی در مورد مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت از طریق مراجع قضایی

قبل از آن که اقدامی برای پیگیری قضایی و مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی به منظور مراحل انحصار وراثت انجام شود، لازم است که گواهی فوت از اداره ثبت گرفته شود و همچنین استشهادیه در این زمینه تنظیم گردد. بعد از انجام این مراحل باید ابتدا دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت تهیه شود و برای ثبت آن به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه گردد. 

مدارکی چون گواهی فوت و استشهادیه، ضمیمه دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت شده و سپس برای رسیدگی به مرجع صالح فرستاده می‌شود. مرجع صالح در این زمینه، شورای حل اختلاف است که به درخواست‌های مرتبط با انحصار وراثت رسیدگی می‌کند. گفتنی است که مدارکی چون سند ازدواج و همچنین وصیت نامه در صورت وجود نیز پیوست دادخواست می‌گردد. 

در مورد مراحل انحصار وراثت، ذکر این نکته ضروری است که زمانی ورثه می‌توانند اقدام به تقسیم اموال و دارایی متوفی کنند که بدهی‌های مربوطه در این زمینه، پرداخت شود. ماده 868 قانون مدنی، به این موضوع پرداخته است که مالکیت ورثه، نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی‌شود، مگر پس از اداء حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می‌گیرد. در واقع ورثه در صورتی می‌توانند بعد از انجام مراحل انحصار وراثت، بر دارایی متوفی تملک پیدا کنند که بدهی‌های مربوطه که متعلق به ترکه متوفی بوده است، پرداخت شده باشد. 

بنابراین لازم است که به منظور تقسیم سهم الارث، ورثه ابتدا برای پرداخت نمودن بدهی‌های متوفی که از دارایی وی صورت می‌گیرد، اقدامات لازم را انجام دهند. گواهی مالیات بر ارث، تا سال 1395، جز مراحل ضروری برای انحصار وراثت به شمار می‌رفت و به این منظور، لازم بود تا لیستی از اموال ورثه تهیه و به اداره مالیات برای تعیین میزان مالیات تعلق گرفته بر ارث ارائه گردد. اما در حال حاضر انجام این مرحله و گرفتن گواهی مالیات بر ارث به منظور انجام دادن فرآیند انحصار وراثت، ضروری نیست. 

برای اطلاع از صدور حکم گواهی انحصار وراثت از طریقی که برای ثبت دادخواست یعنی همان سامانه ثنا انجام شد، ورثه‌ای که دادخواست را به ثبت رسانده است، می‌تواند وارد حساب خود در این سامانه شده و از جزئیات حکم صادره مطلع شود. 

دریافت مشاوره حقوقی در مورد انحصار وراثت لازم است یا خیر؟

زمانی که موضوعی مطرح می‌شود که نیاز به بررسی از ابعاد حقوقی دارد، طبعا باید به دنبال راهکارهایی برای حل و فصل آن بود. یکی از روش‌های مناسب جهت حل و فصل موضوعات حقوقی، دریافت مشاوره حقوقی است. در مورد موضوعات انحصار وراثت نیز، راهکاری مناسب که از طریق آن می‌توان اطلاعات مورد نیاز در این زمینه را کسب کرد، بهره مندی از خدمات مشاوره حقوقی است. 

در مورد این موضوع که در خصوص بحث انحصار وراثت، مشاوره حقوقی بگیریم یا خیر، در وهله اول بسته به نظر شما دارد که قصد دارید مشکلات حقوقیتان در این زمینه به راحتی برطرف گردد یا خیر. در واقع اگر در صدد آن هستید که بتوانید فرآیند انحصار وراثت را به بهترین وجه ممکن انجام داده و در نهایت بدون دردسر خاصی، بتوانید برای تقسیم ارث اقدام کنید، استفاده از خدمات مشاوره حقوقی سامانه بنیاد وکلا پیشنهاد می‌شود. 

برخلاف تصورات بسیاری از افراد که حل مشکلات حقوقی را صرفا از طریق وکیل دادگستری بیان می‌کنند، امکان رسیدگی و حل و فصل نمودن مسائل حقوقی با بهره‌مندی از مشاوره حقوقی وجود دارد. چه بسیار پرونده‌های قضایی که موکلین صرفا با استفاده از مشاوره حقوقی توانستند آن‌ها را برطرف نموده و به موارد دلخواه خود برسند. 

جهت دریافت مشاوره حقوقی انحصار وراثت که به روش تلفنی، آنلاین و حضوری ارائه می‌شود، می‌توانید با کارشناسان حقوقی ما در تماس باشید.