دیه صوت و گویایی

صوت و گویایی، مهم‌ترین راه‌های ارتباطی انسان‌ها با همدیگر است. اگر کسی نتواند با دیگری سخن بگوید، نمی‌تواند ارتباط برقرار نماید و در نتیجه منزوی می‌شود. از بین بردن گویایی یک نفر مانند کشتن اوست. برای همین هم قانون برای مجازات دیه صوت و گویایی دیه کامل را مقرر کرده است.

از آن‌جایی که حفظ جان انسان‌ها برای قانونگذار بسیار با اهمیت بوده است، در طی مواد ۶۹۷ تا ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی، به انواع آسیب‌های وارده به صوت و گویایی پرداخته و مقدار آن‌ها را تعیین نموده است.

با بنیاد وکلا همراه باشید تا با انواع روش‌های از بین بردن گویایی و دیه آن‌ها در قانون، آشنا شوید. در صورت نیاز می‌توانید مشاوره حقوقی دریافت نمایید.

دیه و انواع آن

دیه، مجازاتی است که برای جنایت‌های عمدی و غیر عمدی پرداخت می‌شود. اگر کسی بر جان و جسم دیگری آسیبی وارد نماید. خواه از طریق جنایت عمدی یا غیر عمدی باشد، مجازات وی پرداخت دیه است. مقدار دیه همیشه توسط قانون تعیین می‌شود. که بر اساس نظریه پزشکی قانونی مقدار آسیب وارده تعیین شده و سپس مقدار دیه پرداخت می‌گردد.

دیه انواع مختلفی دارد که بر اساس مشخص بودن مقدار آن یا جنایت وارد شده برجان یا اعضا یا منافع تقسیم می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت که دیه در سه نوع دسته بندی شده است:

دیه قتل یا دیه بر جان

این دیه همان‌طور که از نامش پیداست، برای قتل نفس پرداخت می‌شود. نرخ دیه هر ساله توسط مرجع صالح که قوه قضائیه می‌باشد، تعیین می‌گردد. دیه قتل نفس در ماه‌های حرام دو برابر است.

دیه اعضای بدن که بر اثر جنایت بر اعضا مشخص می‌شود: این جنایت می‌تواند قطع دست و پا، از بین بردن چشم و غیره باشد که دیه آن‌ها طبق قانون متفاوت است.

دیه جراحات

منظور جراحتی است که بر اثر جنایتی بر شخص وارد شده است. جراحت انواع مختلفی دارد که مقدار دیه هر کدام در قانون مشخص شده است. البته گاهی اوقات جراحت موجب ارش می‌شود.

دیه منافع اعضا

هر کدام از اعضای بدن، منفعتی برای ما دارند. مثلا با کمک گوش می‌توانیم اصوات را بشنویم یا اینکه با زبان می‌توانیم صحبت کنیم. اگر جنایتی بر علیه فرد صورت گیرد که این منافع را از بین ببرد، مشمول دیه می‌شود.

مثلا حرف زدن فرد با مشکل مواجه شود، شنوایی خود را از دست بدهد یا اینکه دیگر قادر به صحبت کردن نباشد. گاهی نیز آسیب وارده شدت کمتری دارد که در این موارد قاضی حکم به ارش می‌دهد.

دیه صوت و گویایی به عنوان یکی از انواع دیه منافع در نظر گرفته شده است.

دیه صوت و گویایی

همانطور که گفته شد، صوت و گویایی نقش مهمی در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند. از این رو قانون‌گذار توجه جدی به این مسئله نشان داده و موارد آن را تعیین نموده است.

دیه صوت و گویایی بسته به دلیلی که باعث رخ دادن این حادثه می‌شود، فرق داد. همچنین مقدار از دست دادن قدرت صوت و گویایی نیز در تعیین مقدار آن مؤثر است.

در ادامه به انواع دیه صوت و گویایی خواهیم پرداخت.

از بین رفتن صوت و انواع آن

صوت آوایی است که در هنگام تلفظ حروف ایجاد می‌شود. از بین رفتن صوت به دو صورت اتفاق می‌افتد:

• گاهی صدا کاملا از بین می‌رود. این اتفاق به دلیل از بین رفتن تارهای صوتی رخ می‌دهد.
• گاهی نیز جنایت به شکلی رخ می‌دهد که صدای فرد وجود دارد اما شکل آن تغییر یافته و یا دچار عیب شده است.

از بین رفتن صوت گاهی موجب دیه و گاهی موجب ارش می‌شود.

از بین رفتن قدرت گویایی و انواع آن

قدرت گویای یا توانایی نطق و گفتار، قدرت ادای حروف الفبا و ترکیب جملات است. از بین رفتن قدرت تکلم افراد می‌تواند درجات مختلفی داشته باشد، گاهی فرد دیگر قادر به صحبت کردن نیست. گاهی نیز توانایی ادای برخی از حروف را ندارد. این اتفاق معمولا به دو صورت رخ می‌دهد :یا به وسیله قطع زبان فرد، یا هم به دلیل روش‌های دیگری مثل شوک در حادثه و غیره.

از بین رفتن گویایی گاهی موجب دیه و گاهی موجب ارش می‌شود.

مواردی که موجب پرداخت می‌شود: همانطور که گفته شد، بسته به درجه اتفاق رخ داده ممکن است جنایت واقع شده موجب پرداخت دیه یا ارش شود. در ابتدا انواع جنایاتی که فرد ملزم به پرداخت دیه می‌شود را با کمک وکیل تلفنی بررسی می‌نماییم.

دیه از بین بردن صوت به طور کامل

از بین بردن صوت فرد به طور کامل، مشمول دیه کامل می‌شود. در ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی آمده است که: اگر صوت فرد به طور کامل از بین برود، طوری که نتواند صدایش را آشکار نماید، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

اگر بتوان با آهسته و صدایی که گویی از ته گلو می‌آید بتواند منظورش را برساند، تغییری در حکم نکرده و باز هم دیه کامل دارد.

از بین بردن گویایی به طور کامل بدون قطع زبان

منظور از قدرت گویایی، همان قدرت تلفظ حروف است. اگر کسی بدون اینکه زبان فرد را قطع نماید، کاری کند که قدرت گویایی‌اش را به طور کامل از دست دهد، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد.

در مواردی که تنها قدرت برخی از ادای حروف گرفته شود، نحوه محاسبه دیه بر اساس تعداد حروفی است که فرد دیگر نمی‌تواند آن را بیان کند. مثلا اگر فردی نتواند یکی از حروف را تکرار نماید، دیه آن یک سی و دوم دیه کامل است. این مقدار بر اساس تعداد حروف فارسی که ۳۲ تا می‌باشد، تعیین شده است.

قانونگذار در ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی به این مورد پرداخته و می‌گوید: از بین بردن کامل قدرت گویایی بدون قطع زبان، دیه کامل دارد. اگر قدرت ادای برخی از حروف از بین برود، به همان نسبت حروف دیه دارد.

در تبصره همین ماده آمده است که اگر شخص دارای لکنت زبان باشد یا کند و یا تند سخن گوید، یا اینکه نتواند برخی از حروف را تلفظ نماید، باز هم گویا محسوب شده و در صورت از بین رفتن قدرت تکلمش به طور کامل، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد. در باقی موارد نیز مانند یک فرد عادی برخورد می‌شود.

از بین بردن گویایی به طور کامل با قطع زبان

اگر جنایتی که بر فرد وارد شده سبب قطع شدن زبان وی گردد؛ با توجه به اینکه قدرت گویایی وابسته به زبان است، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد. البته دیه گویایی با دیه زبان با هم تداخل پیدا کرده و تنها یک دیه به وی تعلق می‌گیرد.

اگر فقط بخشی از زبان به خاطر جراحت قطع شود، دیه آن براساس تلفظ حروف فارسی و بسته به تعداد حروفی که دیگر قادر به بیان آن نیست، محاسبه می‌شود.

اگر این صدمه باعث شود تا فرد در ادای حروف مختلف مشکل داشته باشد، مجموع دیه آن حروف به وی تعلق می‌گیرد.

دیه فلج کردن زبان و صدمه به قدرت گویایی

اگر فلج شدن زبان به طور کامل باشد و به خاطر این صدمه قدرت گویایی‌اش را از دست دهد، دیه‌ای که برای فلج شدن اعضای بدن تعیین می‌شود برای آن درنظر گرفته شده است. در این مورد دیه آن برابر با دو سوم دیه کامل است.

اگر زبان فرد فلج شده از بین برود، یک سوم دیه کامل به وی تعلق می‌گیرد. اگر میزان فلجی نسبی بوده و زبان کارکرد خود را از دست دهد، میزان دیه بر اساس ارش و رأی قاضی و کارشناس پرونده تعیین خواهد شد.

دیه قطع شدن زبان فرد دارای لکنت

اگر حادثه برای فردی که دارای لکنت است، رخ دهد و زبان وی قطع شود. یک سوم دیه کامل به وی تعلق می‌گیرد. اگر شدت حادثه خفیف بوده و تنها بخشی از آن از بین رفته باشد، دیه در نظر گرفته شده برای زبان بر اساس ارش و مبلغ آن توسط قاضی مشخص خواهد شد.

قطع زبان و از بین رفتن قدرت گویایی به دست دو نفر

در ماده ۶۱۳ قانون مجازات اسلامی، آمده است که اگر کسی مقداری از زبان فرد را قطع کرده و موجب از بین رفتن قدرت ادای برخی از حروف شود. شخص دیگری نیز مقدار دیگری از زبان وی را قطع کرده و قدرت ادای برخی کلمات دیگر را از مجنی علیه بگیرد، هر فرد به نسبت تعداد حروفی که قدرت ادای آن‌ها را از بین برده است، ضامن می‌باشد.

دیه از بین بردن گویایی با قطع زبان نوزاد

اگر فردی اقدام به قطع زبان کودکی نماید که هنوز زمان سخن گفتن وی فرا نرسیده باشد، دیه کامل به وی تعلق می‌گیرد. اما اگر بعدا معلوم شود که لال بوده، مازاد بر یک سوم دیه بازگردانده خواهد شد.

اما اگر قسمتی از زبان کودک قطع شود، به میزان نسبت مساحت قطع شده به وی دیه تعلق می‌گیرد. اما اگر بعدا مشخص شود که کودک لال بوده، دو سوم آن بازگردانده خواهد شد. اما اگر معلوم شود که گویا بوده، در صورتی که دیه حروف از بین رفته آن از دیه نسبت زبان از بین رفته بیشتر باشد، مابه التفاوت آن را باید پرداخت نماید.

دیه قطع شدن صوت و گویایی با هم

اگر جنایت رخ داده ابتدا سبب گردد که قدرت صوت فرد از بین برود و در اثر آن قدرت نطق و گفتار را نیز از دست بدهد، دو دیه کامل به وی تعلق می‌گیرد. چنآن‌ که در ماده ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی آمده است: «درصورتی که جنایت، علاوه بر زوال صوت، موجب زوال نطق نیز گردد، دو دیه ثابت می‌شود.»

استرداد دیه در صورت برگشت صوت یا گفتار

اگر جنایتی که به خاطر آن صوت و گفتار از بین رفته غیر از قطع زبان باشد و یا اینکه موقتی بوده باشد. اگر بعد از مدتی صوت و گفتار شخص برگردد، دیه برگردانده نمی‌شود.

ارش صوت و گویایی

گاهی به آسیب‌هایی که بر اثر جنایت به فرد وارد می‌شود، دیه تعلق نمی‌گیرد. در این موارد قانون برای آن‌ها ارش را تعیین کرده است.

ارش مقدار مالی است که مرتکب باید به عنوان خسارت به مجنی علیه بپردازد. فرق دیه با ارش این است که مقدار دیه توسط قانون تعیین شده و هر سال نرخ جدید دیه اعلام می‌گردد. اما ارش توسط قاضی تعیین می‌گردد. قاضی مقدار ارشی که باید مرتکب به مجنی علیه بپردازد را بر اساس نظریه پزشکی قانونی و مقدار آسیب وارده مشخص می‌کند.

در برخی موارد جنایت بر صوت و گویایی که دیه به آن تعلق نمی‌گیرد، ارش برایش تعیین می‌شود. که در ادامه این موارد را ذکر خواهیم کرد. ضمن آن که امکان برقراری ارتباط با مشاوره حقوقی آنلاین متخصص نیز در این زمینه برای شما فراهم می‌باشد.

معیوب شدن گفتار یا صوت

در ماده ۶۹۹ همین قانون آمدن است که اگر جنایت موجب پیدا شدن عیبی در گفتار یا ادای حروف فرد گردد. یا اینکه عیبی که در فرد موجود است را تشدید نماید، ارش به آن تعلق می‌گیرد. مثلا فرد دارای لکنت زبان است و این جنایت باعث تشدید مشکل وی می‌شود.

بر اساس نظر برخی از فقها، اگر صدای فرد به دلیل جنایت صورت گرفته خشن شود، ارش به آن تعلق می‌گیرد. همچنین وجود نقصان در صوت نیز موجب ارش است. هر چند که صوت در عیب مشخص نشده اما معمولا بر اساس عرف در نظر گرفته می‌شود.

جابه جا کردن حروف

گاهی جنایتی که بر فرد وارد می‌شود، سبب شده تا فرد حروف را به جای یکدیگر تلفظ نماید. مثلا به جای حرف «ل»، حرف «ر» را تلفظ کنید. این اتفاق در عرف عیب محسوب می‌شود. از این رو قانون‌گذار در ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی آن را موجب ارش دانسته است.

کاهش طنین صدا

یکی دیگر از اتفاقاتی که در زمره آسیب به صوت و گویایی جای می‌گیرد، اتفاقی است که باعث کاهش طنین صدا می‌شود. در اصطلاح عامیانه به آن تودماغی حرف زدن  یا همان صحبت کردن از طریق بینی می‌گویند. این مورد نیز در ماده ۷۰۱ این قانون شامل ارش می‌گردد.

از بین بردن صوت برخی حروف

اگر آسیب وارد شده به نحوی باشد که باعث شود تا فرد نتواند صوت بعضی از حروف را ادا نماید، طبق ماده ۷۰۲ موجب ارش می‌شود.

مهلت پرداخت دیه

در قانون مجازات اسلامی برای پرداخت دیه مهلت زمانی خاصی مقرر کرده است. در ماده ۴۸۸ این قانون، بسته به اینکه جنایت از کدام نوع باشد، مهلت پرداخت دیه متغیر است:

• در جنایات عمدی، مهلت پرداخت دیه یک سال قمری است.
• در جنایات شبه عمد، این مدت زمان دو سال قمری است. با توجه به ماده ۴۸۹ همین قانون، فرد مکلف است هر سال نصف دیه تعیین شده را بپردازد.
• در جنایات خطای محض، مهلت پرداخت دیه را سه سال قمری تعیین نموده است. که در ماده ۴۸۹ مقرر کرده که هر سال باید یک سوم دیه پرداخت شود.

البته اگر پرداخت کننده دیه در بین مهلت‌های مقرر شده، تمام یا قسمتی از دیه را پرداخت نماید، محکوم له مکلف است آن را بپذیرد.

در ماده ۴۹۰ نیز آمده است که اگر پرداخت کننده بخواهد دیه را به صورت قسطی پرداخت کند، معیار پرداخت، زمان پرداخت دیه است مگر اینکه آن‌ها بر روی یک مبلغ قطعی توافق کرده باشند.

پیگیری پرونده دیه صوت و گویایی با بنیاد وکلا

صوت و گویایی دو تا از نعمت‌های الهی هستند که با آن‌ها می‌تواند با دنیای اطراف و آدم‌هایش ارتباط برقرار کند. صوت و گویایی همچنین تاثیر بالایی در اعتماد به نفس داشته و از بین رفتن آن می‌تواند زندگی فرد را با مشکلات فراوانی مواجه نماید.

از آن جایی که مجازات دیه برای این‌گونه جرائم تعیین شده تا حداقل کمی از خسارات وارده به فرد را جبران نماید، باید به نحوی پیگیری شود که فرد آسیب بیشتری نبیند. داشتن اطلاعات حقوقی از جانب وکیل در پیشبرد این‌گونه پرونده‌ها بسیار تاثیرگذار است.

مجموعه حقوقی بنیاد وکلا، با داشتن بیش از هزار وکیل و کارشناس حقوقی به صورت شبانه روزی به شما مشاوره آنلاین و تلفنی ارائه می‌نمایند. در صورت نیاز می‌توانید برای محاسبه مقدار دیه و چگونگی تنظیم شکوائیه نیز از آن‌ها مشاوره دریافت نمایید.