جعل کارت پایان خدمت و مجازات آن

در این مقاله در نظر داریم به جرایم مرتبط با یکی از مدارک مهم هویتی که بر زندگی فردی و اجتماعی حداقل نیمی از جمعیت اثر می‌­گذارد بپردازیم. منظور از مقدمه بیان شده مدرک پایان خدمت سربازی مشمولین خدمت عمومی است که به عنوان کارت پایان خدمت شناخته می‌­شود.

کارت پایان خدمت که پس از گذران موفقیت ­آمیز دوران خدمت وظیفه عمومی، به آقایان اعطا می­‌شود نه تنها برای اشتغال بلکه برای تحصیل، رانندگی، خروج از کشور و بسیاری دیگر از امکانات رفاهی و اجتماعی ضروری است.

مدت زمان خدمت عمومی و وظایف محوله، به ویژه در گرو نگهداشتن اشتغال و رانندگی، این امر را برای بسیاری از آقایان نامطلوب ساخته است، همچنین قانون خدمت وظیفه عمومی، موارد متعددی پیش­‌بینی شده است که شخص می­‌تواند مشمول معافیت قرار گیرند، معافیت اعم است از معافیت دائم یا موقت.

عدم مطلوبیت و امکانات معافیت ممکن است بسیاری از پسران جوانی که خدمت عمومی را پیش­روی خود می­‌بینند به فکر راه خروج سریع­‌تری بیندازد، مواردی مثل جعل کارت پایان خدمت. اما اگر شخصی را می­‌شناسید که برای دور زدن دوره خدمت سربازی به فکر جعل کردن مدرک پایان خدمت است، پیشنهاد می­‌دهیم خواندن این مقاله را به ایشان توصیه نمایید.

البته امروزه به کمک پیشرفت فناوری و نقش روزافزون رایانه و سیستم­‌های آنلاین، امکان جعل کارت پایان خدمت تا میزان قابل توجهی کم شده است، اما هنوز هم غیر ممکن نیست.

در نهایت باید توجه داشت که برای جعل مصادیق متعددی را قانون­گذار مطرح کرده و نیز مجازات هر کدام را به تفصیل بیان داشته، اما در این نوشتار به مواد مرتبط با جعل کارت پایان خدمت، در دو بخش عناصر جرم و مجازات جرم پرداخته خواهد شد. در همین راستا امکان مکالمه با وکیل تلفنی نیز برای شما فراهم می‌باشد.

عناصر جرم جعل کارت پایان خدمت

زمانی که از جعل سخن گفته می­‌شود، واقعی جلوه دادن چیزی غیرحقیقی با هدف فریفتن دیگران منظور نظر است. به بیان قانون­گذار حقوق کیفری، شخص می­‌تواند تمام یک سند را به صورت غیر واقعی بسازد و یا بخشی از یک سند حقیقی را مخدوش کند. همچنین ممکن است در حین تنظیم یک سند مطالب خلاف واقع به آن بیافزاید یا از آن کسر نماید. هر سه مورد یاد شده مشمول عنوان مجرمانه جعل قرار دارند.

موارد دیگری همچون جعل اشیا یا جعل عنوان نیز وجود دارد، اما با توجه به اینکه کارت پایان خدمت یک سند محسوب می‌­شود مطالب این نگارش حول محور جعل اسناد خواهد بود.

همچنین به بیان قانون­گذار اسناد جعل شده می­‌توانند عادی یا رسمی باشند، و وصف رسمیت آن در ایجاد عنصر مجرمانه تفاوتی ایجاد نمی­‌کند اما میزان مجازات را تغییر خواهد داد. سند رسمی به اسنادی گفته می­‌شود که مامورین رسمی در حین انجام وظیفه خود تنظیم می‌­کنند، کارت پایان خدمت یک سند رسمی محسوب می­‌شود.

• برای تحقق هر جرمی سه عنصر باید احراز شود، مورد اول به عنوان عنصر قانونی شناخته می‌­شود و بدین معناست که آن رفتار خاص در قوانین کیفری به عنوان جرم شناسایی شده و مجازاتی برای آن تعیین شده باشد. جرم جعل فصل پنجم از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی را به خود اختصاص داده است و در نتیجه عنصر قانونی آن موجود و در دسترس است.
• عنصر دوم به عنوان عنصر مادی شناخته می­‌شود. عنصر مادی به بروز خارجی قصد مجرمانه گفته می­‌شود، به عبارت ساده­تر یک شخص در ذهن خود می‌­تواند بارها کارت پایان خدمتی را جعل کرده باشد، اما تا زمانیکه قصد ذهنی خود را در عالم خارج محقق نکند، مرتکب جرمی نشده است.
• عنصر سوم که عنصر معنوی نام دارد بدین معناست که نه تنها رفتار مجرمانه باید در عالم خارج صورت گیرد، بلکه مرتکب باید با قصد و نیت مجرمانه و در نتیجه با اراده و خواست خود، اقدام کرده باشد.

درباره نحوه تشکیل عنصر معنوی در بسیاری از موارد می‌­توان به حکم قانون رجوع کرد، در واقع قانون­گذار در حین تعیین عنصر قانون اکثرا عنصر معنوی را نیز مطرح می‌­کند، برای مثال در جرم جعل به بیان قانون­گذار داشتن قصد تقلب ضروری است.

پس شخصی که کارت پایان خدمت خود را جعل می­‌کند باید به قصد تقلب و فریب دیگران اقدام کرده باشد، حتی اگر حقیقتا آن را مورد استفاده قرار ندهد.

جرم جعل کارت پایان خدمت ممکن است از طریق جعل کردن اصل کارت باشد و یا تحصیل آن با مدرک جعلی. حالت دوم زمانی است که شخص برای دریافت کارت پایان خدمات مدرک پزشکی را جعل می‌­کند تا معافیت خود را احراز نماید و یا مدرک پزشکی خلاف واقع ارائه می­‌نماید.

به گفته قانون­گذار هر کس شخصا یا توسط دیگری برای معافیت خود یا شخص دیگری از خدمت دولت یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به دادگاه گواهی ‌پزشکی به اسم طبیب جعل کند مرتکب یکی از مصادیق جرم جعل شده است.

همچنین در صورتی که پزشک گواهی خلاف واقع تهیه و به شخص ارائه دهد تا برای معارفیت از خدمت آن را به کار ببرد، باز هم جرم جعل اتفاق افتاده است، با این تفاوت که در این وضعیت دوم پزشک مرتکب جرم شده و مجازات خواهد شد، حتی اگر پزشک در مقابل دریافت وجه گواهی را صادر کرده باشد، به مجازات دریافت رشوه علاوه بر مجازات جعل محکوم می‌گردد.

از آنچه که بیان شد می‌­توان اینگونه نتیجه گرفت که جرم جعل کارت پایان خدمت می‌­تواند از طریق فریب مراجع صالح به صورتی که برای وی کارت معافیت صادر شود باشد، می­‌تواند بدون گذراندن حتی یک روز از خدمت عمومی کارت پایان خدمت را جعل کرده باشد و نیز می‌­تواند با وجود طی کردن مدتی از دوره خدمت، پیش از پایان آن را رها کرده و کارت پایان خدمت خود را جعل نماید. در تمام موارد یاد شده مرتکب باید قصد فریب و تقلب داشته باشد.

علاوه بر جعل مدرک استفاده از سند جعلی خود مشمول عنوان مجرمانه مجزایی است. منظور از جرم استفاده از سند مجعول آن است که شخص با آگاهی نسبت به جعلی بودن سندی، آن را مورد استفاده قرار دهد.

پس اگر شخصی با تحصیل گواهی پزشکی غیر صحیح کارت معافیت از خدمت دریافت کرده و آن را به مراجع مختلف ارائه دهد و از امتیازات معافیت بهره‌مند شود، نه تنها مرتکب جرم جعل شده بلکه استفاده از سند مجعول هم کرده است.

تا اینجا انواع حالت­‌هایی که به عنوان جعل کارت پایان خدمت قابل تصور است بیان شد، در گفتار بعدی مجازات‌­هایی که شخص باید متحمل شود مطرح خواهند شد.

مجازات جرم جعل کارت پایان خدمت

با توجه به انواع حالت­‌هایی که از جعل کارت پایان خدمت بیان شد، مجازات‌­های آن به قرار زیر خواهد بود:

در حالتی که مرتکب تصدیق نامه پزشک را جعل کرده و به کمک آن معافیت از خدمت کسب نماید به حبس از ۶ ماه تا یکسال و نیز جزای نقدی محکوم می‌­گردد. در این مورد تفاوتی ندارد که جاعل تصدیق نامه خود شخص باشد یا ثالث، جعل کننده این مجازات را متحمل خواهد شد.

1. هرگاه طبیب تصدیق نامه خلاف واقع ارائه دهد به ۶ ماه تا دو سال حبس محکوم می­‌گردد، همچنین مطابق آیین­‌نامه‌­های صنفی با وی برخورد خواهد شد.
2. صرف­ نظر از مرتکب و نحوه به دست آوردن کارت جعلی، هرگاه از رفتار شخص خسارتی به اشخاص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی وارد آمده باشد باید از عهده جبران خسارات برآید، برای مثال اگر شخصی گواهی پزشکی را جعل کرده باشد و به همین سبب به اعتبار آن پزشک لطمه وارد آمده باشد، جبران خسارات بنا بر حکم دادگاه صالح انجام خواهد شد.
3. اگر شخصی جعل کارت پایان خدمت و یا جعل گواهی پزشک را شغل معمول خود قرار داده باشد، چنانچه پیش جعل‌­های صورت گرفته پیش از دستگیری فرد باشد، با توجه به تعداد دفعاتی که وی مرتکب جرم شده میزان مجازات وی متفاوت خواهد بود، اما در هر حال به دلیل تعدد جرایمی که انجام داده مجازات قابل اجرا از مجازات تنها یک جرم واحد بیشتر است. همچنین اگر مرتکب پس از دستگیری و صدور رای جرم خود را تکرار کند، باز هم میزان مجازات وی از حالت معمولی بیشتر می‌­باشد که با توجه به شرایط و مواد قانونی مرتبط مورد حکم قرار می‌گیرد.

رسیدگی به جرم جعل کارت پایان خدمت

تا اینجا با عناصر سه گانه جرم جعل کارت پایان خدمت، انواع آن و نیز مجازات­‌های قابل اعمال آشنا شدیم، اما سوال بعدی که باید بدان پاسخ داد مرجع صالح به رسیدگی و نیز نحوه رسیدگی است.

مطابق با قواعد حقوق کیفری، رسیدگی در دادگاه شروع نمی­‌شود مگر آن که درخواستی مبنی بر آن وجود داشته باشد، با توجه به نوع جرم واقع شده شخص صالح برای درخواست رسیدگی می‌­تواند متفاوت و متعدد باشد.

حالت اول وضعیتی است که از وقوع جرم شخص یا اشخاص معینی متضرر شده‌­اند، ممکن است وی قربانی جرم بوده باشد یا ضرر و زیانی مالی به وی وارد شده باشد، در هر دو حالت شخص متضرر و قربانی می‌­تواند شکایت خود را مطرح سازد، برای مثال در جایی که بیان شد شخص با جعل گواهی پزشک، کارت پایان خدمت غیر واقع تحصیل می­‌نماید، پزشک یاد شده می­‌تواند شکایت خود را طرح نماید.

متضرر جرم یا قربانی به عنوان شاکی خصوصی شناخته می­‌شوند که جنبه خصوصی جرم را دنبال می­‌کنند، اما جرایم علاوه بر جنبه خصوصی یک جنبه عمومی هم دارند که مقام قضایی به نیابت از اجتماع مدافع آن شمرده می­‌شود.

جنبه عمومی جرم که برای دفاع از امنیت عمومی و احساسات جمعی و نیز دفاع از حق ­الله قابل پیگیری است با گذشت شاکی مرتفع نمی­‌گردد. در جرمی مثل جعل کارت پایان خدمت که صدور آن از اختیارات حاکمیت است، جنبه عمومی جرم نیز حائز اهمیت است.

اما رسیدگی به این جرم بر عهده کدام دادگاه است؟ مطابق ماده ۶۰ قانون خدمت وظیفه عمومی، کسانی که با روش‌هایی هم چون جعل شناسنامه، استفاده از شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ، شهادت کذب، گواهی خلاف واقع، مکتوم‌ داشتن حقیقت، فریب دادن مشمول و دیگر انواع تقلب موجبات معافیت خود یا دیگران را از خدمت وظیفه عمومی فراهم سازند به ازای هر مورد‌ معافیت توسط دادگاه صالحه طبق قانون تعزیرات محکوم به تعزیر می‌شوند.

این قانون به عنوان یک قانون خاص که صرفا به موضوع خدمت وظیفه عمومی توجه دارد، برای رسیدگی به این جرم باید مورد توجه قرار گیرد، اما مطابق حکم ماده یاد شده، رسیدگی به جرم جعل مطابق قانون تعزیرات صورت می­‌گیرد، در نتیجه دادگاه عمومی کیفری صالح به رسیدگی به شکایات در این خصوص است.

دادگاه کیفری طبق قانون آیین دادرسی کیفری به انواعی تقسیم می­‌شود اما با توجه به میزان مجازات جرم جعل کارت پایان خدمت، دادگاه کیفری دو صالح به رسیدگی است، دادگاه کیفری دو با یک قاضی تشکیل می‌­شود و آرای صادره توسط این دادگاه قابل تجدید نظر خواهی نزد دادگاه تجدید نظر استان است. برای دریافت اطلاعات فوری از مشاوره حقوقی آنلاین استفاده نمایید.

مشاوره حقوقی جعل کارت پایان خدمت

برای هر جرمی حداقل دو گروه قابل تصور است که عبارتند از مرتکب جرم و قربانی آن. اما در فاصله زمانی اکتشاف و احراز جرم که شخص مرتکب را مشخص می­‌کند، ممکن یک یا حتی چند نفر متهم واقع شوند، اتهامات وارده گاهی در رسیدگی مقدماتی مرتفع شده و شخص از دایره متهمین خارج می­‌شود، گاه رسیدگی به دادگاه می­‌رسد.

رای صادره توسط دادگاه صالح نیز در مواردی قابلیت تجدید نظر خواهی دارد، در نتیجه متهم ممکن است تا چندین مرتبه رسیدگی قضایی را طی کند تا در نهایت حکم قطعی برائت یا مجرمیت خود را دریافت نماید.

با وجودیکه منافع قربانی یک جرم به رسیدگی سریع‌­تر و جبران خسارات کامل است، اما لزوم رسیدگی عادلانه و پیشگیری از اجرای حکمی ناعادلانه رسیدگی با صرف دقت و زمان را می‌­طلبد. سیستم‌­های حقوقی امروزه با درکی که از نقش وکیل دادگستری در روند شناسایی و اجرای عدالت دارند، حضور وکیل در حین رسیدگی را در بسیاری از موارد الزام آور ساخته‌­اند.

در جرمی همچون جعل کارت پایان خدمت، قربانیان متعددی می‌­تواند وجود داشته باشد، همچنین مرتکب ممکن است بدون آگاهی و سونیت اقدام کرده باشد، موضوعاتی که در این نگارش بیان شد و بسیاری از جزئیات دیگر که از حوصله آن خارج بود، موکد ضرورت دریافت مشاوره حقوقی است.

مشاورین گروه بنیاد وکلا می‌­توانند به سوالات شما در خصوص جعل کارت پایان خدمت به صورت تلفنی، آنلاین و حضوری پاسخ دهند، اعم از آن که قربانی جعل واقع شده باشید و یا آن که در مظان اتهام قرار دارید.

همچنین به کمک وکلای کیفری بنیاد وکلا، می‌­توانید از دفاع به موقع و صحیح اعم از دفاع در جلسه رسیدگی و یا تنظیم و ثبت لایحه دفاعیه برخوردار شوید.