مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت یکی از راه‌های مطالبه مهریه است زیرا سند نکاحیه سند رسمی و لازم الاجرا محسوب می‌شود و این قابلیت را دارد که از طریق اجرای ثبت نسبت به مطالبه آن اقدام شود.
مرجع صالح درخواست صدور اجرائیه برابر بند “ج” ماده ۲ آیین نامه اجرای مفاد اساسنامه لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی دفتر ازدواجی است که عقد نکاح را ثبت کرده است.
در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، زوجه یا نماینده قانونی وی، با به همراه داشتن اصل سند ازدواج و مدارک شناسایی، اصل سند ازدواج را به دفتر خانه‌ای که سند ازدواج آن تنظیم شده است می‌برند و تقاضای صدور اجرائیه نسبت به مهریه می‌نمایند که سردفتر پس از احراز هویت تقاضا کننده و صلاحیت او برای درخواست اجرا اجرائیه را که شامل مورد اجراست تهیه و امضاء و به اداره ثبت می‌فرستد.
درخواست اجرائیه باید روی فرم چاپی مخصوص که از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به این منظور تهیه و در دسترس ادارات ثبت و دفاتر اسناد رسمی گذاشته نوشته شود تا به جریان انداخته شود.
همچنین سردفتر موظف است پس از صدور اجرائیه مراتب را توسط پست پیشتاز به اطلاع زوج برساند.
زوجه پس از مراجعه به ثبت تشکیل پرونده می‌دهد و پس از تشکیل پرونده، اداره اجرا برگه اجرائیه را به زوج ابلاغ می‌کند تا ظرف ۱۰ روز نسبت به پرداخت اقدام نماید.
در صورتی که ظرف ۱۰ روز زوج نسبت به پرداخت اقدامی ننماید، زوجه می‌تواند نسبت به مسدود کردن حسابهای زوج و اموال وی (غیر از مستثنیات دین) اقدام نماید.
بعد از آن، اموال جهت قیمت گذاری به کارشناس ارجاع می‌شود که پس از قیمت گذاری اموال به مزایده و حراج گذاشته می‌شود و از محل فروش آن مهر زن پرداخت می‌شود.
۶ نکته مهم در خصوص مطالبه از طریق اجرای ثبت
- هر گاه تقاضا کننده، نماینده (وکیل) داشته باشد نماینده باید دلیل مثبت سمت خود را به همراه تقاضا پیوست نماید.
- هر گاه شوهر فوت نموده باشد زن باید اقدام به اخذ گواهی حصر وراثت نماید و تقاضای صدور اجرائیه نماید و همچنین باید ورثه متعهد را نیز معرفی نماید.
- مدت زمان پرداخت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه است مطابق ماده ۲۰ آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی ” از تاریخ ابلاغ اجرائیه متعهد باید ظرف ۱۰ روز مفاد آن را به موقع اجرا بگذارد یا ترتیبی برای پرداخت دین خود بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای سند را میسر گرداند و اگر خود را قادر به اجرای مفاد اجرائیه نداند باید ظرف همان مدت صورت جامعی از دارایی خود را به مسئول اجرا بدهد و اگر مالی ندارد صریحا اعلام کند.
- مطالبه از طریق اجرای ثبت به موجب سند رسمی امکان پذیر است، بنابراین اسنادی که توسط زوجین یا اقوام آنها به صورت رسمی(غیر از سند نکاح) تنظیم می‌شود قابلیت درخواست صدور اجرائیه را ندارد.
- در صورتی که زوج کارمند یکی از کارکنان ادارات، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و یا وابسته به دولت نظایر آنها باشد زوجه می‌تواند حقوق وی را توقیف کند در این صورت اگر محکوم علیه (زوج) ، زن یا فرزند نداشته باشد یک چهارم حقوق و مزایای او توقیف می‌شود.
- در صورتی که طلاق گرفته و مجرد باشد یک سوم حقوق و مزایای او به نفع محکوم له (زوجه) بازداشت خواهد شد، در این صورت مدیر اجرا مراتب را به سازمان مربوطه ابلاغ می‌نماید و رئیس یا مدیر سازمان مربوطه مکلف است از حقوق و مزایای محکوم علیه کسر نموده و به قسمت اجرا بفرستد.
زمان و هزینه مطالبه از طریق اجرای ثبت
- در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، زوجه پس از تشکیل پرونده می‌تواند نسبت به ممنوع الخروجی زوج اقدام نماید، این در حالی است که در دادگاه، ممنوع الخروج شدن زوج منوط به صدور حکم و قطعی شدن دادنامه محکومیت وی است.
- در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت فقط حق الاجرا تعلق می‌گیرد که میزان آن ۵% مبلغ مورد اجراست و از کسی که اجرائیه بر علیه اوست (زوج) گرفته می‌شود، ولی مطالبه در دادگاه زوجه باید نسبت به پرداخت هزینه دادرسی معادل سه و نیم درصد و پنج درصد بابت حق اجرای حکم اقدام نماید.
- مطالبه از طریق اجرای ثبت بسیار سریعتر از دادگاه است. دادگاه تا ۷ ماه طول میکشد تقریبا و اداره ثبت نهایتا یک یا دو ماه، بنابراین بهتر است چنانچه زوج دارای اموالی می‌باشد که دارای سند رسمی است نسبت به مطالبه مهر از طریق اجرای ثبت اقدام نماید.
- صدور اجرائیه در اجرا مشمول مرور زمان نمی‌شود، ولی در دادگاه چنانچه زوجه از تاریخ صدور اجرائیه پس از ۵ سال اقدام ننماید، اجرائیه بی اثر می‌شود و زوجه باید مجددا از دادگاه تقاضای صدور اجرائیه نماید.
- در مطالبه از طریق اجرای ثبت، عملیات اجرائی به محض درخواست کتبی زوجه شروع می‌شود ولی در محاکم دادگستری عملیات اجرائی پس از صدور حکم قطعی مراحل اجرایی آغاز می‌شود.
- در مطالبه از طریق اجرای ثبت، به صرف تقاضای ذی نفع (زوجه یا وکیل وی) عملیات اجرائی بدون تعیین وقت آغاز می شود، در حالی که مطالبه مهریه از طریق دادگاه مستلزم تعیین وقت و رسیدگی ماهیتی است و فرآیند رسیدگی طولانی است.
