مجازات مالخری و روش اثبات آن

سرقت یا دزدی جز آن دسته از جرایمی هستند که همواره در جامعه در حال انجام بوده و آمار وقوع آن روند افزایشی دارد. ارتکاب سرقت به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و به نحوی سارقین از روش‌های نوینی برای عمل سرقت استفاده می‌کنند.

در هر صورت دزدی یکی از جرائم شناخته شده علیه اموال به شمار می‌رود و کسی که اقدام به ربودن مال دیگری بی‌آن که مالک اطلاعی از این کار داشته باشد، می‌تواند سارق باشد.

در دسته دیگری از جرائم شاهد آن هستیم که همین اموال سرقت شده، مورد معامله قرار گرفته و خریدار و فروشنده مجرم شناخته می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد، ولی خرید یا فروش اموالی که توسط دیگران سرقت شده‌اند، معامله کنندگان این اموال مجازات می‌شوند. دراینجا مالخری و مجازات مالخری مطرح می‌شود.

افرادی که با اطلاع به دزدی بودن مال خریداری شده یا فروش آن، اقدام می‌کنند، از نظر قانون مجرم هستند. خرید هر مال سرقتی در قانون شامل مجازات کیفری بوده و در اصطلاح به افرادی که برای خرید اموال مسروقه اقدام می‌کنند، مالخر گفته می‌شود.

در واقع اگر خرید یک مال سرقتی انجام شود و خریدار نسبت به سرقتی بودن مال به قطعیت رسیده باشد، امکان تعیین مجازات برای وی وجود دارد.

جدای از این که خرید و فروش هر مال دزدی شده، جرم است ولی مالخری تنها به افرادی اطلاق می‌شود که خرید اموال مسروقه را انجام می‌دهند. به فردی که یک مال سرقتی را می‌فروشد، مالخر نمی‌گویند.

علاوه بر این که تنها در صورتی خرید مال، عنوان مجرمانه دارد که مال مربوطه، سرقتی باشد و در این صورت می‌توان برابر ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی عمل نمود. گفتنی است که اگر فردی اقدام به خرید مال سرقت شده کرده و از این موضوع اطلاعی نداشته باشد، مالخر محسوب نمی‌شود.

روش‌های اثبات جرم مالخری می‌تواند از طریق ادله اثبات دعوا در امور کیفری و همچنین شواهد و قرائن موجود در پرونده صورت گیرد. مجازات فردی که مالخری می‌کند، حبس و شلاق است و افرادی که مالخری را به عنوان حرفه اصلی خود انجام می‌دهند، شدیدترین نوع مجازات ممکن برای آن‌ها لحاظ می‌شود.

درباره مالخری

یکی از برنامه‌های سارقین پس از سرقت اموال مسروقه آن است که این اموال را با قیمت‌های پایین به فروش می‌رسانند. با توجه به این که امکان ردیابی بیشتر اموال سرقت شده وجود دارد، در این صورت نگه داشتن این اموال برای سارقین بسیار خطرناک بوده و فورا مال را می‌فروشند.

در واقع می‌توان گفت که بیشتر هدف سارقین از سرقت این است که با فروش مال سرقت شده بتوانند درآمدی داشته باشند و متاسفانه این اهداف سبب افزایش آمار سرقت در جامعه ما شده است.

حال از طرف دیگر نیز افراد زیادی هستند که تمایل دارند تا اموال دزدی را خریداری کنند و به نحوی بین سارق و خریدار نوعی معامله به وجود می‌آید.

مالخر نیز که شغل او خرید اموال سرقتی می‌باشد، پیشنهاد سارقین مبنی برای خرید اموال دزدی را قبول نموده و همین موضوع سبب می‌شود تا وقوع سرقت روند رو به رشدی داشته باشد. در ادامه مطلب، توضیحات بیشتری در رابطه با جرم مالخری ارائه می‌دهیم و با مجازات این جرم از نظر وکیل کیفری متخصص نیز آشنا خواهیم شد.

مالخری چیست؟

مالخری شاید اصطلاح چندان زیبنده نباشد اما در هر صورت تخلفی است که همواره شاهد وقوع آن در جامعه هستیم. شاید برای بار نخست باشد که با اصطلاح مالخری مواجه می‌شوید و در هر صورت عمل مالخری در قانون، جرم محسوب می‌شود.

در نگاه اول شاید اینطور به نظر برسد که مالخری یعنی همان خرید اموال و در این صورت هر فردی که اقدام به خرید مالی کند، مجرم شناخته می‌شود.

اما یقینا خرید هر مالی نمی‌تواند عنوان مجرمانه داشته باشد و در غیر از این صورت، در حال حاضر باید تمام مردم را مجرم خطاب کرد. در قانون، اشاره مستقیمی به عبارت مالخری نشده است ولی تعریف کلی از مالخری بیان شده که به تبع آن، خرید مال سرقتی به عنوان مالخری شناخته می‌شود.

به بیان دیگر، مالخران، به کسانی گفته می‌شود که برای خری اموال سرقت شده اقدام می‌کنند. اموالی که به هر نحوی اثبات شوند که سرقتی هستند، خرید آن‌ها ممنوع است و قانونگذار هرگونه معامله اموال سرقتی را جرم تلقی کرده است. با توجه به این سرقت، جرم محسوب می‌شود، از طرفی نیز معامله این قبیل اموال می‌تواند عنوان مجرمانه داشته باشد و برای مالخران در قانون مجازات تعیین شده است.

مالخری اصطلاح عرفی در جامعه ما بوده و تنها به افرادی اطلاق می‌شود که خرید اموال مسروقه را در دستور کار خود قرار می‌دهند. قانونگذار تنها به این موضوع اشاره کرده است که خرید مالی که دزدی شده است، جرم بوده و مجازات دارد و مالخر در عرف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته برای تحقق جرم مالخری یک سری شرایط وجود دارد و گاها فردی که مال سرقتی را خریداری می‌کند، از سرقتی بودن آن اطلاع نداشته و همین موضوع سبب می‌شود تا امکان عنوان کیفری مالخری برای او وجود نداشته باشد. از این رو لازم است که شرایط لازم برای تحقق جرم مالخری مورد بررسی قرار گیرد.

رابطه بین مالخری و سرقت

سرقت و مالخری، هر دو یک عمل مجرمانه هستند و می‌توان نوعی رابطه بین این جرائم در نظر گرفت. سرقت در قانون به عنوان رفتاری شناخته شده است که در آن ربودن مالی صورت گرفته باشد.

در واقع این که مالی که به فرد یا افراد دیگر تعلق داشته است، دزدیده شود، می‌تواند عمل سرقت بوده و در هر صورت سارقین مجازات می‌شوند.

در عین حال که سرقت شامل ربودن مال یا اموال متعلق به دیگران است، مالخری نیز به خرید اموال مسروقه اشاره دارد. در واقع فردی که به هر نحوی اقدام به خریدن یک مالی می‌کند که آن مال سرقتی یا دزدی محسوب می‌شود، به او مالخر گفته می‌شود.

رابطه بین مالخری و سرقت به این شکل است که سارق، مالی را سرقت می‌کند و در مقابل نیز مالخر اقدام به معامله و و یا خرید همین مال می‌نماید. بسیاری از سارقین و مالخران با هم تعامل دارند و به نحوی یکی عمل سرقت را انجام داده و دیگری به خرید همان مال دزدیده شده اقدام می‌کند.

در واقع مالخر به سارق پیشنهاد می‌دهد که او برای دزدیدن اموال دیگران اقدام نموده و در این صورت همین قضیه سبب می‌شود تا جرم سرقت همواره در حال افزایش باشد. به عقیده بسیاری از افراد، یک از عواملی اصلی در زیاد شدن سرقت در جامعه، اقداماتی است که مالخران انجام می‌دهند و به نحوی در به وقوع پیوست سرقت، نقش مستقیمی دارند.

در واقع مالخران سارقان را تحریک می‌کنند تا عمل سرقت را انجام دهند و به بهانه خرید مال با قیمت مناسب، سرقت و مالخری صورت می‌گیرد. سارقین برای آن که فورا مال مسروقه را به فروش برسانند و به نحوی امکان ردیابی آن‌ها وجود نداشته باشد، قیمت مال را بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی آن معامله می‌کنند و مالخران این اموال را از سارقین خریداری می‌نمایند.

در واقع رابطه بین مالخری و سرقت یک نوع رابطه در سرقتی بودن یک مال است و ماهیت هر یک از جرائم با هم متفاوت است. مالخر و سارق هر کدام عمل متفاوتی را انجام می‌دهند و به تبع آن نیز مجازات آن‌ها با هم متفاوت است. با توجه به این که در معاملات اموال مسروقه بین سارق و مالخر تعامل وجود دارد، این رو می‌توان سرقت را در کنار مالخر قرار داد.

لازم به ذکر است که مالخران همیشه افرادی نیستند که عمل مالخری به عنوان حرفه اصلی آن‌ها باشد، بلکه فرد عادی که یک مال سرقتی را می‌خرد، مرتکب جرم مالخری شده و طبق قانون مجازات می‌شوند.

علاوه بر این که در مالخری تفاوتی در نوع ارزش مال نمی‌کند و این طلا خریداری شده باشد و یا این که مال خریداری شده، صندلی یا ظرف باشد، در صورت سرقتی بودن آن، مشمول جرم مالخری قرار داده می‌شود.

جرم و مجازات مالخری

در ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، جدای از این که به شرایط لازم برای تحقق جرم مالخری اشاره شده است، مجازات این جرم نیز تعیین گردیده است.

به موجب ماده مزبور، هر کس با علم و اطلاع یا وجود قراین اطمینان آور به این که مال در نتیجه ارتکاب سرقت به دست آورده شده است، آن را به نحوی از انحاء تحصیل یا مخفی یا قبول کند و یا این که مورد معامله قرار دهد، به حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد.

مجازات جرم مالخری، هم حبس و هم شلاق است و تنها یک از آن‌ها اجرا نمی‌شود. در ماده فوق صراحتا گفته شده است که علاوه بر حبس، شلاق نیز به محکومیت مالخر اضافه می‌شود. بدین صورت که اگر ثابت شود فردی با علم و اطلاع به سرقتی بودن مال، آن را بخرد، مالخر شناخته شده و مجازات شلاق و حبس برای وی در نظر گرفت.

گاها برخی افراد این موضوع را در جلسات مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری مطرح می‌کنند، فردی که اقدام به خرید مال سرقتی نموده، عمل سرقت را انجام نداده و در واقع شاید بی‌اطلاع از از سرقتی بودن مال باشد. در این صورت وضعیت این افراد به چه نحوی است و آیا مشمول مجازات ماده ۶۶۲ قرار می‌گیرند؟

قانونگذار به این موضوع اشاره کرده است که اگر فردی علم و اطلاع به این موضوع که مال سرقتی بوده و برای آن معامله کرده است را داشته باشد، حکم مجازات مالخری برای او اعمال می‌گردد. برای این که بتوان فردی را مالخر در نظر گرفت و برای او تعیین مجازات انجام داد، لازم است که اثبات شود این عمل با اطلاع قبلی فرد متهم انجام شده است.

بنابراین می‌توان گفت که مالخری جرم بوده و شخصی مالخر است که طبق قانون، یک مال سرقتی را خریداری نموده و با اثبات مجرمیت او، مجازات شلاق و حبس با هم اجرا می‌شود.

شرایط تحقق جرم مالخری

با بررسی ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی می‌توان گفت که شرایطی برای تحقق جرم مالخری وجود دارد و به صرف این که خرید مال مسروقه انجام شود، نمی‌توان در هر صورت فرد خریدار را به جرم خرید مال سرقتی متهم کرد.

اصلی‌ترین شرط برای آن که جرم مالخری محقق شود، این است که خریدار علم به مسروقه بودن مال مورد معامله داشته باشد.

در واقع اگر نشانه قطعی وجود داشته باشد که به سرقتی بودن مال بتوان پی برد، نباید برای خرید آن مال اقدام نمود؛ زیرا خرید مالی که شخص خریدار مطلع از دزدی بودن آن دارد، سبب می‌شود تا طبق قانون مجرم شناخته شده و به حبس و شلاق محکوم شود.

در واقع محقق شدن جرم مالخری می‌توان در دو حالت انجام شود که این حالات عبارتند از:

1. شخصی دارای علم قطعی و واقف به این موضوع است که مالی که قرار است خریداری شود، دزدی است و با توجه به این شرایط اقدام به خرید مل مزبور می‌کند.
2. شخص خریدار نسبت به این که مال سرقتی است یا نه، هیچ اطلاعی ندارد ولی خرید خود را در مکانی انجام می‌دهد که عموما خرید و فروش اجناس سرقتی در آن انجام می‌شود.

• در یک حالت به این شکل است که خریدار به طریق مختلف مطلع شده است که مال مورد معامله، سرقتی است و تفاوتی در این که فروشنده از این قضیه اطلاع دارند یا خیر، نمی‌کند و در هر صورت که به امر سرقتی بودن مال، واقف است، خرید مال مسروقه را انجام می‌دهد و همین موضوع کافیست تا جرم مالخری تحقق پیدا کند.
• اما در حالت دیگر، شخص خریدار مدعی است که از این که مال خریداری شده دزدی است یا خیر، بی‌‍اطلاع است و در این صورت باید بی‌اطلاعی خود را به اثبات برساند. اما مشخص می‌شود که خریدار مال سرقتی در عین حال که اطلاعی از این قضیه نداشته است، ولی خرید خود را در مکانی انجام می‌دهد که غالبا اجناسی که در آن جا خرید و فروش می‌رسد، سرقتی هستند.

نحوه اثبات مالخری

همانطور که گفته شد، افرادی اموالی را خریداری می‌کنند که سرقتی هستند، مرتکب جرم مالخری شده و برابر با حکم ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی با آن‌ها رفتار خواهد شد.

حال این که گفته می‌شود، نحوه اثبات مالخری به چه نحوی است و با بهره‌مندی از چه روش‌هایی می‌توان این جرم را به اثبات رساند؟ همچنین فردی که اطلاعی از سرقتی بودن مال نداشته است و متهم پرونده خرید مال سرقتی قرار گرفته است، چگونه می‌تواند برائت خود را ثابت کند؟

در رابطه با نحوه اثبات مالخری، متخصصین مشاوره حقوقی می‌گویند باید به ادله اثبات در امور کیفری اشاره نمود. دلایلی که برای اثبات دعاوی کیفری به شمار می‌رود، غالبا همان ادله‌ای هستند که برای ثابت شدن دعوا حقوقی به کار گرفته می‌شوند. در این صورت برای آن که ثابت شود جرم مالخری صورت گرفته است، می‌توان به موارد زیر استناد نمود:

• اقرار متهم
• شهادت شهود
• سوگند
• علم قاضی

یکی از شیوه‌های متداولی که اثبات جرم مالخری انجام می‌شود، اقرار شخص متهم است. در واقع فردی که متهم به خرید اموال سرقتی می‌باشد، اقرار کند که او خرید این اموال را انجام می‌داده است. علاوه بر اقرار، می‌توان به استناد شهادت شهود نیز جرم مالخری را به اثبات برساند.

در مواردی نیز قاضی بر اساس وجود شواهد و مستنداتی می‌تواند به صورت قطعی علم به این قضیه پیدا کند که متهم، نسبت به دزدی بودن اموال خریده شده، اطلاع داشته و در این صورت حکم به مالخری و مجازات مندرج در قانون می‌دهد.

حداکثر مجازات مالخری برای چه افرادی است؟

مجازات جرم مالخری یعنی افرادی که اموال سرقتی را خریداری می‌کنند، طبق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، حبس و شلاق است. حداقل مدت حبس شش ماه و حداکثر سه سال است و همچنین شلاق می‌تواند از یک تا ۷۴ ضربه باشد که تعیین حکم با دادگاه خواهد بود.

اما در شرایطی، مجازات جرم مالخری می‌تواند به صورت حداکثری یعنی شدیدترین نوع مجازات ممکن برای مالخر تعیین شود و این پرسش از وکیل آنلاین یا حضوری مطرح می‌شود که این میزان مجازات برای کدام دسته از مالخران است؟

در انتهای ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی عنوان شده است که اگر کسی، خرید مال سرقتی یا مالخری را به عنوان شغل و حرفه اصلی خود انجام دهد، بیشترین مجازات ممکن یعنی سه سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق برای او لحاظ خواهد شد.